8 Şubat 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

YURTTA OLUP BİTENLER C H. P. Hefanın başlarında Salı günü öğle- den sonra Maliye Bakanı Ferit Me- len Parlâmento binasında Başkanlık Divanının himmetiyle gazetecilere ay- rılmış bulunan vestiyerden bozma Ba- sın odasına gelmişti. Niyeti, kulisin po- litik Havasından kurtulmak ve bu ara- da çayını yudumlarken, yeni vergiler- le ilgili olarak basın mensuplarının nabzını yoklamaktı. Bu sefer Bakan susacak, gazeteciler konuşacaktı. Ama bunun tamamen tersi oldu. Melen ko- nuştu, basın mensuptan da fırsattan istifade bol bol sordular. Sohbetin ko- nusu dış yardım meseleleriydi. e Zira daha ilk dakikalarda Melen, Konsor- siyumdaki son gelişmelerle ilgili bazı şeyler söylemiş ve gazeteciler de yeni pir haber çıkarabi için soruları- nı bu konu üzerinde teksif etmişler- di. Oysa, Maliye Bakam daha çok ver- gilerden bahsetmek, basının yeni ka- nunlar karşısındaki tutumunu öğren- mek istiyordu. Bu arada gözü masa- nın öbür ucundan kendisini dinlemek- te olan bir gazeteciye ilişti ve ona ta- kıldı : "— Ne o, düşünceli GeRUyOfgu, karadenizde gemilerin mi battı? Gazeteci zaten böyle bir soru bek- liyordu. Hemen cevabı yapıştırdı. Yeni. vergileri düşünüyorum.." Cevap Bakanın hoşuna gitmişti. Böylelikle sohbet istediği alana dökü- lüyordu. - Yeni vergilerin nesini düşünü- yorsun?" diye sordu. — O Tatbikatım düşünüyorum.. A- caba 1964 programı için gerekli 1 mil- yar liralık ek geliri sağlayabilecek mi- siniz? Kara taşıt vasıtalarından alın- ması kararlaştırılan yeni vergi de kal- dıracakmış?" Meleni, gazetecinin sözlerinin birin- cisinden çok ikinci kısmı ilgilendirmiş- ti. Merakla sordu: "— Kaldırılacak mıymış? Kim kal- dıracakmış?" — Grup. CHP Grupunun son toplan tılarında yeni vergi kanunlarım ince- lemek üzere kurulan komisyonu bu kararı almış." — Öyle mi? Sen nereden biliyor- sun?" — Komisyondan bir üye söyledi." — Peki, başka ne yapacaklarmış?" — Gaz ve mazota yapılan zamlar- dan köyler i için bazı şeyler düşünüyor- larmış." Melen bir sure masanın etrafında- AKİS/12 ki gazetecileri süzdü. Doğrusu bu sen sözlerin daha henüz kesin bir karara varılmadan basında açıklanmasını is- temiyordu. Bu sebeple, gazetecinin söylediklerinden önce hiç haberi yok- muş gibi davranmıştı. Ama gaz ve ma- zota yapılan zamlar ve özellikle bu Ko- nuda köylere tanınacak olan avantaj- lar bahis konusu olunca selameti ora- dan buldu. Melen ayağa kalkar — Bu gazetecilerden de hiç bir şey gizlenmiyor" diye mırıldanmaktan kendini alamadı Maksut bir... erçekten yeni tasarıların açıklan- Gi masından bu yana, üzerinde en çok mürekkep harcanan konu gaza ve ma- zota yapılan zamlardır. Melen basına verdiği demeçlerde, mazotun gaza ka- rıştırılmasını önlemek istediklerini i- leri sürmüş, bu zamların köylülerden ziyade şehirlerdeki orta halli vatan- daşlara tesiri olacağını iddia etmiş, fakat bir türlü bu gaz- mazot edebi- yatını önlemeğe muvaffak olamamış- tır. Nitekim mesele CHP nin son Grup toplantılarında da sık sık bahis konu- su, edilmiş ve kanunların bu bölümün- de bazı değişikliklere gidilmesinin şart olduğu belirtilmiştir. Bu değişiklikle- rin neler olabileceğinin (tesbiti ise Grup İdare Heyeti üyesi Ahmet Şe- nerin başkanlığındaki bir çalışma ko- İlyas Seçkin Hesap ve kitap misyonuna bırakılmıştır. İsmail Rüştü Aksal, Turhan Feyzioğlu, kin, Hürrem Müftügil, doğdu, Ahmet Karamüftüoğlu, Şefik İnan ve Rüştü Özal komisyonun diğer Üyeleridir. Geçen haftanın ortalarında Çar- şamba günü başlıyarak haftanın ikinci yarısında hemen hemen her gün top- lanan CHP Grubunda yem vergi ka- nunları müzakere edilirken dikkati çe- ken başlıca husus, söz alan bütün ha- tiplerin, yeni vergilerin lüzumu nokta- sında birleşmeleri oldu. Milletvekille- ri 1964 programının uygulaması için bir ek gelire ihtiyaç olduğunu ve bu- nun da sağlam bir kaynaktan ancak yeni vergiler koymak yoluyla sağlana- bileceğini ileri sürdüler. Tenkitler, ge- nel olarak daha çok kanunların aksak noktalarına yöneltildi. e Toplantıların ilk gününde söz alan Arif Ertunga as- gari vergi hadleri ve özellikle zirai ka- zançların (o vergilendirilmesi meselesi üzerinde durarak: — Yeni kanunlarla 250 dönümlük araziye hububat ekildiği takdirde ara- zinin 25 bin lira gir getireceği ön- görülüyor. Oysa buğdayın bu miktarı temin edemiyeceği kolayca hesaplana- bilir. Binaenaleyh arazinin vergiye esas olacak haddini, hububat için 20 bin lira inim tesbit etmek gerekmektedir" de- “Eski İçişleri Bakam İlyas Seçkin ise sözlerine: — Türkiye maliyesi veremli bir Hazim ciğerleri gibidir" diyerek baş- ladı, Hükümetin karşı karşıya, bulun- duğu iktisadi problemlerin kısa bir panoramasını çizere "—Bu yıl 24 mile 0 bin dolar, gelecek yıl ise 25 milyon 500 bin dolar faiz ödenecektir. Bu miktar parayla her yıl 6-7 şeker veya çimento fabri- kası açılabilir. e Türkiyenin ekonomik durumunu ortaya koyarak hüküm ver- mek mecburiyetindeyiz. Bu durum karşısında ek gelir olarak 1 milyar li- ralık yeni vergiler almak zorundayız. 4 Ağustos 1958 istikrar okararlarına göre, hiç bir vergi kanunu çıkarılma- dan sadece inhisar maddelerinden ve Şekerden 2 milyar 500 bin liralık vergi tahsil edilmişti. Bunun G0 bin lirası imal edilen maddelerin maliyetleri ile satış bedelleri oarasında | lira fark varmış gibi ul edilerek tarh olun- muş ve paranın karşılığı olmadığı için Merkez. Bankası reeskontlarına müra- caat edilmişti. Şimdi ise tamamen sağlam kaynaklara istinat etmekteyiz. Bu sebeple yeni vergilere partinin