1 Mart 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 45

> V What i Computers I Can’t D() BİLGİSAYAR NE YAPAMAZ? “What Computers Can't Do” Hubert L. Dreyfus Harper Colophon Books 1980'lerden itibaren hızla- nan ev ve iş bilgisayarı kulla- nımı, daha önceleri yalnızca belirli bir uzmanlığa sahip ki- şilerin erişebildiği bir olanağın doğrudan yaşamımızacı girme- sini hızlandırdı. Bu yaygınlaş- mayla birlikte de, bilgisayarla- rın şu anda teknik sorunlardan dolayı bazı eksiklikleri olduğu ve her işi yapamadıkları ama kapasite ve hızları arttıkça za- man içinde üstesinden gele- bilecekleri işlerin sayısının ar- tacağı; İleride de İnsanın yap- tığı her şeyi yapabilecekleri yolunda fikirler yaygın kabul görmeye başladı. Zaten in- sanla yarışan, insandan çok daha üstün bilgisayarlar fikri, bilgisayarların başlangıcın- dan itibaren gerek popüler bilim kurgu, gerekse çizgi ro- man ve filmler aracılığıyla ye- terince taraftar kazanmıştı. Şimdi sormamız gereken, gerçekten bilgisayarların ge- lişiminde herhangi bir sınır olup olmadığıdır. Bu, bir ya- nıyla felsefi bir soru olmakla birlikte, bir diğer yanıyla da bilgi-işlem çalışmalarını, bilgi- sayar teknolojisinin gelişmesi- ni etkileyecektir. Hatta, önce- den hiç beklenmeyeceği bir şekilde, bu soru üzerinde dü- şünürken kendimiz hakkında da ilginç bazı şeyler keşfede- biliriz. Kendi sınırlarımızı ve bil- gisayarların sınırlarını bilirsek, bilgisayarlardan neler bekle- yebileceğimiz hakkında da daha sağlıklı tavırlar geliştire- biliriz. Bilgisayarların sınırsızlığı iddi- alarına en köklü ve ayrıntılı eleştirileri getiren kişilerden bi- ri Berkeley Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden Hubert Dreyfus'- tur. Kendisini “uygulamalı filo- zof” diye tarif eden Dreyfus, çalışmalarının önemli bir kıs- mını bilgisayarların, daha doğrusu bilgisayar çalışmala- rının bir altkümesi olarak alı- nabilecek “yapay zeka” araş- tırmalarının sınırlarını ortaya koyma üzerinde yoğunlaştır- mışfır. Bu konudaki en önemli kaynaklardan biri olarak da, Dreyfus'un "“What Con puters Can't Do” (Bilgisayarların Ya- pamadığı) adlı kitap gösteri- lir. Kabaca tanımlarsak, yapay zeka (artificial intelligence), in- sanın belirli konularda verme- si gereken kararları çoğu kez onun kadar doğru verecek donanım (hardware) ve yazı- lımın (software) geliştirilmesiy- le Uğraşır. Gerçi yapay zeka'- nın aşırı savunucuları, burada “belirli konular” diye bahset- tiğimiz sınırları her konuyu kap-