7 Mart 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

Bi teşkilâtıyla da mücadele etmiştir. gi kuvvetli hakkın en sonra zaferi kazanabilmesi, yalancı mumunun yatsıya kadar yanabildiği sözünü doğrulamaktadır. Yunanistanın harbe girişi bem 1918'de biten Birinci Dünya Harbine 27 aziran 1917'de girmiştir. Gerçi Harbin hemen hemen mm beri Yunanistanın Müttefikler yanında yer al- ması içlin uğraşan Venizelos bir "Saray Darbesi" ile Ati- nada 1915'te iktidardan uzaklaştırıldıktan sonra Selanik'- te kendine göre bir Yunan Hükümeti kurmuş ve Ekim 1916'da Almanyaya harp ilân etmiştir ama Barış Konfe- ransında Yunanistanın resmen harbe giriş tarihi Haziran 1917 olarak kabul edilmiştir. Hattâ bu, bir de hadiseye sebebiyet vermiştir. Yunanistan, harp sırasında torpillenip batırılan de- niz ticaret filosunun uğradığı zararları karşılamak için bir tazminat alacaktı. Tazminatları tayin eden Komisyon ika fiyat biçti: Eğer Yunanistanın harbe giriş tarihi Ekim 1915'de Kral Venlzelosa karşı darbe yaptı. Meclisi feshetti, Venizelosu uzaklaştırdı, Aralık ayında yeni se- çimlere gitti. Liberaller taraftarlarına çekimser kalmala- rını söylediler. Gerçekten de çok büyük bir kütle seçim- lere katılmadı. Venizelos yeni idareyi tanımadı ve Sela- niğe geçti. Bu sırada Müttefikler Kral Konstantini iknaa çalı- şıyorlardı. Fakat bir netice alamayacaklarım anlayınca Atinaya asker göndererek Kralı devirdiler. Venizelos Se- lanikten Atinaya geldi ve idareyi eline aldı. Biraz sonra da, Yunan Hükümeti olarak ( İhtilâf Devletlerine karşı resmen harbe girdi. Ancak, Venizelosun memleket içindeki itibarı o yılın sonundan itibaren sarsılmaya başladı. 1916-17 yılları Yu- nanistan için güç yıllar oldu. Önce Müttefikler Krala baskı yapmak için memleketi abluka altına aldılar. Son- ra, Seferberliğin sıkıntıları gelip çattı. Venizelos idareyi aldıktan sonra yeni seçimlere gitmedi, Kralın feshetmiş olduğu 1915 Meclisini getirip eski yerline oturttu. Venizelos Selanikten Pireye geliyor 1916 olarak kabul edilirse Atina Hükümeti 24 milyon 177 bin 463 sterlin tazminat alacaktı, harbe giriş tarihi Ha- ziran 1917 olarak kabul edilirse bu miktar 11 milyon 456 bin 330 sterlinden ibaret olacaktı. Haziran 1917 kabul edi- lince, Yunanistana ikinci tazminat miktarı verildi. Yunanistanda Venizelosun iktidarı alış tarihi 1909'- dur. 1909'a kadar iktidar, eski partilerin politika adam- ları tarafından temsil edilen aristokrasinin elindeydi. Halbuki bu sıralarda yunan burjuvazisi gelişmekteydi, kuvvetlenmekteydi ve memleketin idaresinde söz sahibi olmak istiyordu 1909 İhtilâli bunu sağladı. O tarihte Ve- nizelos eğer isteseydi, krallık müessesesini iptal edebilir- di. Fakat istemedi. Kendi kafasına göre bir kralı tahta çıkardı ve Liberal Partiyi kurarak omemleketin başına geçti. Halk, kendisiyle beraberdi. Bu, 1915 yılına kadar devam etti. O yılın Mayısında yapılan seçimlerde Venizelosun partisi büyük bir ekseri- yet sağladı. Venteelos Yunanistanın Müttefikler cephe- i şa katılmasını istiyor, oObuna mukabil Kral Konstantin almanları tutuyordu. Altın yıllar Memleketinin içinde prestijinin azalmasına rağmen nizelosun milletlerarası sahada altın yılları 1918- 1920 arasıdır. Nitekim 1920'de Venizelosun 14 Kasım seçimlerini kaybetmesi, hattâ hezimete uğraması en ziyade batının liderlerini, Lloyd George'lan, Clemenceau'ları ve Poinca- re'leri şaşırtmıştır. Venizelosa en ziyade hayran olan kim- se Lloyd George idi. Lloyd George Venizelosu "Yunanis- tanın, Perıklesten beri yetiştirdiği en büyük devlet adamı olarak tavsif etmiştir. Poincare ise, Venizelosun Yuna- nistanda işbaşından uzaklaştırılmasına öylesine alınmış- tır ki bundan dolayı duyduğu esefi açık açık belirtmiş hattâ oldukça ihtiyatsız şekilde şunları ilâve etmiştir. " yet iyi biliyorum ki Yunanistanın iç işlerine karışmak, “diplomasiyi kâğıt üzerinde anlayan bir çok kimse için affedilmez bir hata işlemek olur. Ama 1916 yı- lında sahtekâr Kralı devirmek için Atinaya kuvvet gön- derdiğimizde bu çeşit endişeler hiç kimsenin zihnini su- landırmamıştı. 21/7