17 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

Bu arada, Venlzelosun kiralık kalemleri de bulanmış havayı tekrar yunanlıların lehine çevirmek için gayret- ler sarfetmekteydiler. 8 Temmuzda Kaklamanos Moming Post'da Istanbuldaki ve Atmadaki muhabirlerine atfen «İki «iyi haber" yayınlattı. Aynı zamanda Venizelos da, iki şahitten iki lehte ifade sağladı. Bunların biri, yunan Başbakanına bir amerikalı profesör, John C. Granberry tarafından çekilmiş olan tarihsiz' telgraftır. Telgraf şu- dur: “Mös ö Venizelos - Paris. Küçük Asyada, İzmir ve Efeste geçirdiğim iki hafta bazı esaslı müşahedeler yap- mama yetti, önce, bu memleketin her bakımdan yunan olan tabiatına işaret etmek isterim : halk. medeniyet ve dil itibariyle... ikincisi, gördüm ki yunan makamları dü- rüst ve tesirli bir idare kurmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaktadırlar. Üçüncüsü, yunan askerlerinin hiç bir kötü hareketlerine rastlamadım ve farkettim ki vukua gelmiş olabilecek her aşırılık en ziyade yunanlıları üz- mektedir. Dördüncüsü, yunan makamlarını teşvik ve on- lara yardım etmeleri gereken bir takım kimselerin onla- ra karşı gayridostane, tenkit edici bir tavır takındıklarını görerek üzüldüm. Bu, yunan makamlarının işini daha güçleştirmektedir. Bu telgraf size kendi' teşebbüsümle ve kendi sorumluluğum tahtında gönderilmiştir. £ Profesör John C. Granberry, U.S.A." . Venizelos bunu hemen- Kaklamanosa iletti ve yunan Elçisi metni bir çok ingiliz gazetesinde yayınlattı. Bir avustralyalı maceraperest venizelosa destek olan ikinci şahit bir avustralyalı gaze- teci olduğunu bildiren W. A. Lloyd'dur. Bu Lloyd son- radan yunanlıların paralı adamı olmuş, onlarla iş yapmış, hattâ onların hayli drahmisini sızdırmıştır. £ Venizelosa gönderdiği 'ingilizce telgraf şudur : "Mösyö Venizelos. Paris. Ben Şubat 1919'da Avust- ralya İmparatorluk Kuvvetlerinden Kahirede terhis edil- miş bir avustralyalı gazeteciyim. Burada, Küçük Asya- da, bazı avustralya ve sair yerler gazeteleri için bir etüd yapmaktayım. İzmir hinterlandındaki dağınık rum cema- atlerine karşı devam eden gündelik katliam ve şiddet ha- reketleri hiç şüphesiz mâlümunuzdur. Ancak kesin bir neticeye varmadan önce sebepler, mahallinde dikkatle incelenmelidir. Haklı veya haksız, türkler bir (Akdeniz devletinin desteğine sahip oldukları inancı içindedirler. (AKİS'in notu: Avustralyalı maceracı, italyanları kas- tetmektedir). Kanlı faaliyetlerini buna dayanarak'yürüt- mektedirler. Zaten bir devlete karşı bir başka devleti'kul- lanmak ve avrupalılar arasındaki rekabetten faydalanmak eski bir türk oyunudur. General Nider duruma hâkim ol- k imkânına sahiptir. Ancak bir sihirbaz bile, elleri Pa- ris tarafından bağlanmışken, burada her gün değişen va- aiyet karşısında terörü olamaz. Türkler bu facialar için işgal kuvvetleri tarafından hiç bir şekilde ve hiç bir za man' tahrik edilmemişlerdir. e Aksine, bence hiç lüzumu olmayan bir müsamaha ve kibarlık görmüşlerdir. Türk zihniyetti böyle bir muameleyi anlamaktan tamamile aciz- dir.." Telgraf, kendi mahiyetini oOkendi açıklayacak kadar manidardır. Lloyd, yunan işgal kuvvetlerinin görüşünü yunan Başbakanına karşı savunmaktadır ve onların ada- mıdır. Buna rağmen, bu telgraf da Kaklamanosa "gere- ği yapılmak üzere" Venizelos tarafından gönderilmiştir Nitekim Lloyd'un yazısı Daily Telegraph'ta yayınlanmış- tir. Kaklamanos bu başarı Üzerine Venizelosa bir telgraf çekerek Lloyd'a Aydındaki türk mezalimi hakkında ya- zılar sipariş edilmesi tavsiyesinde" bulunmuş ve bunun, yunan kaynaklarından o verilecek bilgiye nazaran daha tesirli olacağını söylemiştir Yalancının mumu A vcak yunanlılar gene de memnun değillerdir. Gerçek- ler gene de, bu düzme haberlerden tesirli olmaktadır ve gazeteler gerçekleri örtbas edememektedirler. Ne Ve- nizelosa gönderilen telgraflar, ne. Lloyd gibi "terhis edi- lip bir yere yamanma" gayretinde olanların çıkışları umu» mi efkarın üzerinde izmirdeki yunan vahşetinin izini si- lebilmektedir. Üstelik ingiliz Dışişleri Bakanlığı tarafın- dan hadiselerle ilgili olarak alınan bilgi de oyunanlıla- rın hiç lehinde değildir. Aksine, yunanlıları tamamile ku- surlu bulmakta ve onları şiddetle yermektedir. Kaklamanos 2 Temmuzda Foreign Office'e resmi bir müracatta bulundu ve mevcut raporu görmek müsaadesi- ni İstedi. 14 Temmuzda Foreign Office kendisine "Geçen 15 Mayısta tamirde türk esirlerin yunan birlikleri tara- fından maruz bırakıldıkları muameleler hakkında gü- venilir avrupalı şahitlerin ifadelerinden bazı kısunlar"ı gönderdi. Dört daktilo sayfalık bu notlarda ingiliz Dış- işleri Bakanlığı, ihtiyaten, şahitlerin ne adlarını, ne mes- leklerini, ne adreslerini, ne miktarlarını bildirmişti. Anadoluda yunan mezaliminin İzmire inhisar etme mesi yunanlıların durumunu büsbütün güçleştiren bir di- ger faktör oldu. Yunan işgalindeki topraklarda cereyan eden bir takım başka faciaları bizzat yunanlılar kabub etmek zorunda kaldılar. Bunlardan biri Menemende ce- reyan etti. 26 Haziranda Politisin kendisi .Kaklamanosa bir telgraf çekti ve Menemende bazı yağma hareketleri Yunanlıların süngüledikleri Gülşen AKİS 19/39