22 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(umarlesi 22 l Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara SONKÂNUN 'Telgraf: Ulus - Ankara 9 310 S M 19 uncu yıl « TELEFON 1068 " No. 5921 Başmuharrir — v Crmüsül Oan . l ADIMIZ ANDIMIZDIR Atatürk Eskişehirden geçerlerken Mekteplileri ve halk heyetlerini kabul ettiler | Eskişehire yeni getirilen suya isimlerinin konmasına müsaade etmediler öt Mühim bir bilânço Necib Ali KÜÇÜKA Birkaç gün evelki "Uluı"’ cşı çıkı_n bir başmakale, milli servetin ılqueyı- şini gayet esaslı malümat ve de_]ıllerle tesbit etmekte idi. Milli davânın en mühim bir noktasına temas eden bu meselenin ehemiyetini daha ziyade te- barüz ettirmek için herkesin bu nokta üstünde durması lâzımdır. Memleketin mali hayatında olduğu kadar, iktısadi hayatında da mühim bir hâdise teşkil eden bu ilerleyiş, in- kılâpçı Türkiyenin yüksek muvaffaki- yetinin en kati bir ifadesidir. Bir reji- min, ve bir devletin muvaffakiyetini bundan daha weciz ifade eden hiçbir | şey yoktur. 1933 yılındanberi muntazam bir su- rette yürüyen tahsilât, — fazlâlığı, bu sene çok bariz bir şekilde kendi- ni göstermiştir. Yedi ayda yüzde 71 o- larak ifade edilen bu rakamın bize gös- terdiği hakikat, üç bakımdan tetkik e- dilmelidir; m 1 — Bazı gelir kaynaklarında bir ta- kım tadiller yapıldığı halde elde edilen bu fazlalık evvelâ gelirin tahsil ve cib_ı- yetindeki dikkat ve intizamı gösterir. Aynı zamanda milli gelirin geçmiş yıl- lara nisbeten mütezayit bir süratle yükıelmzkte olduğunu ifışi. eder. Vergi tahsilinin en karakteristik nok- tası cibayetin en az masrafla tam za- d apıl dır. f'ı.k b iyet iyesinin nihayet 14 senelik bir ça- wîn sonra b)ı,ınu muvafîılfiyen_e başarması hakikaten iftihara değer bir eydir. h ; ;- Vergilerin kolayca tahsili mem- lekette iktısadi refahın başladığının en güzel bir ifadesidir. Hel'“n_”mı_ek“; te kopan iktısadi buhran bütün şümu ve kudretiyle tesirini devlet büdcesin- de gösterir. H Çünkü: Vatandaş vermekle mükel- lef olduğu vergiyi muayyen zamanda edaya artık muktedir olamaz. İşte b'f' nun içindir ki vergilerin dörtte üçü- nün yedi ay zarfında ödenmesi vatan- daşda her şeyden önce ödeme kabiliye- tinin yükseldiğinin en güzel ve en doğ- ru bir delilidir. Cümhuriyet Türkiye- sinin, yurdun mukadderatını eline al- dığı zaman, ne müşkül şartlar içinde bulunduğunu burada tekrar edecek de- ğiliz, Yalnız bir iki kelime ile ifade e- delim ki, yabancı milletlerin sömürge ve ihtiraslarına en cazib bir mevzu sa- nılan bir memlekette, milli iktısad mefhumunu her türlü ihtiras ve endi- !.elerin üstünde hakim kılmak için, an- çcak Kemalist bir enerji ve basirete ma- Jik ve sahip olmak lâzımdı. Devletimizin büyük bir sükünet ve takdire değer bir sabır ve itina ile geç- miş zamanların yarattığı, aşılamaz gibi görünen müşkülleri birer birer halle- derek refah yollarını açması ve milli iktisadı koruması, işte bu mesud neti- celeri meydana getirdi. Bizde büdce fikri meşrutiyetle birlikte doğmuştu. Mutlakiyet devrinde sultanların hu- dudsuz salâhiyetlerini daima tahdid e- decek olan büdcenin kurulmasına im- kân olamazdı. Fakat meşrutiyetin nis- beten sakin geçen zamanlarında 1911 de devletin varidat bütçesi 26 milyon du. Buna mukabil masraf 32 milyondu. Devletin büdce açıkları memleketifı yüksek menfaatine uymayan şartlar i- çinde yapılan istikrazlarla kapatılıyor- (Sonu 5 inci sayfada) Eskişehirdeki kurtuluş harbine dair bir cümhuriyet çocuğunun anlattığı destan Atatürk Ankara'dan hareket ederlerken Ankara Garında İnönü istasyonu, 21 — Atatürkün | rin şerefli kudümünü hasretle bekli- treni dün gece saat dokuzda Eskişehir | yorlardı. Tren durunca, yaşa! varol/!, istasyonuna girdi. Keskin bir soğuğa | sesleri arasında bir alkış tufanı koptu. rağmen istasyon hınca hımç dolu idi. | Atatürk vagonları penceresinde bu gü- Bilhassa mektepliler, her yaşta ve her | zide ilim kafilesine iltifat buyurduk- sınıftan mümessillerile Büyük Önde- (Sonu 5 inci sayfada) Teruel cephesinde Âsiler çok şiddetli hücumlar yapıyorlar Tayyare bombardımanları yüzünden bir çok kişi öldü ve yaralandı v İN SÜAS panya'daki açlık ve sefaleti çok canlı bir tarzda ifade etmiyor mu ? * ( Yazısı 3.lüncü sayfada ) Bu resim, !. HüDiRr ae Fransız komünist partisi lideri B. Thorez Fransada Şotanın zaferi Parlamento yeni kabineye ittifakla İdamlara, tevkiflere rağmen Filistinde tedhiş hareketi şiddetle devam ediyor Kudüs, 21 (A.A.) — Tethiş hareke- ti ,tazyikine şiddetle devam etmekte- dir. Kudüs harp divanı, silâh taşımak- tan suçlu bir ihtilâlci hakkında idam cezası vermiştir. Polis, kooperatif şir- ketleri müfettişi Rassel el Haldi is- minde birini tevkif etmiştir. Sebep bel- li değildir. Arablar Filistinin taksimi projesine karşı muhalefet politikasına devam etmektedirler. Arab yüksek komitesi, Örmsby deklarasyonunun tetkikinden sonra, Filistinin taksimine dayanan her türlü projelere kati surette muha- lif olduğunu teyid etmiştir. Komite, arabların istiklâl hukuku- na tamamen riayet edilmesi lehindeki Bludan konferansı tarafından yapılan arab birliğinin dileklerini kabul etmiş- tir. Bununla beraber, komite tarafından neşredilen beyannamede, ingilizlerin, mukaddes yerlerin ve yahudi halkı ile diğer Filistin ekalliyetlerin menfaat- leri meselelerini münasip veçhile mü- zakereye amade olduğunu bildirmek- tedir. Amerikan donanması Yüzde 20 nis ŞA takviye edilecek | betinde| Amerikan donanmasından bir kruvazörün topları (Yazısı üçüncü sayfada) © y 16 sayfalık ilâvemiz GÜNEŞ KÜLTÜ Bu etüdde, Orta Asyada ya- şamış olan ecdadımızın sâ- lik bulundukları güneş kül- tünün bütün dinler üzerin- deki tesirlerini okuyacaksı- nız ve bu dinlerdeki âdetlere aid mukayeseli resimler bu- lacaksınız. Bunun içinden dört sayfalık çocuk ilâvemizi çıkarınız N Ankara - İstanbul hattında bozukluk Bu yüzden seferler bir müddet bozuldu, trenler gecikti 61 numaralı maşandiz treni, evvel- ki gün, İnönü ile Bözhöyük arasında giderken vagonlardan birinin dingili kırılmıştır. Bu vagon ve arkasında. kinin yoldan çıkması dolayısiyle yo- lun bir buçuk kilometre uzunluğunda- ki mühim bir kısmının yol malzemesi harab olmuştur. Kaza haberi alınınca biri Eskişehirden, diğeri Bilecikten olmak üzere iki âmeliyat katarı he- men hâdise mahline gönderilmiş, der- hal yolun tamirine başlanmıştır. Gecenin sıfırdan aşağı sekiz on de- rece arasında değişen soğuğuna — ve şiddetli dona rağmen bütün gece ta- mire devam edilerek , dün saat 1445 de hat tekrar seyrüsefere açılmıştır. (Sonu 5 inci sayfada) ' fimadını bildirdi Paris, 21 (A.A.) — Şotan kabine«- sinin bilinen şartlar altında istifası üzerine bugün tam sekiz gün oluyor- ki, parlamento reisi B. Heryo başba- kanın yapılmakta olan görüşmelerle artık alâkadar olmadığını bildirmiş- g. B. Şotan giyinmiş, fakat gene gel- miştir. Parlamentoda bugün tekrar toplanmıştır. Fakat kabinenin istifa- st esnasında yarıda kalan görüşme. lere devam için değil, normal surette çalışmak için. . Celse açılıyor Reis Heryo kürsüye çıktığı vakit bütün tribünler ve mebus sıraları kâ« milen dolmuştu. Bakanlar en arkada başbakan şotan olduğu halde biribiri ardından salona girerek hükümet sı- rasından yer almışlardır. Celse saat 15.40 da açıldı. 552 mebus hazırdı. Şöe tan kürsüye gelerek hükümetin, dek- lorasyonunu okudu. Müteakiben reis istizah takrirlerini okudu. Şotan hükümetin umumt? politika- sına dair yapılacak istizahlar husu« sunda meclisin emrine hazır bulun- (Sonu 3.üncü sayfada) Bugünkü —maç Ankara - İstanbul muhtelit takımları bugün Şehir stadyomunda saat 14.30 da karşılaşacaklardır. Yazısı: Beşinci sayfadadır. Fıkra Türlü hesablar — Bugün gene kazandık... — Fakat nasıl? Siz 800, japonlar $00 kişi kaybetmişsiniz. Çinli dermiş ki: — İşte onun için kazandık, diyorüm ya... Nüfus nisbet- 'lerine göre japonlar daha fazla ziyan- gadırlar. Hikâye ve hesabın doğru olup olma- dığını bilmiyorum. Lâkin her halde eski zamanlara aid olsa gerektir. Çün- kü bu sefer çinliler, sarı ve beyaz, bir çok hükümleri haksız çıkardılar. Ne generalleri, bonmarşe asker oyuncak- ları gibi, alınıp satıldı; ne de sivil şahsiyetleri, kendilerini kuklalar gibi oynattılar. Mançuri ve ondan sonraki tecrübeyi düşününüz: Japonlar ne cebhede bu kadar kan dökmüşler, ne de cebhe gerisinde bu kadar terlemiş- lerdi. En bitkin zannolunduğu sırada ber gün bir harb destanı veren hakiki İspanya, ve tam çöktüğüne hükmolu - nurken, bir ana arslan hamlesi ile ilee ri atılan Çin, dışarıdan milli şcref!orl. oynamanın bir haddi olduğuna yeni is- batlar değil midir? Evet, maddi hesab İspanya'da Madrid'in ve uzak-doğuda Çin'in çoktan aleyhine idi : Fakat bir de manevi hesab, çok defa istatistik tedkiklerini altüst eden ısrarlr bir iç kuvvetler hesabı vardır ki onun netice üzerindeki tesirleri kolayca ölçüle» mez, Milli müdafaa mukayeseleri ya - parken, tayyareler, toplar, tanklar ve her tütlü silâhlar arasında, insan denen silâhın hususiyetlerini de amut* mamak lâzım geliyor. Biz türkler bu hakikati daha yakından biliriz.-Fatay