17 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32
TİYATRO istanbul Müzikalden müzikale . Mevsim sonu İstanbulda moda ha- lini almıya başlıyan bir oyun tü- rü de müzikal komedilerdir. Hem de yabancılardan çok yerlileri .. . Bu konuda ilk teşebbüs - Devlet Tiyatrosunun bir hayli (o dedikoduya vesile olan oma biletleri bir yıldır ha- lâ kapışılan "Öp beni Kate" temsi- linden sonra - Küçük Sahneden bu mevsim sonu ayrılacağı söylenen En- gin Cezzar-Gülriz Sürüri topluluğun- dan gelmiş ve Cezzarlar Karaca Ti - yatroda Haldun Tanerin "Keşanlı Ali Destanı" adlı. Epik tiyatro tekniği ile yazılmış, o telif müzikal (o komedisini sahneye koyup oynamıya başlamışlar- dır. "Keşanlı Ali Destanı" nın uyan- dırdığı geniş ilgi üzerine Dormen Ti- yatrosu da repertuvarına aldığı ve on mevsim sonu sahneye koyup koyma- makta tereddüt ettiği, Turgut OÖzak- manın "Bulvar" adlı, gene telif, mü- zikal komedisini çıkarmıya karar ver- miştir. Bir üçüncü - ama bu sefer yaban cı - müzikal de Kent Oyuncuları top- luluğu tarafından o hazırlanmaktadır: Bertolt Brecht'in "İki Meteliklik Ope ra" sı. Son haftalarda Şehir Tiyatro- sunun oynamakta olduğu aynı yaza- rın "Sezuan'ın İyi İnsanı" adlı "oyu- nun uyandırdığı tepkiler ve bu tepki- lerin yarattığı olaylar ve yankıları Bertolt Brecht ile yurdumuzda ta- nınmamış olan oyunları, hele (Epik tiyatro çığın, üzerine geniş ilgi oçek- mektedir. "Miras" tekrar sahnede Kent Oyuncuları mevsimin son oyu nu olarak Ruth ve August Goetz' ün, Henry James'in ünlü romanı "Washington Sauare" dan oyun hali- ne getirdikleri "Miras" piyesini ye- niden sahneye koymuşlardır. "Miras" ın bir özelliği de, 1951 de Ankarada, Büyük Tiyatroda -Cüneyt Gökçelin rejisiyle — sahneye konuldu- gu zaman başrolde Yıldız Kentere ilk büyük kompozisyon başarısını o sağla- mış olmasıdır. Yıldız Kenter, şimdi oniki yıllık bir aradan sonra, aynı rolü — Catherine Sloper — oynamak- ta ve > seyircilerinde umumi bir tak- dir ve hayranlık uyandırmaktadır. Oyundaki öbür rollerden Dr. Sloper'i Şükran Güngör, miras avcısı Motris Townsend'i de Müşfik Kenter can- landırmaktadırlar, AKİS/32 Oyun : "Bir Komiser Geldi", (Oyun, 3 perde). Yazan : d. B. Priestley. Çeviren : İrfan Şahinbaş Tiyatro : Devlet Tiyatrosa Güç inci Tiyatro). Sahneye koyan : Salih Dekor - Kostüm : Hüse Seyi Mumcu : Işık : Ertekin Kulan-Hikmet Peker. Konu : Varlıklı bir sanayici ailesi, Birlingiler, kızlarını Croft'ların oğlu- na vermek için söz kestikleri bir akşam yemeğinden kalkarken, hizmetçi, bir komiserin geldiğini haber verir. Biraz sonra salona alınan ve, bir başka dünyadan gelir gibi, garip halleri, bakışları esrarlı bir sesi olan bu siyah el- biseli adam, genç bir kadının kezzap içerek canına kıydığını, bütün gay- retlere rağmen kurtarılamıyarak öldüğünü söyler. Sonra herkesi sorguya çeker; yaşlı ana-babadan toy ve havai oğula, kibirli kıza ve çapkın damada kadar hepsinin bu ölümde bir sorumluluk payı olduğu anlaşılır: Baba, o za- vallı kızı fabrikasındaki işinden çıkarmıştır; kızı, sonradan girdiği bir ma- gazadan atılmasına sebebolmustur; damat, yardım bahanesiyle onu iğfal etmiş, oğul da gebe birakmıştır; anaya gelince, o da çaresizlik içinde baş- vurduğu Yardımsevenler Derneğinde, forsunu kullanarak, o kızcağıza son umut kapısını kapatmıştır. Komiser, kimseyi tevkif etmeden, herkesi kendi vicdan azabıyla başbaşa bırakarak, gider. Yazar, sembolik bir şekilde, insan- ların bencillikle, peşin yargılarla, farkında olmadan yaptıkları bahtsızlıkla- rm, işledikleri günahların başkalarının hayatım nasıl yıkabileceğini anlat- mak istemişti Oynıyanlar : Yılmaz Gruda (Arthur Birling), Önder Alkım (Gerald Croft), Elçin Şanal (Shelia Birling), Meliha Ars (Sybil Birling), Oytun Sanal (Eric Birling), Oya Şensev (Edna), Komiser (Sadrettin Kılıç). Beğendiğim: 1949'da Muhsin Ertuğrulun sahneye koyduğu (-Komiser rolünü de birkaç defa oynadığı - bu sağlam yapılı oyunu genç bir kadro ile yeniden sahneye çıkaran Salih Canana ölçülü, etkili ve genel olarak "ha- valı" sahne düzeni. Hüseyin Mumcunun ağırbaşlı dekoru. Baba rolünde Yıl- maz Grudanın çizmeyi başardığı canlı, renkli ve inandıncı tip. Gençkız'da Elçin Şanalın, Gerald'da Önder Alkımın, Eric'de de Oytun Sanalın duygu- lu, ahenkli oyunları. Beğenemediğim : Komiserde Sadrettin Kılıcın, Arme'de de Meliha Ar- sın, dramatik havayı rahat, ilginç ve tabii bir ifadeye kavuşturamıyan, do- yurucu olmaktan uzak, etkisiz oyunları Sonuç :Her çağda, her kuşak seyirciye seslenebilecek özlü ve yararlı bir oyun. Naciye FEVZİ Üçüncü Tiyatroda "Bir Komiser Geldi" İnsanlığı o uyarıyor
