21 Ekim 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

merika ile ilişkilerini bozacak ka- dar ileri gitmişti. İngiliz hükümeti 1962 sonlarında Ortak Pazara katılmak istediği za- man, Fransız Devlet Başkanı Gene- ral, De Gaulle, İngiltere'nin eye Devletler Topluluğu -Commonwe- alth- ve Birleşik Amerika ile olan özel ilişkilerinin Roma Andlaşma- sıyla bağdaşamıyacağını ileri süre- rek, Ortak Pazarın kapısını 1963 o- cağında Londra'nın suratına kapa- yıvermişti. O zamandan bu yana köprülerin altından çok sular akmış ve İngiliz Devletler Topluluğu, ar- tık, adı var kendisi yok, modası geç- miş bir kuruluş durumuna gelmiş- tir. O kadar ki, bu topluluğun Affri- kalı üyeleri İngiltere'nin ekonomik etkisinden hızla kurtulmakta, hattâ bunlardan bazıları Ortak Pazar ile ilişkiler kurmaya çalışmaktadırlar. Böyle olunca, İngiltere artık İng liz Devletler Topluluğuyla mEyLui özel ilişkilerini önemsemeye başla- mıştır ve endüstrisine Avrupa - içi pazarlar bulabilmek için, bunlardan vazgeçmeye çoktan razıdır. İşte bu düşünce iledir ki, muhalefette bu- lunduğu sıralarda Ortak Pazara pek sempati beslemeyen İngiliz lideri Wilson, başbakanlığa geldikten son- ra, Ortak Pazarın kapısını bir kere 20 Başı dertte Başbakan - Siyasi skandaller ülkesi İn- giltere gene bir büyük dediko- duyla kaynıyor. Hem bu sefer adı geçen kimse, doğrudan doğ- ruya Başbakan Wilson. Avrupa'- nın Herald Tribune - Internati onal gazetesi söylentileri açıkça yazmış, buna İngiltere basını da dokunmuştur. Başbakan Wil- son'un yıllardır "sekreter"i olan Marcia Williams İngiltere'nin en "kudretli kadın"ı olarak ve çeşit- li imalar yapılarak takdim edil- mektedir. "Sekreter bayan" evli olduğu halde boşanmıştır ve her yerde, Başbakan Wilson ile bir- likte görülmektedir. Wilson'un Mrs. Williams'ın sözünden asla çıkmadığı belirtilmektedir. Buna mukabil Wilson, imalar biraz daha açıklık (o kazanırsa derhal dâva yoluna gideceğini o söyle- miştir daha çalmıştır. ncak, Fransız Devlet Başkanı- nın İngiltere'nin bu ikinci müraca- atine verdiği cevap da, "hayır" ol- muştur. Daha doğrusu. General De Gaulle, "Hayır değil, ama..." de- miştir. Bu "ama," İçine pek çok şey almaktadır. Birinin ümidi, birinin inadı eneral De Gaulle, bu yılın başla- rında yaptığı bir açıklamada, İn- giltere'nin Ortak Pazara katılması- nın bu kuruluşun bütün yapı ve niteliğini değiştireceğini ileri (o sür- müştür. De Gaulle'e göre, İngiltere, Birleşik Amerika ile özel ilişkileri bulunan, dış ticaret açığı büyük ve parası zayıf bir ülkedir. Böyle Vw ülkeyi Ortak Pazar içine almak, kadar zahmetlerle kurulmuş m ekonomik bütünlüğünü çok sulandı- racaktır. Bu bakımdan, Ortak Pa- zarın İngiltere'ye en çok yapabilece- gi, onunla ya bir ortaklık anlaşma sı, ya da ticaret sözleşmesi imza- lamaktır. Görüldüğü gibi, Debre'nin geçen hafta söylediği sözler, De Gaulle'ün bu yılın başlarında söyle- diği sözlere pek uymaktadır. İngiltere, De Gaulle'ün elindeki son itiraz kozlarını da alabilmek i- çin bir süredir büyük çaba harcı- DIŞ OLAYLAR yordu. Bu çabalar sonunda dış ti- nin dış değeri düzelmiştir. Bunlar- dan sonra, ortada, kala kala, Bir- leşik Amerika ile olan özel siyasal ve ekonomik bağları kalıyordu. Bir- leşik Amerika'nın, geçen ayın son- larında çıkarma gemileri konusun- da verdiği sözü bozması İngilte- re'yi pek kızdırmış olacak ki, Ortak Pazar nezdindeki devamlı temsilci- si Lord Chanfont'ın ağzından, Av- rupa Ekonomik Topluluğuna gire- bilmek için, bu bağları keseceğini de açıklamıştır. Ancak, Birleşik Amerika'yı pek gücendiren bu açıklamanın General Gaulle'ü, eski itirazlarından vazgeçiremediği görülmektedir. Ni- tekim, Maliye Bakanı Debre'nin ağ- zından, bu konudaki görüşlerinin değişmediği anlaşılmaktadır. o De Gaulle, İngiltere'yi Ortak Pazar i- çine alarak, burada Fransa'nın kar- şısına kuvvetli bir rakip çıkarmak niyetinde değildir. Debre'nin yaptı- ğı bu açıklamadan sonra, şimdi İn- giltere'nin bütün ümidi Ortak Paza- rın öteki üyelerindedir. Topluluk i- çindeki Fransız hegemonyasından u - sanmış olan ve İngiltere'nin üyeli- ğinde kendileri için yeni ekonomik imkânlar gören öteki beş üye, önü- müzdeki haftalarda İngiltere'nin ya- nında yer alırlarsa, Ortak Pazar i- çinde epey sarsıntılar olacak ode- mektir GENERAL DE GAULLE MV. Louis AKİS