19 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

î' Tartlik ea cüzdanlarda tm B N —— 14.X. 5 c MTA SONDAKİKA Kurultay Bildiriği Ankara, 18 (A.A.) — C. H. Partisi bildiriği: Büyük kurultayın delegeleri bu sabalı özel katarla Kırıkkaleye giderek oradaki süel fabrikaları gezmişlerdir. Üyelerle birlikte Süel Fabrikaları Genel Direktörü de gitmiş ve her İıhnkny;ı ayrı Ayrı gezdirerek izahlar vermiştir. Üyeler, yufd korunma .şın&n temel direklerinden olan büyük kurumun tükelliği karşısında devletin bunlara harcetmiş olduğu emekleri takdir ederek ayrıl- Miş ve 18 de Ankaraya dönmüşlerdir. Kurultay üyeleri bu akşam eni sinemada Partinin Kurultayın açılış günü aldırdığı filmi görmüşlerdir. Delegeler yerlerine dönüyorlar. e. H. Partisi İller Başkanları isi lık Divanı Ankara, 18 (A.A.) — C. H. Partisi Genel Başkan N bazı ill:rıbagk:nhğn)u aşağıda uuılıâcn h):ız:ğı arkadaşları seçmiş- ir. i in ilgililere bildirilmiştir. *ml’îl:' 'îî,'f,î,lğf,f::gğ:kğ ıSe;:;ııı-ı saylavı Hilmi Uran Istanbula Çorum saylavı Ali Riza Özenç Çoruma — — Denizli ıa’;'lıvı Dr. Hamdi Berkman Denizliye Zonguldak saylavı Halil Karatavsu Kocaeliye Kütahya saylavı Dr. Lütfi Kırdar Balıkesire Samsun saylavı Mehmed Ali Yörüker Samsuna Malatya saylavı General Osman Koptagel _Erııgrumı t *, Izmir Parti Başkanı ve Yozgat saylavı Avni Doğan İzmir Baş- ığı da üstünde kalmak üzere Manisaya, .9 İsmet İnönü Memlekette Tetkik Seyahatine Çıkıyor 'Ankara, 18 (Husust muhabirimiz bildiriyor) — Başbakan İs- Met Inönü Kamutay yaz tatiline karar verdikten sonra yanında Iç Işler Bakanı olduğu halde mermleket içinde bir tetkik seyaha- tine çıkacaktır. , 690 Kamutay/ Yaz Tatili Yapıyor Ankara, 18 —— Kamutayenellmenleri her gün toplantılarına devam ediyor. Kamutayın haziranın ilk haftası sonunda yaz ta- tili yapacağı tahmin olunuyor. 06 Vergi Voroeğklore Kolaylık <n derecede sürat ve mükellefe kolaylık gösterilmesi hıklımılı';: nans Bakanlığı yeni emirler vermiştir. Buna sebeb, bu mevzu Ülzerinde Partinin Büyük Kurultayında cereyan eden müzakere- ler ve ileri surülen şikâyetlerdir. Yunanistanda Krallığın Yeniden K . we .. . İada Edileceği Söyleniyor “Atina, 18 (A.A.) — Hükümetin, Paris, Londra ve Roma elçi- Terile Balkan antantı hükümetleri nezdindeki elçilerine Yunanis- tanda krallığın yeniden iadesi için istimzaçta bulunmaya memur ettiği söylenilmektedir. he Not: Yaptığımız tahkikata göre Ankarada bu bapta hiç bir Atina, 18 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Bugün çıkan kral taraftarr gazeteler fırkalara nâzım olmak için kralm mutlak Belmesi lüzumunu ileri ler, Bu vadide propaganda Sok kuvvetlidir. 9o Hitlere Suikasd Yapılmadı ” Varşova, 19 (A.A.) — Hitlere bir suikast yapılmış olduğuna bunun üzerine Göringin Cracovi'den “ayrılmış bulunduğuna tir ortaya bir yayıntı çıkarılmıştır. Bu yayıntının aslı yoktur. G“.'ing- Cracovi'dedir ve Beck tarafından ecnebi devletler heyet- lerine bugün verilecek olan yemekte hazır bulunacaktır. - ..:0 Göring İle Laval Konuştular Londra, 18 (A.A.) — Röyter ajansının Cracovi'den öğrendiği- Be Göre, Kimacı Ka Bakanı Göcing ile Fransız Dış Bakanı La- .,,_:'jrzün iki defa konuşmuşlardır. Bu konuşmalar üç saat sür- BU eli İş kanunu 1766 yeni vatandaş f & rojesi ” , 18 (Hususi muhabi - w bildiriyor) — İş Kantınu Jesini tetkik edecek olan ka- Tn iği, Müvakkat komisyonu ya- ; * toplantısımı yapacaktır. —h'“uk kamutayın ikinci - * Vette tısında genel lı:_- toplan Örüşülecektir, Ankara, 18 (Hususi muhabi - rimiz bildiriyor) — Hicret sure tile memleketimize gelen 1766 kişinin vatandaşlığımıza alın - ması Bakanlar Heyetince önan- mıştır. Erzurumda deprenme Erzurum, 18.Â.A.— Bu sabah saat 2 de oldukça kuvvetli ve de- vamlı bir deprenme olmuştur. Odun ve odun Kömürü yakıla- mıyacak yerler Ankara, 18 (Hususi muhabi - | rimiz bildiriyor) — Kamutaya gelen bir kanun lâyihasıyle şi - | mendiferlerde ve deniz kenarla. rında ve demiryolları durak yer İleri ile deniz iskelelerine mu* .d | yol boyları ile 30 kilometre: kadar uzaklıkta bulunan bilü - mum fabrika ve müesseselerin ve bu mahiyette makine ve tez- gâhla işler, tuğla, kiremid, ki - reç ve buna benzer ocaklarda, asıl yakacak olarak, odün ve o - dun kömürü yakılması yasak* r. Kendi artıklarını yakan kereste fabrikaları bu hükümden muaf - tır. Ödun ve odun kömürü yakan fabrika ve ocaklar teçhizatını başka mahrukat ile işletinceye kadar protesto keşidesine ve mahkeme hükmü ve kararına ha cet kalmaksızın vilâyet emriy - le kapatılır. Yasağa karşı gelen müessese ve fabrika sahiplerin- den 50 liradan 100 liraya kadar ve tekerrürü halinde bunun on misli para cezası alınır. Bu ce . za alınırken tahsili emval kanu nu bükümleri gözönünde tutu - lur. Yurdda Tele- fon şebekesil! Bayındırlık Bakanlığı yeni ve çok önemli bir teşebbüse gi- rişiyor: Momleketin her tarafmı telefonlarla biribirine bağla- mak. Yurdu demir ağlarla ör- dükten sonra şehirlerimizi de demir tellerle birbirine bağlıyo- rüz. | Bakanlıkça ilk hamlede Garbi Anadolusu, Orta Anadolu, Ce - nüb Anadolusüu şehirleri ve E- | reğli - Zonguldak, Ankara, Trakyanın büyük ticaret şehir- leri bu demir tel ağı içine alma- caktır. Bunün için iki yellık bir program hazırlanmış ve bu yıl bütçesine 400 bin liralık tahsi - sat ayrılmıştır. Memleketin ida- resi,ekonomisi, şehirlerin bayın- dırlığı yönünden çok önemli o- lan bu teşebbüs için Ankarada- ki lıuşuıl muhabirimiz şu habe- ri veriyor: Ankara, 18 — Posta, telgraf ve telefon genel direktörlüğü Ankara - İstanbul arasında altı devre daha temin edecek olan kurantortör cihazı için haziran- da münakasa yapacaktır. Son- bı_hırda makine faaliyete geç - miş bulunacaktır. Genel direk - törlük memleketin mühim tica- ret merkezlerini biribirine bağ - layacak iki senelik bir telefon Proğramı hazırlanmıştır. Genel direktörlük proğramın tıtb_ikini temin için 19358. 1936 mali senelerinde sarfedilmek ü- zere 400 bin liralık fevkalâde tahsisat istiyen bir kanun pro - jesi hazırlamaktadır. Programa göre, _birbirinz bağlanacak vilâ- yetlerimiz sıra ile şunlardır: Ankara - Zonguldak - Ereğli Ankara - Konya - Adnnıg- Mersin Ankara - Kırşehir « Kayseri Alyon - Antalya ve buygüzol'- ıüıı_ düşen İsparta, Burdur, Denizli. Balıkesir - Çanakkale Çorlu - Tekirdağ 1935 mali yılı içinde Ankara- - Ereğli ve Ankara - Konya - Adana - Mersin kısmı ikmal edil.ccek. diğer hatlar 936 mali yılı içinde bitirilecektir. 3 milyon konuşma 1933 mali yılı içinde 3 mil - yon şehir konuşması ve 150 bin şehirler arası konuşması olmus- tur. 1934 mali yılında ise bugü- ne kadar şehir konuşmaları ya- rım milyon fazlasile 3,5 milyon, şehirler arası konuşmaları da 20 bin fazlasile 170 bini bul - müştür, > 8 Bayındırlık Bakanının Mühim Beyanatı birisidir. Şimendifer yapmak si- yaseti B. M. Meclisinin ikinci devresinde temamen tekarrür et mniş büyük başbakanımızın esas siyasetlerinden birisidir. Bu siya set bütün ehemmiyetiyle ve hı- zıyla devam etmektedir. Bayındırlık bakanlığına tev- di olunan vazifelerin diğer kı- sımları aynı derecede ehemmi:- yetli olmakla beraber şimendü- fer işleri gerek memleketin vahdeti ve gerek — iktisadi, içti- mai, ticari zaruretleri ve memle ketin müdafaası noktai nazarın- dan birinci derecede hız ve kıy- met verilmeğe lâyik olan bir e- sastır ve bunu takip etmekteyiz. Demir yolları 1920 senesinde memleketi- mizde mevcut hatlar şunlardı: Anadolu - Bağdat demiryolu, Mersin - Adana dahil, 2046, İz- mir - Kasaba temdidi demiryo- lu 706, İzmir-Aydın hattı Gl1, Şark demiryolu 330, Sarıkamış hudut hattı 124 — kilometre ge- niş hatla 41 kilometre Bursa- Mudanya ,174 k. m. Erzurum- Sarıkamış, 129 kilometrelik, İlr- ca hatları da bima ilâve edile- cek olursa hepsinin yekünu 4,082 kilometreden ibaret oldu- Zu görülür. Yeni hatlarımız Şimdi mevcud yollar böyle ol- duğu halde Cümhuriyet devrin- de yapılanları grafikler ve ra- kamlara dayanarak — söyliyece- ğim. Ne yollar yapıldı ve kaça mal oldu göreceksiniz. Yeni hat- larımız, 925 senesinde 203, 926 da 2S1, 927 de 513, 928 de 595, 9290 da 783, 930 da 1232, 931 de 1932, 932 de 1690>9233 de 1955, 934 de 2012, 935 de 2642 kilo- metreye baliğ olmuştur. Bunlara verilen paranm yelti nu 282 milyon liradır. Cümhuri- neden seneye ödenmeğe başla- nan zarar gittikçe artınış ve en son sene bu zarar 500 bin liraya vardığı için bu hattı almağa ka- rar verdik. Ve bu memleketin esas hatları arasına girdi. (Al- kışlar). Köprüler Ali Çetinkaya, Aydın hattı, lar hakkında etraflı malümat verdikten sonra beyanatına de - vam etmiştir: Köprülere geçiyorum : Cürahuriyetin — ilânma kadar memlekette esaslı kâgir köprü 105 idi. Cümhuriyet devrinde yaptığımız köprüler 34 senesi- ne kadar 55, 35 senesine kadar da 14 köprü — yapılmıştır ki ce- man yekün 69 kâgir köprü edi- yor, Bununla vermek istediği- miz fikir şudur: Fazla hız gös- teremediğimize rağmen 69 kâ- gir köprü yapılmıştır. — (Alkış- lar). Asırlaraca 105 köprü yapıl masına — mukabil Cümhuriyet devrinde 69 kâgir köprü yapıl- mıştır. Bir ktsım arkadaşlarımız, en- cümende ve burada yol meselesi üzerinde durdular. Arkadaşlar, memleketi yalnız kurtarmış olmakla iftihar et- mekliğimiz ve tarihimize şerefli bir hizmet yapmış olmakla ifti- har etmekliğimz ive tarihimize şerefli bir hizmet yapmış olmak lığımız bu nesil için kâfi değil - dir. Bu nesil için memleketi ye- niden yapmak vazifesi vardır. Bunu en küçüğümüzden en büyüğüne kadar bir vazife o!a_— rak bilmek ve yapmak mecburi- yetindeyiz. Acizlere merhamet yok Bu devir âcizlere, zayıflara merhamet etmiyen bir devirdir. Onun için zamandan istifade e- Şark Demiryolları ve diğer hat- | Tzk “ciledader. Üaralsnğlar. (Baş tarafı birinci sayfada| tinde kaldığı mühim işlerden demeğe mecbür olduğum şirket ler işi vardır. Bu şirketlerin ek- serisi vaktile, Abdülmecit zama nından beri maalesef bir taraflı olmak üzere kurulmuştu. Son - radan bunlara bazı kanunlarla Türk şirketi namı verilmişse de esas mahiyeti tahripkârdır, Sırf para getirmek, kazanç temin et Halkın menfaati noktasından bunlara karşı hiç bir şey yapıl- mamıştır. Vekâlete geldiğim günden beri, bu en çok bizi iş - gal eden mesele olmuştur. Yeni Türkiye devletinin şerefli hâki- miyeti bu işi de halletmeğe kâfi gelmiştir. (Alkışlar). Takip et- tiğimiz siyaset budur: İki taraflı hak ve menfaat. Halkın menfaati Yani sermayenin — aleyhinde değiliz, fakat, aynı zamanda hal kın menfaati de vardır, Onlar - la da yavaş yavaş anlaşmağa muvaffak olmaktayız. Mühendis mektebi Nafia işlerini bu suretle ta- kip ederken ehemmiyet verdi « ğim işlerden birisi de mektepler dir: Yüksek Mühendis mekte - bi, Fen mektebi gibi.. Bunların bilhassa Cümhuriyet devrinde yetişenlerinin feyizli eserlerini görmekteyim, Fakat Nafianın memlekette- ki rolü itibariyle memur yetişti- recek bazı mekteplerin de bun « lara ilâvesi lâzımdır. Bilhassa Posta Telgraf, Telefon, bilirsi- niz ki doğrudan doğruya fen e - Sasına istinat eder. Önun için Mühendis mektebinde Posta, Telgraf, Telefon memuru yetişe | tinmek üzere bir şube açtık. Ay- nı zamanda Üniversitede elek « tro mekanik kısmını bize verdi. Bu kısım için de bir iki ecnebi yet devrinin demiryolları için | Gerek ve bu hızımızda devam e- | mühendis getireceğiz. Demek hazineden sarfedilen paranın ye- künu bud 6760 kilomel! 935 senc: şudur : Mayıs başında 6242 kilamet- reden ibaret olan yollarımıza 130 kilometrelik Diyarıbekir kısmı, 94 kilometrelik, Somu- tak-Eskipazar, 112 kilornetrelik Sivas-Erzurum, — 22 kilametre- lik Afyon - Karaköy, 24 kilo- metrelik Burduür, 13 kilometre- lik Bozanönü - İsparta katılmak suretiyle 6760 kilometreye va- racaktır. 940 senesinde de Si- vas - Erzurum - Malatya, Kil- yos - Zonguldak — kısımlarının yapılmasiyle varacağı miktar da 7,311 kilometre olacaktır. Cümhuriyetin ilânında mem- lekette yapılmış olarak bulunan 4 bin küsur kilometrelik hat ise temamen denecek derecede dev- let demiryolları arasıma girmiş ve satın alınmıştır. (Sürekli al- kışlar). Tarifeler İstiklâline sahib olan bir memleketin, vaktivle bir takım siyast tesirler altında elde edilen imtiyazlarla -yapılan bir takım hatların işletilmesine müsamaha etmesine imkân görmiyorduk. Çünkü bir taraftan tarifeleri- mizi memleketin — iktisadi, içti- mei hayatına göre tanzim etmek isterken diğer taraftan bu tarife tenzilâtımı onlar üzerinde tatbi- ka imkân göremiyorduk. — Zira mukaveleler buna müsaid değil- di. Meselâ Kasaba - İzmir hattı memleketin —en nüfuslu ve ba- yımdır yerlerinden geçmektedir. Bunlar bir türlü tenzilâtlı tarife- mizi az çok kabul ederek tatbik etmeğe yanaşmamışlardır. Aynı zamanda bunlarla son yapılmış olan bir mukavele ile kendilerinin yaptıkları hesabla- Ta göre, masraflarının zaratları- hr ödemek esası kabul edilmişti. Bu kumpanya ile satın alma mü- Zakeresine giriştiğimiz sırada senede 500 bin küsur lira zarar ödemek mecburiyetinde kalıyor- duk. Yani bir kaç sene evvel baş re demiryolu , Bunu yapamadığımız v; an evvel i- riyetindeyiz. akit ya - mizi ek- | derek memleketi mar etmek z Su işleri Nafıa bakanlığının üzerinde ı ki mühim işlerden birisi de su işleridir. Biliyorsunuz ki su iş- leri memleketimizde öteden beri ihmal edilmiş bir vaziyettedir. Halbuki topraklarımızın feyzin- den istifade edebilmek için behe mehal su meselesini halletmek lâzımdır. Su meselesini de halletmek demek memlekette göl, dere, ba taklık, suya ait her ne varsa bun ların haritasını yapmak, yeni bir suyun hayatt nedir, yazın kı şın ne kadar su toplanıyor, na- sıl tebahhur ediyor, nasıl ve ne- releri sulanabilir, ne türlü kul - lanılarak istifade edilebilir. Bu- nu tetkik etmek lâzımdır. Bu ay rıca ve tamamen bir fen işidir, B)mun için de Nafta vekâleti ye ni yaptığı teşkilâtta su işlerine de esaslı ehemmiyet vermiştir. Memleketi muhtelif mıntaka- lara ayırarak, tıpkı nafranın mü hendislerinde olduğu gibi su iş- leri için de muhtelif memurlar tayin etmiş ve bunlar şimdilik 12 mımntakada çalışmağa başla - mışlardır. Bu 12 mıntaka dâhi- linde bulunanlar çok iyi bilirler, çalışmalarımızdan bir çok eser ler meydana gelmiştir. Küçük Mendereste 100 bin hektarlık arazide, Cellât gölü şiddetle tahribat yapmaktadır. Bunun önüne geçmeğe çalışıyo- ruz, Nisanm son günlerinde bil- fiil ameliyata başlanmıştır. Samsun tarafında bir çok iş- ler yapılmaktadır. Ve yapılacak tır. Antalyada bir çok mühim işler başarılmıştır. Takatımız nisbetinde idarenin ve mahallin yardımlarile daha faydalı işler göreceğimize kaniiz. Hem de bu şekilde yardımı ya panlar bu faydalı işlerden isti - fadeye istihkak kazanacaklar - dır. Şirketler işi Nafıa bakanlığının üzerinde, larış olan yeni mukavele ile se- ! bilhassa uğraşmak mecburiye - ki bundan sonra memleketimize de elektrikçi ve makineci yetişe tirmeğe de ehemmiyet vermiş oluyoruz. İlâveten şunu da arze- ki, son zamanlarda mem- leketimizde bu kadar Nafia fa- aliyetleri arasında artık ecnebi eliyle yapılacak işimiz kalma « mıştır. (Alkışlar), Bu işler, doğrudan doğruya müteahhitleri, — mühendisleri, mimarları, her şeyi, sermayesi Türk olarak yapılmaktadır. (Al kışlar). İşimize bu suretle devam e « deceğiz. Esasen Nafia mesleği ilmi ehliyetini tamamen isbat etmiştir. Ve kemale doğru git « mektedir. Bunu da iftiharla ar » zediyerum. (Şiddetli -Ikışlar). Bravo Klüplerimize (Baş tarafr birinci sayfada ) bit edeceklerdir. Her üç kulübümüzü seven halk arasında bu anlaşma habe- rinin nasıl bir sevinç uyandıra - cağı kolaylıkla tahmin olunabi- lir. Kulüblerimizin aralarında anlaşamamaları, kendi menfa- atlerini korumada, daha iyi in- kişaflarında, hele Avrupadan gelecek takımlar ve yapılacak maçlar meselelerinde, çok güç- lükler doğuruyor ve hepsini za- rara uğratıyordu, Fazla olarak, seyirciler ve spor meraklıları, kulüblerimizin tek başlarına ge- tirtmek mecburiyeti yüzünden ucuz olsun diye seçtikleri zayıf ecnebi takımların maçlarını gö- re göreartık futbol maçlarını gitgide görmek hevesini de kay bediyordu. Bütün dileğimiz gür büz Beşiktaş kulübümüzün de bu güzel ahengi temamlaması ve Türk gencliğinin bu en gü- zide dört kulübü arasında tam bir ahenk kurularak memleketi- miz sporunun o ahenk içinde en ,vi neticeleri almasıdır. Bu an - lıspuı_vg vücude getiren kulüb « l'erımızın hepsini iyi niyetlerin- den ve alAıkları güzel neticerla: d_ogayı tebrik eder, şiiphesiz say " “'mız muvaffakiyetlerini di » leriz,