22 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Şi Oq( T b “AKŞAM POSTASI Sılııbı ve Weşriyat - Müdürü « | 2 Hasan : Rasim Us * | İDARE EVİ : Istanbul Ankara caddesi Posta butosu : istanbel Tid, Telgrel adresl! istanbal HABER Değil mi ? Yangın: İstanbnl için: 20222, Beyoğla ıuıı “4664, — Kadıköf | İçinz 60020, Üsküdar İçin: , Yeşilköy, Bakırküy, Behell. 'I'rnhrı. Büyükdere, FM şababçe, Kandili, Erenköy, Kartal, Büyükada, HEf” beli, Borgaz, Kınnlı İçin: Telefon muhabere memw ne yanagın demek küfldir. Rami lfalyesi: 22711 Deniaz — » er 30 . ,20 ” mg;omnd yangın l:ıılıul 21806. Galata yangın h“" Sıhhi imümd: 44908. Müddelamümilik: 22200, !ll"'q yet müdürlütü» 24382. K Yazı iİşleri telefonu: 23872 » AYAT y ESİ" ; 22 KÂNUNUSANİ — 1938 CUMART 4 ir id “ “ K ğ y e B < llame ayin SA APL Ga%rım:ıbad“ Hicri:1356 — Zilkade 20 Güneşin doğuşu Güneşin batışi i ABONE ŞARTLARI onoları i Densim. n"ıâ';'”î.,“ B kmar a Memlekette bir gayrimübadiller Vakli :*î:" üğle — tkindi —Akşam 17 n Ka yme L Ader e U TEGb N 5 ) İzem ğ n > 555 1226 1457 1712 1847 5871 B avlk MLaR: $00 * sümresi vardır ki, şikâyetlerine se- 5 Lüzuüumlu Teleforlar 1 " K nelerdenberi nedense son verileme- "i miştir. Gayrimübadil bonoları düşer, : ? âdeta kilo ile satılacak bir fiatı bu- ? -- lur biraktıkları mallara mukabil bu kagıtlan alan betbahtlar sızlanırlar. Heyetler seçilir, vaitler alınır. Fa- $i 58 kat gene şikâyetlerin arkası kesil- H iktisadi devlet : Yazan : Suphi Nurt İleri UTLAKİYETLE idare edilen devletlerde bariz bir surette ne Vaydman — İstiyerek yapmadığımı - : söyliyerek ben de Japonya gibi özür 18 inci asırda 20 inci asırda Japon E! 3 g B p Elektrik Şirketl: Bal 5 ; 4 Kr mez; çünkü maalesef yapılan şey dilesem acaba affedilmez miyim? san'ati... Beyoğlu: 44801 « tstanbul: 24378. siyasi ve ne de iktısadi hayat olabilir. İ? E — Fransız karikatürü — Amerikan karikatürü —.. Solar idaresl: Meşrüutiyletle idare edilen devletlerde ik- g pek yöktür, Hai SATOR Yeylaeae Ha Y # İşte, gayrimübadillerden bir zatın e y ei Fi deri kidar - Kadıköy; Gor1ü. Ha “G, tatanbul: M3TA. Kadıköy: GÖTGÜ, Beyoftur MMGAZ: D tısadiyattan ziyade siyasiyat birinci — HAĞBER'in edehi romanı: 22 — y TP — OW TT İN ŞA rolü oynar, Çok fırkalı cumhuriyetler- de de böyledir. Fakat Umumi Harpten nra tek fırkalı devletleri if (iş ÖERA y BFU GEĞİCÜREİ — BO lİİ ; larla muttali olduğumuz vaitlerden şekilleri Rusyada, Türkiyede, İtalyada, Portekizde, Yugoslavyada, Japonyada, |: Almanyada, Arnavutlukta, Yunanistan- da tatbik olunmaya başladı. Bü tek fırkalı. yeni devletlerin en bariz vasıfları siyasiden ziyade ikttsadi olmalarıdır. Yani .siyasi” partiler mev- but olmayınca tabiatile politikacılığa da imkân kalmıyor ve devlet ile milletin bütün faaliyeti iktısadiyata hasredili- yor. Bugün tek partili devletlerde libe- “ralizm ve demokrasinin fena bir tatbiki olan intihabat ve ekseriyet kavgalarına, resikâre gelmek için binbir türlü entri- kalara, kapitalistlerin siyasi teşvikleri- | ne, satın alımmış matbuatın. yalancı hürriyet kahramanlığına artık müsaa- de edilmemektedir. Bu gibi yeni sistem devletlerde hükümetin ve halkın faali- yeti siyaset alanında kendine bir yol bulamadığı için tabiatile / iktısadiyatta kendini gösteriyor, Osmanlı devletinde Türkler resmi i ış— ler ile ve hristiyanlar ile yahudiler ise ticari muameleler ile meşgul olurlardı. Bugün herkes siyaseti bir tarafa bıras karak iktısadi faaliyetlere koyuldu. Demek olüyor ki bugünkü devlet â gönderdiği mektuptan birkaç satır: âmekle son derete teessür duymakta- -ı rem Fuat Ağralıya vaki müracaatle- 'i rinde olduğu beyan edilmiş ve bize H yeniden ümit veren bu beyanat et- H larımızıtı 13 liradan 26 liraya,kadar H kıymetlı emlâkin satışa çıkarılma- “İstanbul matbüatmda biz gayri- mübadiller için arasıra çıkan yazı- H hiçbirisinin fiile çıkmadığımı gör- yız. Matlubatrmızın Ergani madeni tahvillerile ödeneceği, bonolarımızın 4 vergiye mahsup edileceği, istihkak - H larımızın tesviye edileceği yolunda- I î- ki neşrıyat üzerine bunların tahak- lmku yolunda maliye vekili mühte- İ # rimizde dileklerimizin haklı ve ye - 3rafmdakı neşriyat üzerine de bono- çıktığını görmüş, ve artık salâh yo- luna girdiğimizi ümid etmiştik. Fa- kat bu sevinç maalesef kırk sekiz saatten fazla sürmedi. Bonoların,se- bebi bizce malüm olmıyan, deferden düşüşü keyfiyetinde hiç şüphesiz ması birinci derecede âmil olmakta- Gayrımubadıllerın işlerini ğgürmek üzere teşkil edilip on senedenberi 'faaliyette bulunan komisyonun işle- rimizle lâzımı vechile alâkadar ol- Yaşamak akkı ROMAN Nâzım Hikmet — Ne yapacaksınız sordu.. Sonra çıkık elmacık kemiklerini dü- zeltmeğe çalışryormuş. gibi gözlerinin altını.sol eliyle sıvazlıyarak: t— Bizi düşünmeyin, diye ilâve etti. Biz burada nasıl olsa barınırız. Siz ne yapacaksınız?, Rodrigo ne yapaf'ağmı 'bılmıyordu Dışardaki görülmiyen mitralyöz gene susmuştu. Silâh sesleri de gelmiyordu.. Ortalık o kadar sessizdi- ki- Rodrigo birdenbire ağzına dolan haykırmak ih- tiyacını zor zaptetti. Danimarkalı kız-konuştu: — Arkadaşsınız Don Luis size bir ta- banca bulup köşe başlarından birini si- per almanızı tavsiye etmişti. Tabanca atmasıtır bilir misiniz? — Hayır, hiç tabanca kullanmadım. Sokakta ayak sesleri vardı.. -Rodrigö ve kadınlar oldukları yerden Röklrigo? diye Sözünü bitiremedi.. Şaşkın, hattâ bi- raz da sevinçli bir kahkaha attı: — Vay Rodrigo sen misin? Ne işin var burada?. Rodrigo sinirli cevap verdi; — Bu iki ecnebi kadınıyla kahve içi- yordum.. Başka bir soracağın yoksa brrak'ta gidelim.. Büu sırada öteki zabit te yanlarına gelmişti.. Arkadaşına, Rodrigoyu gös- tererek: — Kim bu herif? diye sordu, Rodrigonüun bildiği gülerek: — Kafası kesilecek ressamlardan bi- ri, dedi. Geçen sene bizim köylere köy- lü kadınlarının portrelerini yapmak için gelmişti. Acayip fikirleri olan deli heri- fin biridir. Babam onu o kadar şatoya davet ettiği halde, bir kere olsun eşi- ğimizden aşmadı. Kız kardesim Düşes Taksi otomoblili istemek Ç Böyoklu ciheti; 49084 Bebek elheti:-36 * İ0L İ"'" köy ciheti: GÖt47, 4 Deniz yolları Telefon: N F #etanbul ncenteliği: 22740 Karaköy: 12262. e$ Müudanyaya: , Patar, Salı, Perşembe, Cuma güNM saat 8,30 da Toöphane rıhtımından kalkâr, Karabigaya:, Salı va Cuma günleri saat 10 da TOP” hane rihtimindan kalkar ve Tekirdâng, Mürefte, Erdek. Şarköy iskelelerine uğrıyarak Karabigaya varır. FEİ Akdenle postatı, yatıh saat anda lıııreket eder, GER 0 Bolu, Çanakkaleye uğriyarak İmrora gİ eli Karudeadir postası, yarın aaat 13 dc harek.ıt odi Zonguldak, tmebolu, Ayaacık, Bamgun, Ünye, Giremtii Vakfıkebir ve 'Trahzona uğrıyarak Rizeya gider. Memileket dışı deniz ııfıfl.'_ Romanya vapurları: Cumartesi günleri 13 de KÖMWET” * ceye; Salf günleri 18 de Plire, Berut İskenderiyeyü: italyan vapurları: Cuma günleri saat 10 dü Pi Brendizi, Venedik, Triyesteye, a Kara vo HHarı Anadolu hattı Haydarpaşa İstasyon Muıııı-uıın 'Telefat GÜT ti Ankara sürat: saat 19 da; adi 14,50 de hareket t (Adi katar Samsung kadar gider). Cuml 'Torok «ürat kaları! Pasartesi, Çarşamba ve Bünleri saat 9 da Haydarpaşadaın hareket eder. her Üstanbul - Adana - Elâziz hattıt Haydarpaşadan &ün saat 10 da kalkar. Avrupa hattı: Birkeci İstasyon. Müditrlüğü: 'Telefon 23070 kak Bemçlon ekspresi her gün Sirkeciden sant 22 dü ide kar, ve -Avrupadan geleni sast 7,25 te Birkeciyü vasalat edör, Konvansiyonel 20,30 da kalkar, 10,22 de gelir. Edirno postası her gün saat 8,50 da hareket 19,33 de gelir. Münakasa iİlöânlari *Muhammen bedeli 67200 lira ol;:m ; 11,250 adet makas meşe travesi — 24-1-997 — Pazarlesi saat 15,30 da kapalı azrf Ankarada Devlet Demiryolları. idaresi” & nasında satınalınacaktır. K LAŞ * Muhammen bedeli 60609 lirg oral 11,250 adef makas meşe travesi 241 Ji günü saat 10,30 da - Sirkecide dokuzün işletme binasındaki — komisyonda - kap 1 zarf usuliyle şatınalınacaktır. - S Koöngreler ve lc:ıı-ıfıiı-ııııll" Ki | & Karackğâhmet mezarlıklarınr gderi mam atf belki de 'uzun''bır müudast #i Hoşart” baktılarl ı Çiçekçi dükkâümi, | dö'Sükrün resmini yapmağa - tenezzül anlarır değişti. Bugün devlet artık yal- tirhe GEMİYeL'L köngresi yarın s | | nız”siyaset iİle meşğul olup halka iktr- |Ş dâha?bakasılır temin 'için işlerimizi h | :Ede koskocaman. bir kan lekesi gibi buyurmadı. <i zz ; İ;ı ğ’mî;îî;f"dam Kamr “ *?’l sadiyatı brrakmıyor. Bugün devlet .si- |£ tavik yolunu tutması ağrica kayda "l dürân giçekçi-dül Donya Mariyanm - e- Bu izahatı h"m“’da“a“k ıdmlıyen * B:n nı:;şam Kat 20 4iş Üsküdar Hıl;’â yasetle meşgül olduğundan-daha ziya- | değer bir hâdisedir. tekliğini ve bir mitralyöz taşıyan “iki | ötekisi: vi salonunda Muvalffak Uyanık tarafın de iktrsadiyatla uğraşsıyor, hatta içti- maiyata da müdahale ediyor. Bizde teşkilâtı esasiye kanunumuz- da her ne kadar siyasi ve iktısadi İibe- ralizme pek yakın hükümler varsa da tatbikatta devletçilik sistemi inkişaf etmektedir. Devlet ferdin hürriyetini, faaliyetini, hırsı ve tamamı başıboş bı- Takmayıp âmme menfaatini hususi men- faatlerden Üüsütm tutmaktadır. Zaten Halk Partisinin de programında (fer- din yapamayacağı iktısadi teşebbüsleri devlet yapar) diye bir madde vardır. Bu madde mühim bir esas kuruyorsa da devletin iktısadi faaliyetlerinin hu-, dudunu tayin etmiyor. Ferd bugün her ne kadar kanüinen iktisadiyatta hürse de fiilen bu iktısadi hürriyeti pek mahduttur. Meselâ ferdin toprak ve bina mülkiyeti bugün pek de mutlak ve muhakkak değildir. Çünkü |: rehin ve ipotek edilmemiş acaba kaç mülk var? Merhun malı olan acaba ©o malın malik ve sahibi midir? Toprağı olmayan fertlerse ziraat ve ticarette, gemicilik ve nakliyatta,-sana- yi ve güzel sanatlarda müsbet bir iş görebilmek, hayatlarını kurtarmak için krediye muhtaçtır. Eredi bulmak ve almak da bir mazhariyettir. Bununla berahber krediden istifade edenlerin ik- tısadi hürriyetleri pek de tam ve mut- lak olmasa gerektir. Hasılı bugün ne şahsi mülkiyet fiilen” tahtı emniyettedir ve ne de kredi bul- mak kolaydır. Şu halde iktisadi hürri- yet yalnız kanunun metninde n-zariyat ta kalmıştır, tatbikatta ise bunun aksi görülüyor. . Yani ferd çalışmak, yaşamak ve müs- _:mm"u'wm“wumwuw.w Aylık masrafı 7500, 8000 lira olan ve bü hesaba göre on senelik masra- fi yekünu 900,000 lirayı aşmış bu- lunan bu komisyonu acaba daha ne zamana kadar besliyeceğiz? Bu ko- misyonun ciddi bir surette faaliyete geçtiğini ne zaman görebileceğiz? Bu teşkilâttan ümidimiz kesilmiş - tir. İşlerimizin daha seri bir suret- te intacı ancak vücudu ile- ademi vücudu müsavi olan komisyonun or- tadan kaldırılarak işlerin ehil olan diğer bir makama tevdii ile müm- kün olabilir.., "t Maliye Vekâleti matbuata yapıla- i£ cak resmi bir tebliğle gayrimübadil- 3 ler hakkında * hükümetin ne düşün- düğünü isah etmekle işe başlaması H pek faydah -olacağı kanaatindeyiz. & Gayrimübüdiller işi artık Türkiyede bir mesele, mütemadi bir şikâyet mevzuu-olmaktan çıkarılmalıdır. e e ÜS 1'5 sonkânun tarihli sayımızın bu sü- tununda bir okuyücümüzün - şikâyet mektübu üzerine Üsküdar tramvayları- # na dair bir yazı neşreltmişlik. "İ_skuıl'ırî Kadıköy ve havalisi, Halk, tramvayları şirketi,, gönderdiği bir meklupla bu şi- kâyeti tavzih etmektedir. Aynen neşre- diyoruz: “Boslancı hatlında — uzüukta - oltürâan yolculara bir kolaylık olmak üzere di- rekl arabamız vardır. Bü araba kış. mev siminde bir lanedir. Büyük D işaretini faşır. Yalnız 17,45 de Kadıköyüne mu- vatalat eden vapura lahsis edilmişlir.. Harekel.ganlleri de diğer arabalar gibi tarifelerde tesbil edilmiş olup yöolen va- zireline Ve memtırların lakdirine ,ler- HTi İT mmwmw SA genç İspanyol zabitinin kahvenin camı- na doğru yaklaştığını gördüler. | Zabitlerden biri burnunu cama daya- yarak içeri baktı. Ablak bir yüzü var- dr.. Çekoslovakyalı kadın haykırdı: — Aman yarabbi, tıpkı o aynadaki herife benziyor.. İki zabit mitralyözleriyle — beraber kahveye girdikleri vakit Don Rodrigo camdan bakan adamın beyaz mayolu canbaza âşık olân Şimal temerküz kam- pının führerine pek te. benzemediğini gördü. Çünkü evvelâ sağ yanağı ke- sik değildi. Sonra İspanyoldu ve Rodri- go onu pekâlâ tanryordu.. Zabitlerden biri: : — Hey oradıkıler, diye haykrrdı “Yaşasın Franko, kahrolsün tumhuri- yet!i,, diye bağırın, sonra hemen defolun büradan. . : Fakat ne Danimarkalı yahudi kızı, ne beyaz mayolu canbazın karısi, —ne de ressam Don Rodrigo bu emri yerine getirmediler, Sâdece iki kadın Rodri - göya biraz daha sokuldular., Çekoslovakyalı kadının her nedense aynadaki ablak yüzlü, kesik yanaklı, S. A! üniformalr Şimal temerküz kampı führerine benzettiği delikanlı âdeta ko- şarak geldi, kadınları itti ve Rodrigonun yakasma yapıştı! — Düuymadın mı? diye bağirdı.. ne dediler, duy.... Size — Cumhüriyetçi anlaşılan, dedi, bel- ki de anarşist.. Don Rodrigonun bu gün iki de bir » yarıda kesilen yahut vermesine imkân kalmıyan cevaplardan biri daha ayni akibete uğradı. Çünkü kanı tepesine çı- kan Rodrigo: — Neysem ne... diye bağırmak ister- ken, dışardan, sokaktan gene karmaka- rışık ayak sesleri, haykırışmalar gel- meğe başladı.. ; Bitmedi Nâzım Hikmet'in “Yaşamak Hakkı,, ro- manından elimizde müsvedde kalmamış- tır. Tevkifi dolayısile kendisinden — yazı almak da imkânsiz olduğundan tefrikaya devam edemiyoruz. Tonotn Amcas- mnın ' konferansınımn Darphane ıslaha muhtaç görülmüyor Geçen gün, ziynet altınları basma- ga hazırlanan darphanemiz hakkında malümat veren yazımızdaki bazı nok- taların yanlış anlaşıldığını öğrendik, Görülen lüzum. Üüzerine, şu noktaları tavzih ediyoruz: i —. Müessesede bir ıslahat mev- zubahs değildir. Çünkü darphanemiz, dünyadaki emsali arasında çok iyi bir mevkidedir. 2 —. Darphanemizde şimdiki halde kâğıt para basılması hakkında mukar- rer bir şey yoktur. Tahvilât ile posta pullarını basmak üzere bazı yeni ma- kineler getirilecektir. Bu makinelerde ilerde banknot da basılabilir. 3 —. Titre obliğation'ların basılma- sı için harice verilen para yazıldığı '(Kış Sporları) mevzulu bir konferans "d: lecekltir. Geçen sanenir Bu?ühn"“ L' neler oldu -— * Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Anh y maya davet edildi. * Almanlar, Fransa hududunda 18 mat yapmıya başladılar. Sinemalar BEYÖĞLUÜU —Turk:nukuınmı:ııııwd" tek: Ateşböceği, tpek: Kartaca müharebeleri ( Saray: Kartaca muhareceleri (Türkçe). & sandet gecesli, Silmer: Her kadina bir erkek. Zehirli oklaur diyarında ve Gangeterler avukati. : “a Lüdamo kamşlya., Sârk! Heklenmiyen şahit. çık y | Mmazel Doktor ve tki canlı adam, Asri: %( Ğ kvâ Bildirmemiştir. Zaför: M İSTANBUL — Ferah: Profesör Zati - SY gerli femsilleri ve (sinemada) - Frankeştayn. l"' l" Ahmet (Türkçe). Kamnımsuzlar geteşi. llllll" met (Türkçe). Halk! Fransa (htilâli ve 'Teksaf ları, Alemdarı Memnu aşk, ve Lotel Hardi kralr VTürkçe). KADIKÜY,— Süreyya: Programını bi tir. Hale: Dişi Tarran. ÜSKÜDA R — Hale: Nina Petrovnamlâ Tiyatrolar TEFENASI DRAM KISMI Sant 20,30 da PERGÜNT Dram, 5 perde : Yazan: Henrik İbgen. W Ür niha Bedri Göknl. İ ÖPERET KİSMİ ae Saat 20.,30 da. f AYNAROZ KADISI cast ” I Komedi 6 tablo, Yazani sahip olttu. V Saat 14,30 da w MAVİ BONCUK Yazan Zeki Tankin. V ERTUĞRUL B*t TER 'mı'A Pazartesi: Kadıköy (Süreyyu) uım (B 1 gambia (Üslkefidar) sinemalarında! f' aANt'n:.AR TERZİHANESİ, Vodıı-n 3 l'"" p : Mahmut Yesari, KA SŞEHZADEBAŞI TÜRAN 'ı'ınnom':"',l;' Baânatkâr Nuşld, ve arkadar'arı. Okuyulu Dl'ı' “r | â& b n miha Ve Mişel varvetesi, lkl Giönül kili Komedi, 3 perde, EFH&A"TB&G[ AFENRAT TEYATI Proferde ZATİ BU'.'İGİTI İk'nel ve yeni programına her fakıyetla devam etmektedir, Telefon mudii lüğü binaSi Tamiı' ediliyor Mele /| genişletiliyor bm,& İ.stanhul telefon müdürlüğü: m====w:—==m GassaksAkaBA. SÖCEREERLAKAESAENADA b ll Rekeleğeleke d tahsil bir uzuv olmak içirı iktısadi bür- a_::.t_gî;:ğ;;g;;;::_::;:::::::::::::::::::: bi-rdke be | m u Vaffa k nvetl kadar fazla degıldu" da yapıla.cak ta.dilat ıçm haw riyetini bırakarak herhangi bir devlet bulunulmaktadır. — | kapısına intisap etmeği düşünüyor. Binatım etrafmdaki boş İ Yani fiiliyat ve tatbikatta ferd bü- yük bir hayatiyet ve kutret göstere- mediği için Halk Partisinin proğramının kurduğu esas dairesinde iktısadi faali- yette yerini devlete bırakıyor, devlet iktısadiyatında bir sönük rol oynama- ğa, iktısadi devletçiliğin gösterdiği ve ıstedığı gibi bir müstahsil, bir işçi veya J Sup!u Nuri İLERİ l BF Devamı 12 ncide timlâki bıt.mıştir Yan nan dört dükkân'da smw istimlâk edilen arsalar zeme depoları tesis İdare, binanm Rıza paşa * - çe ı çıkan krka cephesinde bir “î; 8e methâl yapmaktadır. Bu su7?” , ,| hiplerinin' ve.. abonelerin düz a | Zasiz-bir yoldan- kolayca: S“dip İ leri temin edilmiştir. 4 "4“"[ SÜVCLLAKA Pı !" 'İl"hı !' 'İ?. AU *,.,.qwnı DU D gee N Fa L NLi DA İ i M ı.ı - gİ HOMA d ü Za n DA 4 J A .I