22 Mayıs 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

giriştikleri hareketin hatalı olduğu hususunda ikaz et- mek - Polonyada, Rumanyada, Yunanistânda ve başka bazı yerlerdeki yahudiler hakkında hususi statü iste- menin Siyonist hareketin prestijini (o kıracağı hususunu belirtmek - Daha ileri giderek, eğer Selanik yahudileri böyle bir teşebbüste bulunurlarsa kendilerine mukabele- bilmisü yapılması lehinde bir havanın Yunanistânda doğacağını söylemek ve gözlerini korkutmak, o Selanik valisine de bu hususta gerekli talimatı vermek! Bu, bir şantajdan başka manâ taşımamaktadır. Ni- tekim su telgraftan bir süre sonra Selânikteki başhamam istifa etmiş ve Yunan Hükümeti onun yerine, kendisine daha taraftar bir yahudiyi seçtirmek için harekete geç- miştir. Tehditlerin tesiri Politisin Selanik yahudilerini iyi tanıdığı, onların ce- saretine ve o avalarına bağlılıklarına doğru (o teşhis koyduğu anlaşılmaktadır. Zira pek kısa bir zaman ge- çince Selanik yahudilerinde bir rota değişikliği kendisi- ni göstermiş ve Selanik yahudileri yunanlıları, (oyunan idaresini, Venizelosu göklere çıkarmaya (o başlamışlardır. Hem de kimin ağzından? Bizzat Florentinonun! o Sela- nik yahudileri adına Siyonist teşkilâtına başvuran bu Florentino, idare ettiği yahudice gazetede şunları yaz- maktan çekinmemiştir : hükümeti bir çok defalar ll lehin- de hareketlerde bulunmuştur. Bir çok defalar yunan hükümeti, aynı askeri ve siyasi durumda olan Balkan memleketlerinin vermediği haklan yahudilere vermiş- tir. Memleketin içinde ve dışında yunan hükümeti daima yahudiler lehinde vaziyet almıştır. İçerde (o yahudilere bedel mukabilinde askerlikten muafiyet tanınmış, vergi defterlerinin yahudice tutulabilmesi kabul edilmiş, bu- nun gitti şimdi burada sayılmasına lüzum olmayan ko- laylıklar gösterilmiştir. Başbakanın becerikliliği, o basireti kendisine (bütün dünya yahudilerinin ve bil assa müttefik memleketler- deki yahudi camiasının sempatisini okazandırmıştır. Tec önemini göz önüne alarak her gün mesai arkadaşlarına yahudilere yardım ve yahudileri memnun etmelerini tav siye etmektedir-.» Makalenin, bu değişikliği izah eden cümlesi şudur: "Emin bir kaynaktan kesinlikle öğrendiğimize göre Baş- bakan Venizelos gizli bir emirle bütün ilgililere, oyahu- diler için kanunun müsaade ettiği her kolaylığı mutlaka göstermelerini bildirmiştir!" Yazıda bundan sonra "Çok sempatik Selanik Genel Valisi Adosidis" ten, "Sempatik basın bürosu şefi Pro- tonotartof'tan bahsedilmekte, nihayet Yunanistan "bü tün balkanların ve belki bütün doğunun yahudilere karşı en müşfik idaresi" olarak ilân edilmektedir . Ancak Selanik yahudilerinin Venizelosun izine gir- mesi tamir yahudilerinin yunan işgalini kabul etmeleri- ni pek kolaylaştırmamıştır. Londrada Siyonist (o teşkilât tarafından çıkarılmakta olan Jewish Chronicle'de bir İstanbul haberi intişar etmiş ve bunun delilini vermiş- tir. Haberde bildirildiğine göre Selanik yahudileri tami- rin yunanlılar tarafından işgal edilmesine çok üzülmüş- lerdir ve bunlar, İzmir Yunanistanda kaldığı (o takdirde Selânikten ayrılacaklardır! O zaman Yunanistanın Londradakl elçisi Kaklama- nös. daima yaptığı gibi, bir yahudiyi parayla tutup bu kampanyaya mukabil bir rn açtırtmak lüzumu- nun kapıyı çaldığını duymuştu Bedeli mukabilindi? . Yunan elçisi bu iş için Dr Lazarus Belleli. adında yu- nan yahudisi bir Londralıyı bulmuştur. Belleli yunan elçisinin arzusu üzerine Jewish Cronicle'a bir mektup yazarak durumu kendi açısından anlatmıştır. e Mektu- bun başlığı "Yunanlılar ve yahudiler" dir. Mektupta. Kalkamanosun paralı adamı şunları söylemektedir: "Kıymetli gazetenizde İzmir'e ilgili olarak (o çıkmış olan bir haber son derece nazik bir mesele doğurmakta- dır. Bu konuda, eğer herkesin değilse, her halde pek çok kimsenin fikrine tercüman olacak bazı hususları (o açık- lamak için müsaadenizi rica ederim. a) Muhabirinizin tefsirleri geçmişin e doğrulanmamaktadır. Modern Yunanistanın, hiç bir hü kümeti tarafından hiç bir yahudiye baskı (o yapılmamış- b) Kral Yorgi, kendisi için çok hararetli bir arzu olan Atinadaki Milletvekilleri Meclisinde bir yahudi temsilci görmek arzusunu gerçekleştiremeden o sönmüş- ür. c) Mamafih bu, bir kaç sene evvel gerçekleşmiş bu- lunmaktadır. Selâniğin OYunanistana (bağlanmasından sonra Yunanistanın bu ikinci büyük şehrinde ekseriyeti teşkil eden yahudiler kendi aralarından seçilmiş dört, beş temsilciyi Atinaya göndermek hakkını kazanmışlar- dır. ) Hiç bir ırkçı veya sekter zihniyet taşımayan, yu- nanlılara misâl olarak size Yunanistanın İngiltere Hü- Ea nezdindeki elçisi Ekselans Kaklamanosu göste- rebilir | İşte, Yunanistana bağlandıkları takdirde izmir- deki yahudileri bekleyen kader budur. Yunanistan li- beral bir devlettir. Şu anda cereyan etmekte olan mil- letlerarası anlaşmaları yakından takip eden yakında hukuken ve fiilen de Yunanistanın olacaktır Kanaatimce bu, yahüdiler için, kendilerini yeni oduru ma uydurmak için mükemmel bir fırsattır. Miktarları 30 bin civarında olduğu için bu kendilerine yunan parlâ- mentosunda üç milletvekilliğine (Ohak kazandıracaktır. Bu suretle yahudi elemanın tesiri daha da artacaktır. Aydın vilâyetine yunanlılar hakim olduktan sonra ya- hudilerin bugünkü mükemmel vaziyetleri devam edecek- tir. Özel teşebbüste, başka dinden insanlar arasında bir düşmanlık bulunmayacaktır. Dil meselesi ciddi bir güç- lük değildir. Kendi bölgelerinden bir yahudi, M Kuryel, Makedonyanın Yunanistana geçmesinden sonra (yunan tabiiyetini kazanmış ve milletvekili olarak yunan o par- lâmentosuna girmiştir. Seçildiğinde hiç rumca bilmeyen M. Kuryel şimdi rumca nutuklar söyleyebilmekte, oku- yup yazmaktadır. Bütün güçlükleri yenmek ve İzmir ya- hudilerini mesut ve tatmin edilmiş yunan vatandaşları yapmak için on yı/ yetecektir." Pazarlık başlıyor Kaklamanos. bulduğu yahudinin ilk hikmetinden pek memnun kaldı. Yahudi de kazandığı parayı sevmişti ve daha kazanmak istiyordu Kaklamanos, Belleli,hak- kında Paristeki Politise kısa bir zaman Sonra şu telgrafı yolladı. : "Yahudi The Jewish Chronicle gazetesi (İzmirden aldığı bir habere dayanarak yunanlıların kendilerine sağ ladıkları bütün menfaatlere rağmen İzmir yahudilerinin bir ingiliz-fransız kondominiumunu yunan idaresine ter- cih ettiklerini yazmaktadır. Bunun sebebi, İzmir yahudi- lerinin iktisadi menfaatlerinin haleldar olacağı endişe- leridir Benim siparişim üzerine bizans tarihi (hakkında yakında çıkacak küçük bir kitap yazmış olan tanınmış yunan yahudisi yazar Dr. Belleli bana bir teklifte obu- lunmuştur Teklifi İzmire gitmek ve orada yahudilerle yunanlıları birbirine yakınlaştırmaya çalışmaktır. B AKİS 19/55