29 Şubat 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

Zafer Abidesi"nde, "Ölümsüz Günler de, "Hayat Kıvılcımı" nda, "Lizbon- da Gece"de ve "Sevmek ve Ölmek Za- manı"nda geniş bir yer tatmakta de- vam etmektedir. "Sevmek ve Ölmek Zamanı» gat Cephesinde Yeni Birşey Yok", "Üç Arkadaş" ve "Zafer Abidesi"n- den sonra"A Time To Love And A Time- me Die-Ölmeyen Aşk" -"Sevmek ve Ölmek Zamanı" - Remargue'ın sine- maya aktarılan dördüncü romanıdır. "Batı Cephesinde Yeni Birşey Yok" ile "Zafer Abidesi"nin rejisörü Lewis Mi- lestone, "Üç Arkadaş"nki Frank Bor- zage, sonuncusununkl ise (Douglas Sirk'tür. "Dönüş Yolu" ve "Ölümsüz Günler" ile " Arkadaş", aşağı yu- karı birbirlerini bütühleyen eserlerdir. Ayni kuşaktan ve Remargue havasına en fazla ban iki rejisör - Milesto- e ile Borzage- sinemada da "Batı Cephesinde Yeni Birşey Yok" ve "Üç Arkadaş" ile bu bütünlüğü sağlamış- lardır. İlk Remargue. filminden onse- kiz yıl sonra Milestone'un yeni Remar- gue aktarması "Zafer Abidesi" ise, Re- margue'severlerle Milestone'cuları ha- yâl kırıklığına uğratmıştır. Milestone çok gerilerdedir ve (o "Zafer Abidesi", Remargue açısından, gerçek bir gü- lünçlük abidesi olup çıkmıştır. Fransız sinema Kr ya bir bölüğünün - Cahier du Cinema'cıla- rın- Hollywood rl 1950'den sonrasının en güvenilir rejisörlerinden saydıkları Douglas Sirk -bugüne ka- dar yaptıkları arasında bir tek Faulk- ner aktarması başarılı görünmekte- dir- elinde Remargue neye dönecek- ti, doğrusu beklenmeye ve seyredil- meye değerdi İlk iki kitabı ile Birinci Dünya Sa- vaşında savaşan insanları, "ölümsüz Günler" ve "Üç Arkadaş" ile de hemen savaşertesindeki ortamı, yaşama Z70- runluğu ile güçlükleri oO-daha doğru bir deyimle, yeniden savaşı ve sava- şan insanları- anlatan Remargue, "Hayat Kıvılcımı", "Lizbonda Gece", "Zafer Abidesi", "İnsanları Sevecek- sin" ve "A Time To Love And A Time To Die - Ölmeyen Aşk" la da yeni sa- vaşa, İkinci Dünya Savaşma dönmüş- tür. Bu romanlarında savaş başlan, or- tası ve savaşın sonlarında sınır boyla- rını, Parisi, toplama kamplarını ve çö- küntüyü sürdüren Almanyayı bütün gerçek Pi ele almaktadır. "Öl- meyen Aşk". bu sonuncunun, çöküntü yıllarının savaş cephesiyle Almanya- sının hikâyesidir. Mangaldaki kül ve Sirk pp ea önce şunu kabul etmek gerekir: Douglas Sirk, hiç bir za- man bit Remargue aktarmacısı delil- dir ve olamamıştır. Çünkü o güçten yoksundur, o yoruma varamamıştır. Bunda birinci derecede sorumlu, ger- çi, senaryocu Orin Jennings'dir ama, Sirk'in resimlemesi de buna ayrı bir tüy dikmiştir. Remargue, herşeyin üs- tünde savaşa karşı çıkmış, barışsever bir yazardır ve bütün romanlarında savaşın amansız bir tenkitçisi kesilir. Douglas Sirk için de senaryocu Jen- SİNEMA margue kişisi değildir. Ne savaştan ya- nadır, ne savaşa karşıdır. İzinli ola- rak yurduna döner. Savaş, herşeyi ya- kıp yıkmıştır. o Ernst, ailesinden hiç kimseyi bulamaz. Aranırken, aile dok- torlarının kızı Elizabeth ile karşıla- şır. oOBu arada savaş içersindeki Al- manya kısa ve kalın çizgilerle veril- mektedir: o Karaborsa, partizanların merhametsiz davranışları, ayvan gibi izlenen insanlar ve bun- ların arasında, herşeye rağmen filiz- lenen bir aşk... Sirk, bu sayılıp dökü- lenleri öylesine bir baştan savmacı- lık, öylesine bir yüzeydecilikle vermek- te ve anlatmaktadır ki, insan ister is- temez, harcanan çabaya ve hepsinin üstünde Remargue adındaki yazara a- cıyor. John Gavin ve Pulver “Ölmeyen Aşk da Bir yazar böyle öldü! nings için de Bemargue'ın bu yanı pek önemsenmemiştir. Her iki memur ki- şi için üzerine (o düşülmesi gereken, Ernst -John Gavin- ile Elizabeth'in -Liselette Pulver- aşklarıdır, çok kı- sa süreli serüvenleri içinde oKeenan Wynn ve Don De Fore'un gülünçlük- leridir. Rus cephesinde bir alman birliği hem döğüşmekte, hem de ağır ağır ge- ri çekilmektedir. e Sirktin filme girişi böyledir. Sonra bu birliğin kişileri a- rasında gerçek kahramanımızı buluyo- ruz. Ernst Grauber, tam anlamıyla Re- "A Time To Love And A Time To Die-Ölmeyen Aşk" ın sunma yazıları öncesinde bir öndeyiş var. "Batı Cep- hesinde Yeni Birşey Yok" yapıldığı yıl, bütün dünyanın sözünü ettiği bir film olmuşmuş ve o filmin elemanları - re- jisörü, Oo senaryocusu ve oyuncuları - beklenmedik bir başarıya ulaşıvermiş- lermiş. "Ölmeyen Aşk" da bunu yapa- cakmış. Bekleniyormuş. Gerçek odur ki, Universal-Interna- tional şirketi ile Douglas Sirk ve John Gavin ile Liselotte Pulver, o gün-bu- gün hâlâ beklemektedirler!.. AKİS/33