19 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

— Ka A Ka ASKERLİGE HAZIRLIK DERSLERİ Yedek Sübay Hazırlık Kıtaları Talimatnamesi Onaylandı Sınıf Geçmek Ve Mektebden Mezun Olmak İçin Askeri Derslerden İyi Numara Almak Şarttır LANKARA HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR! Ankara, 18 r (Askerliğe hazırlık dersleri, askeri ehliyetnameler ve ihtiyat sübay hazırlık kıtaları hakkın- daki talimatname Bakanlar He- yetince onanmıştır. Talimatna - meye göre, ordu ve yüksek tah- sil çağında bulunan gençler, as- keri ehliyetname almağa mec - bur olacaklardır. Bunun için de kendi mekteplerinin program - larma konulan askeri derslere, talimlere ve senelik kamplara devama mecbur olacaklardır. Sınıf terfii ve mektepten me- zun olmak için askeri dersler - den de iyi numara almak şart - tır. Askerlik dersi ve tatbikatı mektep ve sınıflarda şöyle gös- terilecektir: 1 — Resmi ve hususi orta mekteplerle liselerin ve muallim mekteplerinin birinci senelerin- de ve muadili ikinci derecede ordu ihtisas mekteplerinin ilk sınıflarında haftada ikişer saat. 2 — Resmi ve hususi liseler- muadili birinci derecede orta ih tisas mekteplerinin her smifın- da haftada ikişer saat. 3 — Muallim mekteplerile musiki muallim mektebinin mes leki kısımlarında her sınıfta haf tada ikişer saat, » * — Lullar kaptan, çarkçı ektebinin birinci ve ikinci sınıf- a ikişer saat. 5 — Üniversite ve muadili yük sek derecedeki diğer ihtisas mekteplerinin ilk üç senesinde ve Gazi Terbiye enstitüsü sınıf- larında senede altmışar saatten ilk tahsil devresinde 180 saat. Ecnebi mekteplerinde " Memleketimizde ecnebi mek- teplerine devam eden Türk teb'a sı talebeler kendi mekteplerine Muadil derecedeki Türk mek - teplerinde askerlik dersi göre- cekleri gibi askerlik kampları - ha da iştirak edeceklerdir. Bunların da sınıf terfii ve Mektepten mezun olm askerlik derslerinden iyi numa- Ta almaları şarttır. Doktor rapo l'lf alan talebe, kabiliyeti ve sıh- hi ehliyeti elverişli olmadığı an kampa iştirak ve talim- müstesnadır. Bu gibi tale - : leri yalrız nazari dersten imtihan vermek mecburiyetin - Gdedir. Verilecek ehliyetnameler Orta, tam ve yüksek olmak üze- Te üç nevidir. 4 Ehliyetname Askeri yüksek ehliyetname alacak olan yüksek mektep ta - lebesi aynı şekilde hazırlanan sı a aid programlarına gö- Te İstanbul Talim taburu ile An Şarada Talim bölüğünde ve di - Ser sınıf kıtalarında ders ve ta- görürler. Orta mekteplerle lise ve mu- adilleri - olan mekteplerdekiler Sskeri tedrisat, talim ve terbiye, Mumi asker malümat ve piya- hîqhk esası üzerinden yapı- İz Üniversite ve yüksek mektep kî'qeki okutma tamamen mesle Si Hususit mekteplerdeki as- TÇ ders muallimlerinin ücret - Ti mektep idareleri tarafından d:gı&ektir. Yüksek mektepler- di talebeler sınıflara tefrik e- ilecektir. İs'tanb i yü 1 lldaki yüksek mektep- örde bulunanlardan piyade, le- dişe; ” Sanayii harbiye, doktor- SCİ, eczacı, kimyager sınıfları- A na ayrılanlar talim taburunda piyadecilik programını görür - ler. Diğer sınıflara ayrılanlar i- se İstanbul kumutanlığının sı- nıf kıtalarında talim görecekler dir. Ankaradaki yüksek mektep müdavimleri topçu, süvari, he - kim, baytar, eczacı, dişçi, kim - yager, sanayii harbiye ve leva- zım sınıflarına ayrılacaklardır. Kanıp müddeti yüksek mektep lerin bir ve iki sınıfları nihaye- tinde on beşer günden 30 gün - dür. Talebinin mevsime göre kışlık, yazlık elbiseleri ve mal- zemesi ordu tarafından temin e- dilecektir. Talebe gene kurma- ya kabul edilecek, — askeri ki- taplarını almağa mecbur ola - caktır. Hazırlık kıt'aları İhtiyat sübayları hazırlık kı- taları muhtelif sınıflar için ihti- yat Sübay mektebidir. İhtiyat sübaylık şartlarını haiz olup ta tam ehliyetnameyi haiz bulu- nanlar yüksek ehliyetname ta - lim ve tedrisatına karşılık ol - mak üzere ayrıldıkları hazırlık kıtalarında iki ay hizmet ettik- ten sonra ihtiyat sübay mektebi tedrisatını takip ederler. Bir talim devresi sonunda u- mumi tavır ve hareketi ve kıta- daki çalışmasına ve bilgisine gö reihtiyat sübaylığa ayrılması tasdik edilenler ihtiyat sübay mektebine kabul olunurlar. Yüksek ehliyetnameyi daha önce mekteplerinde ve talim kı- talarında alan aynı doğümlular askerlik şubelerince doğruca ih- tiyat sübay mektebine yollanır- lar.Bir sebeble mektep tahsilini terkeden talebeye gördüğü aske ri ders ve talimler için askerliğe hazırlık derecelerini gösterir bir vesika verilir. Askerliğe hazır - lık dersi ve talimlerini görenlere bir tasdikname verilir. Tasdik - nameler ehliyet imtihanlarında muvaffak - olanlara verilir; İmti- hanlar ağızdan ve tatbikidir. Kamutay Çarşambadan Sonra Hergün Toplanıyor İklisadi Buhran Vergisine Eklenen Madde Onaylandı I Husust Muhabirimiz Bildı.riyor | Kamutay bugünkü toplantı - sında bütçenin görüşülmesi için çarşamba gününden sonra her gün toplanmağa karar verdi. Bundan sonra Abdülhak Hâmid yeminini yaptı. Kendisi fazla rahatsız bulunuyordu. Fazıl Ah med kürsüye kadar kolunda gö türdü. Çok halsiz olduğu belli i- di. Yavaş sesle yeminini yaptı. Çok alkışlandı. Bundan sonra eski Bursa say lavı Rüşdü ve bir çok saylavla- rm teşrii masuniyetlerinin kal- dırılması ve ifadelerinin alınma sı mazbataları okundu. Eski saylavların teşrii masuniyetleri- ıâi_n kaldırılmasına karar - veril- , Bundan sonra bir çok kanun- ların ikinci müzakereleri yapıl- dı. Muhtelif devletlerle aramız- da olan mukaveleler tasdik e - dildi. İktisadi buhran vergisi kanu- nuna yapılan ek müzakere edi- Demiryollar Ucuz Seyaha Ankara, 19 (Hususi muhabi- rimiz bildiriyor) — Devlet de - mir yollarının hazırlamakta ol- duğu aile biletleri bir iki güne kadar ilân edilecek, bir haziran- dan itibaren tatbik olunmağa başlanacaktır. Bu biletler aileler için büyük kolaylıklar göstermektedir. Ev- velâ bir aylık tenzilâtlı biletler- den daha ucuz olmakta, avdet için bir ay yerine iki ay mühlet verilmektedir. İcab ederse bu müddet üç aya da çıkarılabile - cektir. Aaile biletinde takib edi- len esas şudur: Aile kaç nüfüs olursa olsün aile reisinin bileti tam bilet ola- ! Ankara, 18 lirken Hüsnü Kitabçı (Muğla) söz alarak: “— Kanunun yazılışından bir sene evvele şamil olduğu mâna- sı çıkıyor. Bu böyle ise büyük haksızlık yapmış oluruz. Bir t.:ıkrir veriyorum, Kanunun neş ri tarihinden itibaren muteber olması lâzımdır.,, dedi, Refik Şevket İncede, aynı mütaleada bulundu. Finans Bakanı Fuad, encü - men namına reis Mustafa Şe - ref, kanunun yazılışından mak - sad bir sene evveline şamil ol- n!adığmı söylediler. Ufak bir ta dille madde daha açık şekle ko- nuldu, Ve Kamutay Ppazartesiye toplanmak üzere dağıldı. Pazartesi ruznamesinde mü - kelleflerden almacak maktu ka- Zanç, istihlâk vergisi, beyanna- me usulile alınacak kazanç lâyı- hAalannm müzakeresi vardır. Bu lâyıhaların bütçeden evvel Ka- ıâgutaydan çıkması icap etmekte ir, ında aileler t Edebilecek rak hesap edilmekte, diğer aik e.frad'ı_ıun beherinden taıîı lllıiîlı: - tin yüzde 25. nisbetinde ücret alınmaktadır. l_3_eş yaşına kadar olan çocuk lar ücretten muaf tutulmakta - dır. Ancak ücrete tâbi çocuklar aile efradından sayılarak on - lardan da tam biletin yüzde 25i nisbetinde ücret almacaktır. Beş kişilik bir grup İstanbul- Ankara arasında gidip gelme ücret olarak birinci mevkide 103 lira, ikincide 74 lira, üçün- cüde 47 lira verecektir. Sekiz kişilik bir grüp birinci- de 134, ikinci de 97, üçüncüde 61 lira verecektir. T rALEN? SIYASAL KONUŞMA Harb Sonu Devletleri —— Son büyük savaştan evvel Avrupada yalnız üç cumhuriyet vardı: Fransa, İsviçre ve Por - tekiz. Fakat şahsi hükümdarlık tarzı da kalmamıştı. Her yerde, meşrutiyet usulü konmuştu; fa- kat bu meşrutiyetler dahi cum- huriyete doğru akmaktaydılar. Nâtekim büyük savaştan son- ra, cumhuriyet tarzı meşrutiyeti yendi. Beş eski meşruti saltanat cumhuriyet oldu: Rusya, Almanya, Avusturya, Türkiye ve Yunanistan, Bunla- ra bir de yeni kurulmuş cumhu- riyetler katıldı: Lehistan, Çe - koslovakya, Finlandiya, Eston- ya, Letonya. İspanya'dan bah- setmiyorum, çünkü — İspanya cumhuriyeti — pek sonra kurul - muştur. Bu suretle — Avrupada on meşruti saltanata — karşı 14 cumhuriyet varlık buldu. ğ Fakat savaşın bırakıp gitmiş olduğu derin boşluklar, dayanıl- maz ıstıraplara sebep oldu. Sa- vaş esnasında mühimmat hazır- lamakla uğraşan fabrikalar işle- yemez oldular; bu yüzden mil - yonlarca amele işsiz kaldı. Bun_- lara askerlikten geri gelenleri de katıldılar; açlık, ihtiyaç, gö- rülmemiş dereceleri buldu. Hâdiseler dikkatle mütalea olunursa görülecektir ki bu va < ziyet Ayrupa'da tamamen yeni olan iki nevi diktatörlük doğu - racaktır: Birisi sosyalizm lehine Rusyadaki diktatörlük, ikincisi de sosyalizm aleyhine İtalya ve Almanya'daki diktatörlük. Evvelâ sosyalist kurumları bu halden istifadeye koyuldular, ötedenberi besledikleri içtimat devrimin zamanı gelmiş oldu - güna-inandılar. — Zaten harbın içinde bile Rusyada ayni halden doğan böyle bir devrimin muvaf fak olduğunu da gördüler. Rus misali onlar için bir örnek oldu. Bilhassa ki yeni kurulmuş olan demokratik cumhuriyetler ve u- süller de kendilerinin faaliyete geçmeleri için uygun bir alandı. İtalyada, Almanyada, Maca - r&W_ öaRelei du. Rus inkılâpçıları da bunlara yardımdan geri durmuyorlardı. Bir zamanlâr gerek İtalyada ve gerek Almanyada sosyalistler muvaffak oluyor gibi göründü- ler. Fakat işte o zamanlar bu me&mleketlerde tersine bir cere- yan başladı. Milliyetçilik bay - rağı altına sığınmış olan bu ce- reyan iki büyük hedef güdüyor- du: Milliyetçilik için — korkunç gördükleri — sosyalizmi kaldır - mak ve taşkınlıklara — meydan veren demokrasi yerine otokra- si yani bir tek şahsın idaresi u- sulünü koymak! Her iki memlekette bu cere - yan muvaffak oldu. — İtalya'da Faşizm, Mussolini diktatörlü - ğgünü kurdu. Almanya'da Na - zizm, Hitlerin — diktatörlüğünü kurdu. Lehistan tâ ilk — gündenberi Faşizmi kendisi için örnek edi- nerek, son günlerde vefat eden, Pilsudski'nin — diktatörlüğüne vardı. Bu üç memlekette diktatör - lük, sosyalizm aleyhine kurul - muş bir usüldür. Bunun tamamen tersine ola - rak Rusya'daki diktatörlük sos- Ankara - İstanbul arasında dört kişilik bir aile birincide 101, ikincide 73, üçüncüde 46 lira verecektir. Yedi kişilik bir aile irincide, 139, ikincide 101, üçüncüde 64 ğra verecektir. Devlet demir yolları muallim ve talebeler için de faydalı ye- nilikler tesbit etmiştir. Gidecek talebeler için avdet kaydı olmak sızın yüzde 50 tenzilât yapaca- ği gibi, dört aya mahsus olmak üzere muallimler için de aynı miktarda tenzilât yapmaktadır. Bundan başka İstanbul gez - me yerlerinden biri olan Gebze. için de İstanbul Banliyö tarifesi 25 mayıstan itibaren tatbik edi- (lecektir. yalizm lehine olarak kurulmuş- tur. Tâ ilk günündenberi — Rus rejimi açıktan ve gayet dürüst olarak kehndisine “Prol_etarya diktatörlüğü,, adını verdi. — Na gariptir ki bu diktato_rh_ı_k- ler, zâhirde ayni gibi gözükü - yorlarsa da hakikatte idare u - süllerinde tamamen başka baş- kadırlar. Meselâ Lehistan'da, Pilsuds- ki, cumhuriyetin kılına bile do- kunmadı. Cumhuriyet başkan - lığı, parlman, parlman yanında mes'ül kabine, seçki ile-saylav tayini... Hülâsa cumhuriyetin bütün görünen kısımları saklan- mıştı. Pilsudski, kendisi de bir zamanlar cumhur başkanı oluy- sa da, sonraları müdafaa bakan- Lığı ile iktifa ederek meydanda- çokluk gözükmezdi; fakat ma - kinenin yayı o idi. Her şey on - dan geliyor, ona dönüyordu. Se- çen, seçtiren, direktif veren o idi. Bütün makineyi — görülmez ellerile idare ederdi. İtalya'da keza sülâlei kraliyet makamı bütün salâhiyetleri ve imtiyazları ile muhafaza olun - muştu. Lâkin “kral krallık edi- yor, idareye karışmaz.,, İdare tamamen Mussolini'nin elinde - dir. Zaten şahsında bile dokuz vekâleti birlestirmiştir. Musso- lini parlmantarizm usuliünü ta- nımamış ve saylav seçkilerine son vermiştir. Almanyada ise Hitler, cum - hür başkanlığı ile başbakanlık salâhiyetlerini nefsinde topla - mış, milli meclisten geniş salâ - hiyetler alarak onun yerine geç- miş ve memleketi üç dört arka- daşı ile beraber idare etmekte - dir. Bu diktatörlüklerde hürriyet- unihes’uliyetten, kontroldan hülâsa parlmantarizm usulünde bakılan esaslardan bahsedile - mez. Fakat, parlmantarizm usulü- ne sadık kalmış olan devletler de sarsıntıdan ve eski klâsik şeklin şu veya bu değişikliklere uğramasından kendilerini kur - '*taramadılar.Çünkü oralarda da- hi aynı iç r yapmak- taydı. Galip ve mağlüp devlet - ler de müthiş savaşın tesiri ile zedelenmişlerdi. Oralarda dahi halk, ıstırap içinde kıvranıyor - du ve sosyalizm ve komünizm taraftarları bu vaziyetten isti - fade etmek yolundaydılar. Sosyalizme son vermiş olan faşizm, bu memleketlerdeki mil- liyetçiler için dahi bir örnek ol- mağa başladı. Ötede beride Mussolini'yi taklit ederek gayri memnun kitlelerin başıma geç mek emelini besleyenler bulun- du. Fransa'da meselâ Staviski re- zaletini bahane yaparak gürültü çıkaranlar Dumergue'i bu iş başına getirmekle hemen emel- lerine nail olmak üzereydiler. Fakat açıkgöz davranan cum - huriyetçiler buna mâni oldular ve halkın emellerini tatmin ve sosyalizm akınına mukabele et- mek için başka yollar aradılar. Amerika'da ve İngilterede de aynı hâdise vâki oldu. Bu üç memleket eski parl - mantarizm usulünü muhafaza etmekle beraber, o usulün sava- şa kadar tâbi olduğu bazı esas - larda bazı yenilikler — kabul et - mek mecburiyetinde bulundu - lar. Bu yeniliklerin en başlıcası devletçiliktir: Bu alanda bunlar da diktatörlükle idare olunan memleketlere az çok yaklaştı - lar. Şöyle ki bugün bütün dün - yaya devletçilik — usulü az çok hâkimdir. Fakat yakından tet- kik edildiği halde görülüyor ki devletçilik usulü her yerde bir değildir ve muhtelif — yerlerde muhtelif şekiller ve mahiyetler almıştır. Umumiyetle beş nevi devlet- çilik vardır: (1) Rus, (2) Al - man. (3) İtalyan, (4) Ameri- kan, (5) liberal devletler dev- letçiliği. —| Bunlardan ayrtayrı ve her biri hakkındaki mütalealarımızı gelecek makaleye bırakıyoruz. Ahmed AĞAOĞLU FELEK DENİZDE BALIK PAZARLIĞI Eskiden bu söz bir bularık alışveriş anlatırdı... Zaman her kesi o hale getirdi ki; denizde balık pazarlığı yapılıyor. Bakınız nasıl, Uskumru bı sene hak getire! Çıkmıyor mübarek! Çiroz ser « gileri tamtakır iskelet... Gırgirerlar biraz - torik tutüu « yorlardı. Çiftine yirmi para ve- riyorlar diye tutmuyorlar... Lâkin beride Yunanlılar to ik istiyorlar. İtalyanlar da arayor. Şimdi esnaf soruyor : — Kaç tane istersiniz?. — 10 bin çitt, — Çifti 10 kuruştan... — Ölmaz... — Sen bilirsin! Balıkçılar böyle davranınca alıcı ölü tiyata balık alamıyar... Aşağı yukarı balıkçının istediği ne boyun eğiyor ve grgircılar, hemen ağları atıp balıkları tut- maya başlıyorlar. Böylelikle torik 20 paraya düşmetken kur- tarılıyor ve bir eski ata sözü ye- ni ekonomi şartları altında atıla- mını kaybediyor. Bir nokta var. Bu güzel çare- yi Yüksek Balıkçılık Enstitüsü bulmuş değildir. B. FELEK Ticaret odalârı Kongresi Ankara, 18 (Hususi muhahi- rimiz bildiriyor) — Ticaret o - daları kongresi 21 Mayısta saat 15 de konomi Bakanlığı bina n da Ekonomi Bakanı Celâl Ba - yar tarafından açılacaktır. Mu - rahhaslar şimdiden gelmeğe başlamışlardır. Kongreye işti -| rak edecek murahhaslar 200 ka- dardır. Kongre bir hafta süce « cektir. 26 Mayısta açılacağı yo- lundaki haberler doğru değildiır. ANKARA KÜÇÜK (HABERLERİ * Ankara;, 18 (Tan) — Ver- mut ve likör fiyatlarında asga- ri resim almak suretile mühim miktarda tenzilât yapılması Fi- nans Bakanlığınca kabul edil- miştir. * Ankara, 18 (Tan) — İkin- ci sınıf adliye müfettişliğine ü- çüncü sınıf — müfettişlerinden Faik tayin edilmiştir. * Ankara, 18 (Tan) — Par- timizin genel idare heyeti üyeli- ğine seçilen Nafi Kansudan in- hilâl edecek Ankara Halkevi Başkanlığına İçel saylavı Ferit Celâl Güvenin tayini kararlaş - mıştır. * Ankara, 18 (Tan) — Posta telgraf fen müşaviri heyeti aza- lığına İstanbul Posta Telgraf baş müdürlüğü müfettişlerinden Sadi tayin olunmuştur. Manisa Nafia üçüncü sınıf baş müfettişlerinden Hıfzı Balıke - sir, Kocaeli üçüncü — sınıf baş mühendisi Kâmil Çorum, Ço- rum dördüncü sınıf baş mühen- disi Fikret Manisa vilâyetleri Nafra baş mühendisliklerine ta- yin edilmişlerdir. * Ankara, 18 (Tan) — Ke - şan kaymakamı Reşad vekâlet emrine alınmıştır. * Ankara, 18 (Tan) — Ma - liye teşkilâtını tetkik eden mü- tehassıs Ahntane bu akşamki trenle memleketine dönmek ü - zere buradan gitmiştir. * Ankara, 18 (Tan) — Fi- nans encümeni bugünkü topları tısında Finans bakanı da bu- lundu. Finans teskilât kanun lâyıhasının görüşülmesine baş - landı. Beşinci maddeye kadar müzakere edildi. * Ankara, 18 (Tan) — Husu si idareler kantın projesini tet - kik etmek üzere teskil olunan muhtelit encümen Faik (Tekir- dağ)ın başkanlığında toplana - rak konuşmalarına başlamıstır. * Ankara, 18 (Tan) — Tatil günleri kanun lâyıhası dahiliye encümenine verilmiştir. Encü - men pazartesiye toplanarak pro Jeyi tetkike başlayacaktır.