10 Temmuz 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

YURTTA OLUP BİTENLER Meydanoğlu, bu arada köylerdeki Tabii ve Kanuni -Muhtarların Plân dahilindeki adı "kanuni lider”, türlü eği- tim kurslarında yetişmiş olan köylü- lerin adı ise "tabii lider"dir - çatışma- ların tevlid edeceği komplikasyon- lardan ve belediyelerin mali imkânsız- lıklarından yakındı. Son olarak söz alan Hatay Valisi- nin yaptığı konuşma ise dertlerin mü- şahhas örnekleri ile doluydu. Kayma- kamların, 4 bin liralık benzin borcunu dahi ödeyebilecek tahsisatları olmadı- ğını - Bu borç devletin yaptırdığı 83 ilkokul inşaatım teftiş için yapılmış- tır- söyledi, formalitelerden şikâyet etti: — Sırfbu formalite güçlükleri yüzünden 3 bin liralık bir çocuk bah- çesi için 890 liralık ilân masrafı ya- pıyoruz" dedi. Ülgenden sonra Devlet Plânlama Teşkilâtı Müsteşarı Ziya Müezzinoğlu, Sosyal Plânlama Dairesi Başkam En- ver Ergun ile Köy İşleri Bakanı Le- bit Yardoğlu, İçişleri Bakanı Orhan Öztrak birer konuşma yaparak tenkit ve dilekleri cevaplandırdılar. Özellikle Lebit Yurdoğlunun ko- nuşması her türlü yapmacıktan uzak, İnsicamlı ve son derece realistti. Yurdoğlu valilere, onların anladıkları dille hitap ederek, teorileri ve bunla- rın nasıl uygulanması gerektiğini açık bir şekilde izah etti. Onbeş dakika kadar devam eden konuşmasında teo ri ile pratiğin mükemmel bir uyuşma örneğini verdi. Galiba iki gün süren toplantının en başarılı konuşması da enerjik Köy Bakanına aitti. Serbest Pazar Bir komisyon var uzakta eclisten çıkıp Senatodaki kanunun örüşülmesine yetişen, oradan, Sı- rası gelen sözlü soruyu cevaplandır- mak için Meclise koşan Maliye Bakam Ferit Melen, bu kısa seyahatlerinden birinde, tam yanyoldayken - kahveci Haşimin kulisinde - kendisini aramak- ta olan AKİS muhabirine yakalandı. Aralarında şöyle bir konuşma geçti: «— Beyfendi, memleketimizin bazı limanları serbest pazar haline getiri- lecekmiş Bu konudaki fikrinizi öğ- renmek in sizi arıyordum.." — miyorum.. Bana böyle bir şey intikal etmiş değil." AKİS'çi hayretini gizliyemedi Dev letin mali ve iktisadi meselelerini çok yakından ilgilendiren bir hazırlık, Ma- liye Bakanına intikal AKİS/14 ettirilmemişti. Olacak şey miydi? Israr etti: — Beyfendi, Hükümette bu yolda çalışmalar varmış. Hattâ İskenderun limanının serbest liman haline geti- rilmesi kuvvetli bir ihtimalmiş?.." Melen gülümsedi ve: — Haaaa, bu serbest liman mese- lesi mi? Bu, iki-üç senede bir ortaya çıkar. Sonra unutulur" dedi. Durum Maliye Bakanına intikal ettirilmemişti ama, kurnaz, görmüş ge- çirmiş bir politikacı olan Melen, duru- mu derhal kavramıştı. Ticaret Bakanı Fenni İslimyeli de bu hazırlıklardan haberdar olmadığı- nı ifade etti. Yalnız İslimyeli, bu ko- nuyu Odalar Birliğinin bir talebi ola- rak hatırlıyordu. Odalar Birliği ise da- ha şaşırtıcı bir tutum takındı: Evet, bir zamanlar Odalar Birliğinde böyle bir rapor hazırlanmıştı ama, şimdi iş devlete intikal etmişti, ilgili komisyon çalışıyordu. Bu yüzden Odalar Birliği bu konuda bilgi vermeye mezun değil- di! Neredeyse "Buldum, buldum!" di- ye bağıracak kadar heyecanlanan ga- zeteci, soğukkanlı davranmağa çalı- şarak, usulca sordu; Peki bu Komisyon nerede, e- fendim?" Verilen cevap şu oldu: «— Ulaştırma Bakanlığına bağlı Tarife ve Ticaret Dairesi Reisliğinde. Komisyon, Ulaştırma Bakanlığının patronajı altında, çeşitli bakanlık tem- silcilerinin iştirakti ile çalışıyor." Sessiz sedasız erçekten de, Ulaştırma Bakanlığında böyle bir komisyon vardır. Tarife ve Ticaret Dairesi Reisi Özhan Erdem- gilin başkanlığındaki komisyonda Gümrük, Ticaret, Maliye Bakanlıkları ile Devlet Demir Yolları ve Devlet De- niz Yollarının temsilcileri bir yıldan beri büyük bir ciddiyetle çalışmakta- dırlar. Varlığı neredeyse bir efsane haline gelecek olan ve bazı çevreler- de de Gümrük Bakanlığına ait bir ku- ruluş zannedilen bu komisyon çalışma- larım bugün yarın bitirmek üzeredir. Kalkınma Plânında yer alan transit ticaretinin geliştirilmesi ve bu yolda, uygun, ise serbest pazar ve limanlar- dan istifade edilmesi yönündeki tav- siye ile Odalar Birliğinin teşebbüsleri üzerine böyle bir işe girişilmiştir.. Ko- misyon serbest bölge olarak başarıya ulaşmış olan Trieste, Pire ve Beyrut gibi limanlara ait dokümanları ve bil- İskenderun Evdeki bulgur çarşıdaki, pirinç gileri incelemiş, buna göre bir tasarı hazırlamıştır. 1956 tarih ve 6209 sa- yılı serbest limanlar hakkındaki ka- nunun işlememesinin sebepleri araştırıl mış ve hazırlanan tasarı bu aksaklık- ların giderilmesi yönünde değiştirilmiş tir. Kimselerin haberdar olmadığı bu çalışmalar o kadar ileri gitmiştir ki, ta- sarı, fikir sorulmak üzere Bakanlık- lara gönderilmiş, bazı bakanlıklardan cevap alınmaya bile başlanmıştır. Ya- kında serbest pazar ve limanlar hak- kındaki bu kanun tasarısı Bakanlar Kuruluna ve daha sonra da Meclise sevkedilecektir. Tasarının tatbiki için gerekirse bir tüzük hazırlanacak, ay- rıca Yabancı Sermayeyi Teşvik Ka- nunu ile ilgili noktaları üzerinde de çalışmalar yapılacaktır.