15 Aralık 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 25

Tarihçilerin ve Seyyahların Alâkasını Çeken Bir Yer: HİERAPOLİS (Pamukkale) LYA e şehir manssına O kullanılan Hierapolis, Yunanlılar zamanında da vardı, Lâkin yer sarsıntıları bu şehri ha- rap etti. Romalılar zamanında Hierapolis daha güzel ve mamur bir hale getirilerek inkişaf ettirildi. Bugün orada ayakta kal- olarak görülen bütün âsar, Romalılar Büyük ve mükemmel bir tiyatro, sütünlu yollar, sıcak su hamamları, sair âbide döküntüleri bu eski şehrin büyüklüğü hakkında pek müsait fikirler vermektedir. Denizlinin şimalinde ve şehre 25 kilo- metre mesafede bulunan bu tarih memle- ketinin o Türkçeleştirilmiş iki daha vardır: Tamukkale, Pamukkale Burada çikan 36 hararet dereceli ha- mizikarbon ve kireçli su, karbonun uçma: sından sonra adı kireçleri akıntı yerlerine GEM E ” , 1 Monti susmuştu. Fakat Gladis, bülün bu sözlerine rağmen, o dakikada bu er- | keği takip etmeğe, onun tekliflerini kabul etmeğe, içindeki bu korku yükünü onunla paylaşmağa hazır olduğunu kendi kendi- | sine itiraf ediyordu. Dünyada ondan başka | kimsesi yoktu : — Niçin onunla evlenmiyeyim ? Elli | veya altmış yaşında olmak arasında ne | fark var ? mademki hiç birisi hakiki gençlik değil... İtmaş yaşında oldukları hslde halâ sevilen kadınları düşünerek : «Sevildikle- rini kendileri söylüyorlar, hakikalta yan- larındaki adamlar ya jigolaları, yahut ta onlarda eski hatıralarını arıyan ihtiyar âşıklardır» dedi. cam sağ olsay- dı, onun için hiçbir vakit ihtiyar olma- yacaklım. Halbuki yanımdaki bu adama, ben altmış yaşımdayım, yirmi yaşında bir torunum var demek ne ayıp! Ben onun beni beyenmesini, benimle iftihar etmesini isti- yorum. Şmdiye kadar olduğu gibi gsnç kalmak istiyorum. Hiç kimse benim ya- şımdan şüphe etmiyor. Ve şimdi.. şimdi bu çocuğa ne yapabilirim ? olan oldu... | Para istiyorsa kolaydır; fakat paraya razı olacak mı ? benden nefret ediyor o... Yüzünü elleri ile örtmüştü. Monti hayretle sordu : — Bu akşam neniz var sevgilim ? Ümitsizlikle mırıldandı — Bilmiyorum. Çok meyusum.. ölmek çökmekte ve bembeyaz bir tabaka hasıl etmektedir. Bu su, e zamanlar- danberi 100 - 120 metre yükseklikteki te- pelerden şelâle. halinde akdığı içindir ki pamuk gibi teressübat bırakınış ve bu yüz- den halk dilinde “ Pamukkale , adını almıştır. Hierapolisin bir kıyısında boğucu gaz neşreden bir delik vardır. Bu delik eski hoyratlığını kaybetmiş olmakla bera- ber, zaman zaman gükrer ve coşar. anda canlı mahlük namına ne bulursa derhal öldürür. Vaktile Roma rulani reisleri yedekle- rinde birer öküz bulunduğu halde bu d taslamışlardır. içeride pek ar kalırlar ve bu mü zarfında nefes almamak suretile gazı yut- mazlar, böylece hayatlarını korurlardı. Fakat dışarı çıkdıkları zaman beraberle- rindeki öküzlerin ölmüş olduğu görülür- dü. Cahil halk, bu hadisedeki basit tetbiri anlamadığı için, papaslara karşı Tanrının verdiğini ozannederlerdi, kinaye olarak Hierapolise “cehennem,, mânasına kullanılan *“Tamukkale,, ismi de verilmiştir. Hierapolis, son yıllarda, dünyanın her yanından ziyaretci çekmeğe başlamış- tır. Bilhassa İngiliz ve Amerikalı turist- ler bu ziyaretçilerin ekseriyetini teşkil ederler. Müstesna bir güzelliği sinesinde toplamış olan bu yerin, Licos vadisine hâkim bir tepe üzerinde bulunması ken- disine büyük bir haşmet vermektedir. Tabiatın sanatkâr eli on binlerce yıldan- beri burada dola ve zaman zaman güzellik katmıştır. Kireçli suyur. bıraktığı teressübat ve binnetice husule gelen İra- vertenler, bazi ecnebi turistlerin ifade- sinden de Gi göre, dünyanin hiçbir yerinde yı İtanat Mal b güzellikler belde- sini pek ihmal etmiş olduğu ve propağan- danın ne demek olduğunu bilmediği, veya bilmek istemediği içindir ki, Hierapolisin ehemmiyeti yakın zamana kadar anlaşıla- mamıştır Cumhuriyetin rehakâr eli buraya uzan- dığındanberi Pamukkalenin ehemmiyetile beraber ziyaretcisi de çoğalmıştır. Şimdi Samsun valisi bulunan bay Fuat Tuksal, Yazan: Fahiman GÜNAY Şimdiki Denizli ilbayı bay Ekrem Engür de buranın birçok nevakısını ikmal etmek himmetinde bulunmuştur Ben Denizliye müteaddit defalar gitti- ğim halde Hierapolisi görmemiştim. Ge- çenlerde dört kişilik bir ecnebi seyyah gurupu ile oraya yaptığımız bir” gezide Pamukkalenin tarihi kıymetini anlatan eski eserleri yakından rdüm. Hiera- polisin suyu, kalp boyaları tesbit etmek, en kirli ve yağlı kumaşları temizlemek ve göz hastalıklarına karşı şifalı olmak has. sasına da maliktir. Kaynağın arka yanında mevcut ankaz arasında büyük mezarlıklar ve kiliseler bakıyesi göze çarpmaktadır ki, burada görülen bazı muhkük taşlar bizim turistleri bilhassa meşgul etmişti. ki mesleğine mensup meşhur filo- zol Epiktet, milâdın birinci asrında His rapolisde doğdu. Epiktet daha küçük yaşta iken esir olarak satılmış ve Neron” un azadlısı Epafrodit'in eline düşmüştür. Epiktet fazla itaatkâr ve mazlüm bir ço cuktu. Efendisi onun ayağını sık sık bur- kar ve böylece çocuğun eninleri karşı- sında vahşi bir zevk duyardı. Günün bi- rinde zavallı çocuğun .topal olmasına se- bebiyet verdiği hadisesi meşhurdur Şayanı hayrettir ki Epiktet, efendisinin tatsız zevkine asla hırçınlıkla mükabele etmemiş ve ayağı kırıldığı gün sadece: & — Sana dememiş miydim?,. İşte nik: yet kırıldı!. demekle iktifa ederek ken disini yalnız bırakmalarını söylemiş ve için için esarete lânet ederek gözyaşı dökmüştür. Pamukkale harabesinin şurasında bu rasında göze ilişen zakkum çelen Giy çiçeklerini göstererek şte bunlar aye gözyaşlarını bakiyesidirl. diyorl Hierapolisin Me önemli ve her ziyaretciye anlatılan böyle hazin bir hı tırası vardır Eski > meraklı ve iyi bir mü- dekkik olan Denizlide Çatalçeşme kilap- evi sahibi Bay Fahri Akçe, Hıyerapolis (Pamukkale ) hakkında kıymetli bir kilsp neşretmiştir. Bu tarihi şehir hakkında birçok bi gileri ihtiva eden bu kitabın birinci tab'ı tamamen satılmış ve haltâ ikinci tab'ı de hi yapılmış olduğunu, Denizlide büyük bir haz ve memnuniyetle öğrendim ukarıda kısaca bahsettiğim Hiyeri: istiyorum. Beni kucağınıza alın.. beni Denizlide iken Hierapolisi ihyaya çalış- polis hakkında daha geniş malümat edir kollarınız arasında sallayın mış ve seyyahların banyo ve istirahatlerine mek isteyenlere Bay Fabri lite bu Arkası var | ocevap verecek eserler vücuda getirmişlir. KL okumalarını tavsiye edeceğim 26 — Yazı direktörü * Emin Refik Uzman —|—|O0|© N.© © islikinm 1938 OO(© Basan: Resimli Ay BasmeniT. L- *