DÜNYADA OLUP BİTENLER Güneydoğu Bulanan sular Bir süredir gazete başlıklarından kay b şa be oğu As- şebbüsünden sonra yeniden bütün dünyanın dikkatini (üzerine çekme- ye başladı. Geçen hafta dünyanın tejik düğüm noktasında önemli ilerle meler yaptıklarını göstermektedir. Bu düğüm noktalarından birincisi Laos, ikincisi de Güney Viethamdır. İki yıldır Suvanna Fuma koalisyo- nunun yönetiminde oldukça sakin bir hayat yaşayan Laos, geçen sonun- da Vientiandaki bazı sağcı subayla- rın yaptıkları (odarbe denemesinden sonra yeniden iç karışıklıklar içme a- tılmıştır. Vientian bölgesindeki aske- ri gücü ellerinde tutan bu genç su- bayların görünür etkisi altında olan Suvanna Fuma, darbeden sonra ülke- sindeki birliği tekrar kurmak için bü- yük çabalar harcamaktadır ama, ta- rafsız başbakanın o sağcılarla işbirliği yapmasına kızan komünistler P istememektedirler. Laosun hakim solcu Pathet Lao kuvvetleri yeniden silâha sarılıp güneye doğru inmeye başlamış- lardır. Bu hafta başında alınan haber- lere bakılırsa, Patohet Lao kuvvetleri kısa bir süre içinde oVientianın 160 kilometre kadar kuzeyindeki Muong Phang karargahım ele geçirmeyi ba- şarmışlardır. Bilindiği gibi, oMuong Phang, tarafsız milliyetçilerin, karar- gâhıdır. Şu satırların yazıldığı sırada. Laosta komünistler ogüneye doğru ileri hareketlerine devam ediyorlardı. Tarafsız lider oSuvanna Pumanın yaptığı bir basın toplantısında açık- landığına göre, Laoslu komünistler bu hareketlerinde yalnız (o değillerdir, ö- nemli şekilde dış yardım görmektedir- ler. Bu yardım yalnız silâh yardımı da değildir, yapılan çarpışmalar sıra- sında bazı Kuzey Vietnamlı askerle- rin de Laos komünisti eriyle omuz o- muza çarpıştıkları (o anlaşılmıştır. Su- vanna Puma'ya göre, Kuzey Vietnam- lılar Pathet Laocuların yetiştirilme- lerinde de başlıca rolü oynamışlardır. Amerikanın telâşı Şu sırada Kuzey Vietnamla başı dert- te olan yalnız Suvanna Fuma de- ğildir. Bilindiği gibi. Kuzey Vietnam çetecileri yıllar yılıdır Güney Vietna- ma da saldırıp durmaktadırlar ve gü- neyli idareciler, Birleşik Amerikadan gördükleri büyük yardımlara rağmen, bu saldırıları bir türlü önleyememek- tedirler. Bundan bir süre öncesine ka- dar, Güney Vietnamın Kuzeyden ge- len saldırılan önleyememesine sebep olarak Diem ailesinin halk arasında yarattığı bezginlik Oo gösteriliyordu. Oysa şimdi Diem saltanatının yerinde yeller estiği ve yönetim ordunun elin- de bulunduğu halde, kuzeylilerin sal- dırıları gene ünlenememektedir. Vietnam savaşının bir türlü gü- neylilerin lehine dönmemesi, Güney milyon dolarlık ek bir ödenek iste- miştir. Güneydoğu Asyadaki durumun bu gelişmesinden yalnız (o Birleşik Ame- rikanın değil, Sovyetler Birliğinin de büyük bir endişe duyduğundan şüphe etmemek gerekir. Çünkü, buradaki komünistlerin gözleri Moskovaya de- gil, Pekine dönüktür ve bunların li- derlerinin ipleri Pekin yöneticileri ta- rafından çekilmektedir. o Güneydoğu Asyada çıkan karışıklıklar, Moskova- yı ikili bir çıkmaz karşısında bırak- maktadır. Eğer bu karışıklıklar sıra- sında komünistleri tutar gözükmezse. bu bölgenin liderliğini büsbütün Pe- kinin eline bırakmış olacak, üstelik Pekinin kendine karşı komünist hare- ketleri desteklemediği (oyolunda yeni bir suçlama kampanyası açmasına fir- Suvanna Fuma ve Phoumi Jki cami Vietnam ordusuna günde bir milyon dolar harcayan o Birleşik Amerikayı endişeden endişeye sürüklüyor. Har- canan bütün bu paralara ve dökülen amerikan kanlarına rağmen bu ülke günün birinde komünist egemenliği ana girecek olursa, onun peşinden n Güneydoğu Asyanın da komü- nist . olmasın ı kimse önleyemeyecektir. Bu ba kımdan, Birleşik Amerika yöne- ticileri şu sırada Güney Vietnam po- litikalarını yeniden gözden geçirmek- tedirler. o Alınan haberlere bakılırsa, amerikalılar, Vietnamda bir savunma savaşının kendilerini hiçbir yere gö- türmeyeceğini anlayarak bir kere de saldırı denemelerine geçmek niyetin- edirler. Bu amaçla. Başkan Johnson da, bu hafta başında Kongreden 125 arasındakiler sat verecektir. Hele Birleşik Ameri- ka bir Bir savaş tedbirlerini ço- galtırk Sovyetler Birliğinin buna kayılsız kalması Pekinin eline veril- miş en kuwvetli koz olacaktır., Eğer bu karışıklıklarda açıktan açığa ko- münistleri tutar ve yardım yapmaya kalkışırsa, o zaman devamından bü- yük faydalar umduğu gevşeme havası tarihe karışacak. (o Krutçefin yıllardır savunduğu barış içinde birlikte yaşa- ma politikasının imkânsızlığı ortaya çıkacaktır. Zaten bazı tarafsız gözlemciler de, Güneydoğu Asyada şu sırada birden bire gelişen olayların Moskovayı bu açmaz karşısında (o bırakmak isteyen Pekin tarafından hazırlanıp uygulan- dığa fikrini savunmaktadırlar. AKİS/23