Bilgisayar ve Göz: E kranı kırmızı görmeye başladığınız zaman Günümüzde farklı zemin ve yazı renklerine sahip bir sürü moniför var. Fakat insan gözü açısından tüm kombinasyonlar Uygun değil. Özellikle neye dikkat etmeliyiz? v bilgisayarlarının çoğu te- levizyona bağlanabiliyor. Böylece televizyonun tüm renk olanaklarından yarar- lanmak mümkün oluyor. Aslında bilgisayar her zaman aynı yazı- zemin-kenar renk kombinasyonu- nu verir, fakat Commodore 64'te de olduğu gibi, belli tuşlara ba- sılarak bu kombinasyon değiştiri- lebilir. Kişisel bilgisayarlarda (PC'ler- de) ise televizyondan daha üstün özelliklere sahip (ve monitör ola- rak adlandırılan) ekranlar maki- neyle birlikte verilmektedir. Bu monitörlerin ışığı genellikle tek renklidir. Önceleri renk konusun- da pek tercih yapma imkânı yok- tu. Bu renk çoğunlukla yeşildi, sey- rek olarak sarı da olabiliyordu, bazı büyük bilgisayar terminalle- rinde mavi, plazma ekranlarda ise kırmızı renk kullanılıyordu. Gü- nümüzde bazı ekranlarda sarı ile yeşil veya beyaz arasında seçim yapmak mümkün. Televizyon, monokrom monitör veya renkli monitör; tüm bu seçenekler için aynı soru geçerli: Hangi “çalışma rengi” en doğrusu? Şüphesiz mo- nitör rengi oldukça önem taşıyor. Renk, gözlerin verimliliğini, görün- tülenen karakterlerin bilgi içeriği- ni ve hatta insanın ruhi durumu- Görme siniri Ağ tabaka (retina) Camsı cisim Göz kası Marcek Gözbebeği K N X Saydam tabaka Bağ tabaka ğını belirleyebilmek için, evdeki bilgisayarımın başında farklı ya- zı ve zemin rengi kombinasyonla- rıyla denemeler yaptım. Karım ve çocuklarım için, benim makine başında yeşil hayalet rengi bir su- ratla oturuşum oldukça ilgi çeki- ciydi. Renk, ekranda yüzüme yan- sımaktaydı. Nihayet kırmızı zemin üzerinde siyah yazıda karar kıldım. En ho- şuma giden kombinasyon bu ol- du. Fakat: Bu kombinasyon göz- ler için en sağlıklı olanı mıydı? De- ğilse, ben neden bu İki rengi seç- miştim? Bu defa soruna bilimsel açıdan yaklaşmaya çalıştım. Tüm dünya- da birçok enstitü bilgisayar orgo- nomisi ile uğraşıyor. Bu çatışma- larda ekranın renk yapısı üzerine araştırmalar önemli bir yer tutu- yor. Üniversitelerin araştırma bö- lümleri de DIN normu gibi çözüm- lere ulaşmak için aralıksız çalışı- yorlar. oldu. Gazetelerde ve kitaplarda olduğu gibi, beyaz zemin üzerin- de siyah yazı en iyi okuma atmos- ferini oluşturuyormuş. Bunu derhal evdeki bilgisayarı televizyona bağlayarak denedim. Sonuç, dergimizin çoğu okuyucularının da katılacağı gibi dehşet vericiy- di. Ekran o kadar şiddetli parla- yıp fitriyordu ki, biraz sonra başım döndü. Gözlerim ağrımaya ve su- lanmaya başladı. Bu konuda yazılmış literatüre daha derinlemesine daldığımda, bir köşede kendi halinde bir ufak cümleye rastladım: Monitör, doğ- Tu resim tekrarlama frekansına sa- hip olmalı , bu olmadığı takdirde başka renk kombinasyonları de- nenmeliydi. Yani mesele pek o kadar basit değildi. Fosforlar Uzun Süre İşımalı Ekranların iç yüzeylerinde fosfor olarak adlandırılan ışıldayıcı bir nu elkkiliyor. İlk öğrendiğim, en iyi kontrastın maddeden oluşan bir tabaka Renklerin ne gibi etkiler yarattı- hiçbir renk içermemesi gerektiği bulunuyor. Aslında bu biraz şans- EZEELEE —a CON Odore GT 15