iyi okuma kontrastını oluşturup oluşturmadığını sordum. Dikkatli bir üslupta verdiği cevap şöyley- di: "Normal olarak evet. Fakat, ta- savvur edin ki, bir geminin kapta- ni olarak gece kaptan köşkünde duruyorsunuz. Ekran zemini beyaz olsaydı, neler olabileceğini düşü- nebiliyor musunuz? Gözleriniz ka- majşırdı. Bu durumda en doğrusu siyah zemin üzerinde yeşil harfler- dir. Beyaz üzerinde siyahın en iyi olduğu durum, orta düzeyde ay- dınlatılmış bir odada oturmakta ve arada sırada yazılı bir kağıda bakmak zorunda olduğunuz du- Tablo: Kontrast tavsiyeleri Zemin — Ön plan (yazı) beyaz — siyah; kırmızı; yeşil siyah yeşil; sarı; cyan sarı siyah; mavi; macenta/ yeşil tavsiye edilmiyor; siyah kırmızı — tavsiye edilmiyor; siyah mavi sarı; resimler için cyan siya Bu tabloda çeşitli enstitülerin çalışmaları sonucunda belirlenen en iyi konftrast tavsiyeleri veriliyor. Solda: En sık kullanılan yazı/zemin renklerinin görüntüleri. rumdur. Bu durumda kontrast farkları en aza inmiş olur. Göz her defasında kendisini yeniden ayarlamak durumunda değildir, çünkü her uyarlama çabası gözü yorar.” Daha sonra bir örnek daha ver- İ “Bazı kişiler son derece sorum- lu bir mevkide görev yapabilirler ve on kadar ekranın önünde otu- rup her aksaklıkta derhal ve doğ- ru biçimde müdahale etmek zo- runda olabilirler. Örneğin nükle- er reaktörlerin denetim odaların- da çalışan görevliler bu tür per- sonel arasında sayılabilir. Burada en İyi ekran kontrastının seçilme- sinin, güvenlik tekniği açısından da büyük önemi vardır. Bu konu- da araştırma yapan bilim adam- ları, daha sonra ev bilgisayarla- rına ve kişisel bilgisayarlara da uygulanabilen bazı enteresan so- nuçlara ulaştılar. Bu bulgulardan biri, kırmızı rengin, uyarı etkisinin yanısıra bir yarar daha sağladı- ğiydi: Kırmızı renk uzak mesafe- den de görülebiliyordu. Sarı ve yeşil, özellikle büyük dikkat iste- yen çalışmalar uygun renkler, Nötr zemin özellikle pastel tonlar- da olmalı, burada da mavi ve ye- commodore şil hareketsiz objeler için en uygun renkler. Böyle olunca göz en iyi farklılaştırmayı yapabilir, yani kontrastı algılayabilir. Bu nitelik özellikle feknik gereçlerin çizimi gibi karmaşık yapılarda büyük yarar sağlıyor. Bir rengin uyarıcı etkisi, zemine de bağlı. Bilim adamlarının tespit- lerine göre aşağıdaki kombinas- yonlar, yanlarında belirtilen kulla- nımlara uygun: * Beyaz üzerine kırmızı: Doğru- dan fehlike (psikolojik olarak: Deri üzerinde kan). * Siyah üzerinde sarı: Dikkat, muhfemel tehlike (Yabanarısı renkleri!) * Beyaz üzerinde yeşil: Tehlike- siz. Huzur durumu (Çimen rengi). * Beyaz üzerinde mavi: Genel bilgiler ve emirler. Yazının okunabilirliği de renk kontrastına bağlıdır. Bu yazımızın içinde, karşılık gelen tavsiyeleri de tablo olarak veriyoruz. Sürekli renkli monitörle çalışanlarınız, bunlar arasından istedikleri optik çevreyi programlayabilirler. Tabii ki renkler tek bilgi kayna- gı değiller. Bilim adamları, renk bilgilerinin İnsanın zihinsel verimini pek de fazla etkilemediğini belir- lediler. Buna karşılık renkler, kali- tativ bilgiler açısından oldukça uygun. Örneğin, bir değerin “iyi” veya “kötü” olduğuna karar ve- rilmesi (bak, ampul: yeşil — hare- ket etmek için “iyi” reket etmek için “kötü”; aynı şe- kilde sarı) ve öncekilerin belirlen- mesi,. Fakat önemli bilgilerin daima başka ekran İmkânlarıyla da kombine edilmesi gerekir. Örne- ğin önemli bir uyarı çoğunlukla yanıp söner. Bu yöntemin kullanıl- masında oldukça dikkatli olun- ması gerekir, çünkü eğer bütün ekran yanıp sönüyorsa, özel bilgi- ler orada kaynayacaktır, ayrıca sinir bozucu bir etki de yaratacak- tır. Yani eğer bir yanıp sönme kul- lanıyorsanız, bu satırın kısa süre sonra yok olması ya da kullanıcı tarafından yok edilebilmesi gere- kir. Ekrandaki renklerin nasıl üretil- diğini ve bilgisayarda nasıl kod- landığını biliyor musunuz? Bilgisa- yarda üzerine yazı yazılan zemin 17