15 Aralık 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 5
bir ihtiyaçtı. Üzerinde dimağını çalıştıracağı o mevzudan ;mahrum aldığı zaman üzülüyordu. İsmet İnönünün çocukluğunda ve gençliğinde kendini gösteren müstesna vasıfları, şanlı ve muvaf- sahifeler oteşkil eden hayatını, daha © zamandan çev- resindekilere müjdeliyen birer gü- zel alâmet olmuştur. İsmet İnönü, sevgili İzmirden, ancak sevdiği askerliğine kavuş- mak tesellisle ayırılıp Sıvasa git” tikten sonra, oraya birdaha dönme” mişti, Sıvas Askeri rüştiyesini bi- tirdikten sonra, Reşid y, me- muriyelinin İstanbula nakledilmesi üzerine ailesini beraber alarak buraya gelmiş. Aksaraya yerleş mişti. İsmet, o zaman İl yaşında idi. Onu, Mühendishaneye verdi- ler. Fakat çocuğun ruhundaki as- kerlik iştiyakı bütün şiddetile de- yam ediyor, hatlâ gün geçtikçe artıyordu, oo Nihayet, Halıcıoğlu Topçu İdadisine, ondan sonra, IDÜD senesinde Topçu Harbiye mektebine girdi. Bu okulda gös- terdiği muvaffakiyet üzerine onu Erkânı Harbiye sınıfiua li Tarih, İsmet AR okulda mükemmel bir topçu yüzbaşısı larak çıktığı bu 1906 senesini: askerlik meftunu küçük yavruyu ülküsüne kavşturan, lürk ordusu- na büyük bir kahraman, Türki yurduna eşsiz bir devlet adam kazandıran pek uğurlu bir yıl ola- rak kaydedecektir. Meşrutiyetin ilânından sonra, 1910 da, Kolağası İsmeti, Yemen deki durumun ıslahı için gönde- rilen mürettep Kolırdunun Erkâ- nıharbiyesine memur edilmiş ©- İsmet İNÖNÜ söylev verirken larak, sevgili mesleğinin tecrübe 1 belliyen genç. İmam Yahya mes- elesinin oOkapanmasında, Erkânı- harbiyeye memur olmak itibarile büyük rol oynamıştır. İ19IZ de, hâlâ Yemende bulunduğu sırada ie terfi etti. Bu terfi, San'an arr gösteriş ğı ya ilya mükâfat İsmet İnönünün e haya- eserlerden ikincisi: Balkan harbin- den sonraki sulh konşumaları es- nasinda, müzakereye memur he- yetin askeri müşavirliğini yaptığı zaman kazandığı muvaffakiyettir. Dimetoka'nın o zaman - raklarında kalmış olmasını, İsmet İnönünün israrina b ii Büyük harp seferberliğinde İsmet İnönünü, Kaymakam İsmet İüğüne tayin edilmiş buluyoruz. Bu tayinden bir sene sönrâ, İl İlkkânun 1915 te miralaylığa terfi etti ve harbin devamınca, Dördüncü, Yirminci ve Üçüncü Kolordu Kumandanlıklarında bu lundu. Dünya savaşı tarihine, adını, Şeria muharebelerinde gösterdiği askeri Okiyasetle yazan Miralay İsmet Bey, mütarekeyi mütesk Harbiye Nezareti m ve sulh esaslarının askeri mad delerini müzakere mur komisyonun reisliğine getiril miştı. Bu vazifeleri de, o zamana kadar üstüne aldığı işlerde görü- len yüksek kabiliyetine parlak bir örnek olacak şekilde yerine getirmiştir. Onu, Birinci Büyük Millet Mec- isinde (oOEdirne mebusu olarak görüyoruz. Millet Meclisi tarafın dan, Erkânı Harbiye Reisliğine intihap edilen İsmet İnönü, Kurtu- luş savaşı tarihine, Garp ordusu umandanı olarak girdikten son: ra, ilk hamlede düşmanı İnönün de püskürtmüş, Çerkes Ethemin Kütahyadaki hiyanet hareketini ezmişti. Harikalar yaratabilecek büyük bir komutan olduğuu Millet Meclisine tasdık ettirip 10 ve teslite me- Sonkânun 1921 de Miralaylığa yükselmişti. İkinci (oOİnönü muharebesini, rerek büyük bir zafer ulaştırın İsmet İnönü, bütün garb cephesi komutanlığını deruhde ettikten sonra, Sakarya meydan muharebe sini bu sıfatla idare etmiş, emsal siz yararlıklarının mükâfatını, Bü yük Millet Meclisinin bir takdirna- Büyük zaferden sonra, bu büyük Kl ferikliğe «General» terfi etti. met İnönünün muvaffakiyet- lerini Atatürkün, Kurtuluş savaşi tarihine, Metristepeden altın harf- lerle yazdığı şu sözlerden daha kuvvetle ifade etmeğe imkân yok" İsmet İnönü, adını soyadı ola ni harp meydanından, 78 feri, Başkumandana şöyle müjde- lemişti: “ Saat 6.30 da Metristepe den gördüğüm vaziyet, Gündür bey şimalinde, sabahtanberi sebat eden y Yakından takibediliyor. Hamidiye istikametinde temas ve faaliyet yok, Bozöyük yanıyor. Düşman gi İnün
