19 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

e—0 19.5.035 AnkazaSAFLAR ASKERLİGE HAZIRLIK DERSLERİ Yedek Sübay Hazırlık Kıtaları Talimatnamesi Onaylandı Sınıf Geçmek Ve Mektebden Mezun Olmak İçin Askeri Derslerden İyi Numara Almak Şarttır [ANKA.RA HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR| Ankara, 18 'Askerliğe hazırlık dersleri, askeri ehliyetnameler ve ihtiyat sübay hazırlık kıtaları hakkın- daki talimatname Bakanlar He- yetince onanmıştır. Talimatna - meye göre, ordu ve yüksek tah- sil çağında bulunan gençler, as- keri ehliyetname almağa mec - bur olacaklardır. Bunun için de kendi mekteplerinin program - larına konulan askeri derslere, talimlere ve senelik kamplara devama mecbur olacaklardır. Sınıf terfii ve mektepten me- Zzun olmak için askeri dersler - den de iyi numara almak şart - tır. Askerlik dersi ve tatbikatı mektep ve sınıflarda şöyle gös- terilecektir: 1 — Resmi ve husust orta mekteplerle liselerin ve muallim mekteplerinin birinci senelerin- de ve müadili ikinci ordu ihtisas mekteplerinin ilk sınıflarında haftada ikişer saat. 2 — Resmi ve hususi liseler- muadili birinci derecede örta ih tisas mekteplerinin her sıntfm- da haftada ikişer sâat. 3 — Muallim mekteplerile musiki muallim mektehinin mes leki kışımlarında her sınıfta haf — Kaplan, çarkçı ektebinin birinci ve ikinci sınıf- ikişer saat. 5 — Üniversite ve muadili yük sek derecedeki diğer ihtisas mekteplerinin ilk üç senesinde ve Gazi Terbiye enstitüsü sınıf- larında senede altmışar saatten ilk tahsil devresinde 180 saat. Ecnebi mekteplerinde Memleketimizde ecnebi mek- teplerine devam eden Türk teb'a S1 talebeler kendi mekteplerine muadil derecedeki Türk mek - teplerinde askerlik dersi göre- tekleri gibi askerlik kampları - ha da iştirak edeceklerdir. Bunların da sınıf terfii ve , Mektepten mezün - olmalarında Askerlik derslerinden iyi numa- Ta almaları şarttır. Doktor rapo Tu alan talebe, kabiliyeti ve sıh- ehliyeti elverişli olmadığı an kampa iştirak ve talim- den müstesnadır. Bu gibi tale - Deleri yalnız nazari dersten İmtihan vermek mecburiyetin - dir. Verilecek ehliyetnameler 'Orta, tam ve yüksek olmak üze- Te üç nevidir. ğ Ehliyetname Askeri yüksek ehliyetname Slacak olan yüksek mektep ta - İebesi aynır şekilde hazırlanan sı Tıflarına aid programlarıma gö- Tt İstanbul Talim taburu ile An Sarada Talim bölüğünde ve di - Ser sınıf kıtalarında ders ve ta- Lim görürler. Orta mekteplerle lise ve mu- adilleri olan mekteplerdekiler askeri tedrisat, talim ve terbiye, limi asker malümat ve piya- esası Üzerinden yapı- , hr, Üniversite ve yüksek mektep lâ"ftki okutma tamamen mesle ,.:;l'. Hususi mekteplerdeki as- a ders muallimlerinin ücret - Ti mektep idareleri tarafından -;::ile:ektir. Yüksek mektepler- dij talebeler sınıflara tefrik e- lecektir, km':.::luldaki yüksek mektep- lunanlardan piyade, le- .ı;ç—'fnı sanayii harbiye, doktor- k b €czacı, kimyager sınıfları- derecede | na ayrılanlar talim tabtrrunda piyadecilik programını görür - ler. Diğer sınıflara ayrılanlar i- se İstanbul kumutanlığının sı- nıf kıtalarında talim görecekler dir. Ankaradaki yüksek mektep müdavimleri topçu, süvari, he - kim, baytar, eczacı, dişçi, kim - yager, sanayili harbiye ve leva- zım smıflarına ayrılacaklardır. Kanıp müddeti yüksek mektep lerin bir ve iki sınıfları nihaye- tinde on beşer günden 30 gün - dür. Talebinin mevsime göre kışlık, yazlık elbiseleri ve mal- zemesi ordu tarafından temin e- dilecektir. Talebe gene kurma- ya kabul edilecek, askeri ki- taplarını almağa mecbur ola - caktır. Hazırlık kıt'aları İhtiyat sübayları hazırlık kı- taları muhtelif sınıflar için ihti- yat Sübay mektebidir. İhtiyat sübaylık şartlarını baiz olup ta tam ehliyetnameyi haiz bulu- | nanlar yüksek ehliyetname ta - lim ve tedrisatma karşılık ol - mak üzere ayrıldıkları hazırlık kıtalarında iki ay hizmet ettik- | ten sonra ihtiyat sübay mektebi tedrisatını takip ederler, Bir talim devresi sonunda u- mumi tavır ve hareketi ve kıta- daki çalışmasına ve bilgisine gö re ihtiyat sübaylığa ayrılması tasdik edilenler ihtiyat sübay mektebine kabul olunurlar, Yüksek ehliyetnameyi daha önce mekteplerinde ve talim kı- talarında alan aynı doğümlülar askerlik şubelerince doğruca ih- tiyat sübay mektebine yollanır- lar.Bir sebeble mektep tahsilini terkeden talebeye gördüğü aske ri ders ve talimler için askerliğe hazırlık derecelerini gösterir bir vesika verilir. Askerliğe hazır - lık dersi ve talimlerini görenlere bir tasdikname verilir. Tasdik - nameler ehlivet imtihanlarında müuvaffak olanlara verilir. İmti- hanlar ağızdan ve tatbikidir, Kamutay Çarşambadan Sonra Hergün Toplanıyor İklisadi.Buhran Vergisine Eklenen Madde Onaylandı T Husust Muhabirimiz Bildıriyor | Kamutay bugünkü toplantı - sında bütçenin görüşülmesi için çarşamba gününden sonra her gün toplanmağa karar verdi. Bundan sonra Abdülhak Hâmid yeminini yaptı. Kendisi fazla rahatsız bulunuyordu. Fazıl Ah med kürsüye kadar kolunda gö ürdü. Çok halsiz olduğu belli i- di. Yavaş sesle yeminini yaptı. Çok alkışlandı. Bundan sonra eski Bursa say lavı Rüşdü ve bir çok saylavla- rın teşrii Masuniyetlerinin kal dırılması ve ifadelerinin alınma sı mazbataları okundu. Eski saylavların teşrii masuniyetleri- ıâi_n kaldırılmasma karar - veril- ÇH Bundari sonra bir çok kanun- ların ikinci müzakereleri yapıl- dı. Muhtelif devletlerle aramız- :i-l dl:lllı murkaveleler tasdik e - İktisadi buhran vergisi kanu- nuna yapıları ek müzakere edi- Ankara, 18 lirken Hüsnü Kitabçı (Muğla) söz alarak: “— Kanunun yazılışından bir sene evvele şamil olduğu mâna- sı çıkıyor. Bu böyleise büyük haksızlık yapmış - oluruz. Bir takrir veriyorum, Kantınun neş Ti tarihinden itibaren muteber olması lâzımdır.,, dedi, Refik Şevket İnce de, aynı mütaleada bulundu. Finans Bakanı Fuad, encü - men namına reis Mustafa Şe - ref, kanunun yazılışından mak - sad bir gene evveline şamil ol- Mhu söylediler. Ufak bir ta dille madde daha açık şekle ko- nuldu. Ve Kamutay Ppazartesiye üzere dağıldı. SIYASAL KONUŞMA Harb Sonu —— Son büyük savaştan evvel Avrupada yalnız üç cumhuriyet vardı: Fransa, İsviçre ve Por - tekiz. Fakat şahsi hükümdarlık tarzı da kalmamıştı. Her yerde, meşrutiyet usulü konmuştu; fa- kat bu meşrutiyetler dahi cum- hüriyete doğru akmaktaydılar. Nâtekim büyük savaştan son- ra, cümhuriyet tarzı meşrutiyeti yendi. Beş eski meşruti saltanat cumhuriyet oldu: Rusya, Almanya, Avusturya, Türkiye ve Yunanistan. Bunla- ra bir de yeni kurulmuş cumhu- riyetler katıldı: Lehistan, Çe - koslovakya, Finlandiya, Eston- ya, Letonya. İspanya'dan bah- setmiyorum, çünkü — İspanya cumhuriyeti — pek Bonra kurul - müuştur. Bu süretle — Avrupada On meşruti saltanata — karşı 14 cumhuriyet varlık buldu. Fakat savaşın bırakıp gitmiş olduğu derin boşluklar, dayanıl- maz ıstıraplara sebep oldu. Sa- vaş esnasında mühimmat hazır- lamakla uğraşan fabrikalar iîlş yemez oldular; bu yüzden mil - yonlarca amele işsiz kaldı. Bun- lara askerlikten geri gelenleri de katıldılar; açlık, ihtiyaç, gö- tülmemiş dereceleri buldu. Hâdiseler dikkatle mütalca olunursa görülecektir ki bu va - ziyet Ayrupa'da tamamen yeni olan iki nevi diktatörlük doğu - racaktır: Birisi sosyalizm lehine Rusyadaki diktatörlük, ikincisi de sosyalizm aleyhine İtalya ve Almanya'daki diktatörlük. Evvelâ sosyalist kurumları bu halden istifadeye koyuldular, ötedenberi besledikleri içtimat devrimin zamanı gelmiş oldu - günüin K, Züten harbın. tfl"“ bile Rusyâdüayni halden loğan böyle bir devrimin muvaf fak olduğunu da gördüler. Rus misali onlar için bir örnek oldu. Bilhassa ki yeni kurulmuş olan demokratik cumhuriyetler ve u- süller de kendilerinin (fa geçmeleri için uygun bir alandı, -İtalyada, Almanyada, Maca - ' ol- dü. inkılâpçıları da bunlara yardımdan geri durmuyorlardı. | Bir zamanlâr gerek İtalyada ve gerek Almanyada sosyalistler muvaffak oluyor gibi göründü- ler, Fakat işte o zamanlar bu mdmleketlerde tersine bir cere- yan başladı. Milliyetçilik bay - rağı altına sığınmış olan bu ce- reyan iki büyük hedef güdüyor- du: Milliyetçilik için — korkunç gördükleri — sosyalizmi kaldır - mak ve taşkınlıklara — meydan veren demokrasi yerine otokra- si yani bir tek şahsın idaresi u- sulünü koymak! Hler iki memlekette bu cere - yan müvaffak oldu. — İtalya'da Faşizm, Mussolini diktatörlü - ğünü kurdu. Almanya'da Na - zizm, Hitlerin — diktatörlüğünü kurdu. Pazartesi ruznamesin: ü - kelleflerden almacak m.(î(emmli:ı- Zanç, istihlâk vergisi, beyanna- me usülile alınacak kazanç lâyı- halarının müzakeresi vardır. Bu lâyıhaların bütçeden evvel Ka- dun,uııydııı çıkması icap etmekte Demiryollarında aileler Ucuz Seyahat Edebilecek a ram n | Ankara, 19 (Hususi muhabi- rimiz bildiriyor) — Devlet de - mir yollarının hazırlamakta ol- duğu aile biletleri bir iki güne kadar ilân edilecek, bir haziran- dan itibaren tatbik olunmağa başlanacaktır. Bu biletler aileler için büyük kolaylıklar göstermektedir. Ev- velâ bir aylık tenzilâtlr biletler- den daha ucuz olmakta, avdet için bir ay yerine iki ay mühlet verilmektedir, İcab ederse bu müddet üç aya da çıkarılabile - cektir. Aaile biletinde takib edi- len esas şudur: Aile kaç nüfus olursa olsun aile reisinin bileti tam bilet ola- rak hesap edilmekte, di; il efradının beherinden tığ:ılıul.elk- tin yüzde 25 nisbetinde alınmaktadır. TEr X B_eç yaşına kadar olan çocuk lar ücretten muaf tutulmakta - dır. Ancak ücrete tâbi çocuklar aile efradından sayılarak on - lardan da tam biletin 25i nisbetinde ücret ılnuğıuk.î: Beş kişilik bir grup İstanbul- Ankara arasmda gidip gelme ücret olarak birinci mevkide 103 lira, ikincide 74 lira, üçün- cüde 47 lira verecektir. Sekiz kişilik bir grüp birinci- de 134, ikinci de 97, üçüncüde 61 lira verecektir, Lehistan tâ ilk — gündenberi Faşizmi kendisi için örnek edi- nerek, son günlerde vefat eden, Pilsudski'nin — diktatörlüğüne vardı. Bu üç memlekette diktatör - lük, sosyalizm aleyhine kurul - muş bir usüldür. Bunun tamamen tersine ola - rak Rusya'daki diktatörlük sos- dört kişilik bir aile birincide 101, ikincide 73, üçüncüde 46 lira verecektir. Yedi kişilik bir aile irincide, 139, ikincide 101, üçüncüde 64 Jira verecektir. Devlet demir yolları muallim ve talebeler için de faydalı ye- nilikler tesbit etmiştir. Gidecek talebeler için avdet kaydı olmak sızm yüzde 5S0 tenzilât yapaca- ği gibi, dört aya mahsus olmak üzere muallimler için de aynı miktarda tenzilât yapmaktadır. Bundan başka İstanbul gez - me yerlerinden biri olan Gebze için de İstanbul Banliyö tarifesi Devletleri yalizm lehine olarak kurulmuş- tur, Tâ ilk günündenberi — Ru> rejimi açıktan ve gayet dürüst olarak kendisine “Proletarya diktatörlüğü,, adını verdi. Na gariptir ki bu diktat k- ler, zâhirde ayni gibi gözükü - yorlarsa da hakikatte idare u - süllerinde tamamen başka baş- kadırlar. ki, cumhuriyetin kılına bile do- kunmadı. Cumhuriyet başkan lığı, parlman, parlman yanında l kabine, seçki ile saylav Hülâsa cumhuriyetin görünen kısımları saklan- mıştı. Pilsudski, kendisi de bir zamanlar cumhur başkanı oluy- sa da, sonraları müdafaa bakan- lığı ile iktifa ederek meydanda çokluk gözükmezdi; fakat ma - kinenin yayı o idi. Her şey on - dan geliyor, ona dönüyordu. Se- çen, seçtiren, direktif ve o idi. Bütün makineyi — görülmez ellerile idare ederdi. İtalya'da keza sülâlei kraliyet makamı bütün salâhiyetleri ve imtiyazları ile muhafaza olun - muştu, Lâkin “kral krallık edi- yor, idareye karışmaz.,, İdare tamamen Mussolini'nin clinde - dir. Zaten şahsında bile dokuz vekâleti birleştirmiştir. Musso- lini parlmantarizm usulünü ta- nımamış ve saylav seçkilerine son vermiştir. Almanyada ise Hitler, cum - hür başkanlığı ile başbakanlık salâhiyetlerini nefsinde topla - mış, milli meclisten geniş salâ - hiyetler alarak onun yerine geç- miş ve memleketi üç dört arka- daşı ile beraber idare etmekte - dir. Bu diktatörlüklerde hürriyet- mes'uliyetten, kontroldan bülâ&a parlmantarizm usulünde bakılan esaslardan bahsedile - mez. Fakat, parlmantarizm usulü- | ne sadık kalmış olan devletler de sarsıntıdan ve esi ü veya hu değişikli | uğramasından kendilerini kur - Ğnundılınçiiuhı oralarda da- ârızalar yaprnak- taydı. Galip ve mağlüp devlet - ler de müthiş savaşım tesiri ile zedelenmişlerdi. Oralarda dahi halk, ıstırap içinde kıvranıyor - du ve sosyalizm ve komünizm taraftarları bu vaziyetten isti - fade etmek yolundaydılar. faşizm, bu memleketlerdeki mil- liyetçiler için dahi bir örnek ol- mağa başladı. Ötede beride Müussolini'yi taklit ederek gayri memnun kitlelerin başma geç mek emelini besleyenler bulun- du. Fransa'da meselâ Staviski re- zaletini bahane yaparak gürültü çıkaranlar Dumergue'i bu başına getirmekle hemen emel- Fakat açıkgöz davranan cum - huriyetçiler buna mâni oldular ve halkm emellerini tatmin ve sosyalizm akınına mukabele et- mek için başka yollar aradılar, Amerika'da ve İngilterede de aynı hâdise vâki oldu. Bu üç memleket — eski parl - mantarizm usulünü muhafaza etmekle beraber, o usulün sava- şa kadar tâbi olduğu bazı esas - larda bazı yenilikler — kabul et - ;ııek mecburiyetinde bulundu - ar. Bu yeniliklerin en başlıcası devletçiliktir: Bu alanda bunlar da diktatörlükle idare olunan mermnleketlere az çok yaklaştı - lar. Şöyle ki bugün bütün dün - yaya devletçilik — usulü az çok hâkimdir. Fakat yakından tet- kik edildiği halde görülüyor ki devletçilik usulü her yerde bir değildir ve muhtelif — yerlerde muhtelif şekiller ve mahiyetler almıştır. Umumiyetle beş nevi devlet- çilik vardir: (1) Rus, (2) Al - man. (3) İtalyan, (4) Ameri- kan, (5) liberal devletler dev- letçiliği. —| Bunlardan ayrrayrı ve her biri hakkındaki mütalecalarımızı 25 mayıstan itibaren tatbik edi- lecektir, gelecek makaleye bırakıyoruz. Ahmed AĞAOĞLU Meselâ Lehistan'da, Pilsuds- | DENİZDE BALIK PAZARLIĞI Eskiden bu söz bir bularık alışveriş atılatırdı... Zaman her kesi o hale getirdi ki; denizde balık pazarlığı yapılıyor. Bakınız nasıl, Uskumru bı sene hak getire! Çıkmıyor mübarek! Çiroz se: « gileri tamtakır iskelet... Gırgirerlar biraz - torik tutit » yorlardı. Çiftine yirmi para ve- riyorlar diye tutmuyorlar... Lâkin beride Yunanlılar to ik istiyorlar. İtalyanlar da arayor. Şimdi esnaf soruyor : — Kaç tane istersiniz?. — 10 bin çift. — Çifti 10 kuruştan... — Olmaz... — Sen bilirsin! Balıkçılar böyle davranınca alıcı ölü fiyata balık alamıyor... Aşağı yukarı balıkçının ı'sıeı:l. d ne boyun eğiyor ve grgircilar, hemen ağları atıp balıkları tut- maya başlıyorlar. Böylelikle tarik 20 paraya düşmetken kur- tarılıyor ve bir eski ata sözü ye- ni ekonomi şartları altında aula- mını kaybediyor. Bir nokta var. Bu güzel çare- yi Yüksek Balıkçılık Enstitüsü bulmuş değildir. B. FELEK ——— ——— Ticaret odaları Kongresi , 18 (Hususi muhahi- iriyor) — Ticaret o - daları kongresi 21 Mayısta saat 15 de konomi Bakanlığı bina n da Ekonomi Bakanı Celâl Ba - yar tarafından açılacaktır. Mu - rahhaslar şimdiden — gelmeğe başlamışlardır. Kongreye işti -) rak edecek murahhaslar 200 ka- dardır. Kongre bir hafta süz cektir. 26 Mayısta açılacağı yo- lundaki haberler doğru değildır. ANKARA KÜÇÜK Sosyalizme son vermiş olan | iş | lerine nail olmak üzereydiler. | l mut ve likör fiyatlarında asga- ri resim almak suretile mühim miktarda tenzilât yapılması Fi- nans Bakanlığınca kabul - edil- miştir. * Ankara, 18 (Tan) — İkin. ci sınıf adlüiye müfettişliğine ü- çüncü sımi — müfettişlerinden Faik tayin edilmiştir. * Ankara, 18 (Tan) — Par- | timizin genel idare heyeti üyeli | ğine seçilen Nafi Kansudan in- hilâl edecek Ankara Halkevi Başkanlığına İçel saylavı Ferit Celâl Güvenin tayini kararlaş - mıştır, * Ankara, 18 (Tan) — Posta telgraf fen müşaviri heyeti aza- lığına İstanbul Posta Telgraf baş müdürlüğü müfettişlerinden Sadi tayin olunmuştur. Manisa Nafia üçüncü sınıf baş müfettişlerinden Hıfzı Balıke - sir, Kocaeli üçüncü — sınıf baş mühendisi Kâmil Çorum, Ço- rum dördüncü sımıf baş mühen- disi Fikret Manisa vilâyetleri Nafıa baş mühendisliklerine ta- yin edilmişlerdir. * Ankara, 18 (Tan) — Ke - şan kaymakamı Reşad vekâlet emrine alınmıştır. * Ankara, 18 (Tan) — Ma - liye teşkilâtını tetkik eden mü: tehassıs Antane bu akşamki trenle memleketine dönmek ü - | zere buradan gitmiştir. V * Ahkara, 18 (Tan) — Fi- | nans encümeni bugünkü topları tısında Finans bakanı da bu- dundu. Finans teskilât kanun lâyıhasının görüşülmesine baş - landı. Beşinci maddeye kadar müzakere edildi. * Ankara, 18 (Tan) — Husu sî_ idareler kanun projesini tet - kik etmek Üzere teskil olunan muhtelit encümen Faik (Tekir- dağ)ın başkanlığında toplana - Tak konusmalarına başlamıstır. * Ankara, 18 (Tan) — Tatil günleri kanun lâyrhası dahiliye ehcümenine verilmiştir. Encü - men pazartesiye toplanarak pro İStyi tetkike başlayacaktır.