9 Şubat 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

İlhami SOYSAL Adı: Türk Sosyalizmi Üzerine De- nemeler. zari Hilmi özgen : Ege Matbaası, Ankara, 1963. 160 sayfa 500 kuruş. İsteme adresi: Ferhan Bozkur ara Caddesi, Kebeci Han 64, İstanbul. Konu: "Türk Sosyalizmi Üzerine Denemeler", Hilmi Özgenin,! büyük kısmı daha önce çeşitli yerlerde ya- yınlanmış fıkra ve araştırma yazıla- rını bir araya getiren bir kitap. Ya- sar, önsözünde de belirttiği gibi, bi- limsel, doktriner tartışmalara girme- miş; babacan bir üslüpla, gördükle- rini, duyduklarını, okuduklarını nak- letmiş. Yıllarca devlet hizmetinde çalış- mış olan Hilmi Özgen, müfettiş, tef- tiş heyeti başkanı ve nihayet Mura- kabe Heyeti uzmanı olarak devlet çarkının içinde edindiği tecrübelerin ışığı altında, pek çoğumuzun gözün- den rahatça kaçabilen bir takım yol- suzlukların, uğursuzlukların ve kirli- çamaşırların içyüzünü gün ışığına çıkarmış. Olaylara orasından (o bak- mış, burasından bakmış, memleketi taramış, halkını sevmiş ve bu halkın sadece beş - on yıldır değil, yüzlerce yıldan beri nasıl sömürüldüğünü gör- müş, buna bir son verme zamanının mi geçtiğini anlamış, bu sömürme- ve bilip gördüklerini çok fazla ilmi- leşmeden, sosyalist görüş açısından dile getirmiş; İlmi ölçüler içinde ya- dırganabilecek hükümler de bulun- sa, sade ve samimi, yüzdeyüz halk- tan yana, bu memleketin yararına düşüncelerle dolu bir kitap hazırla- MIŞ. Beğendiğim: Hilmi Özgenin en ba- şarılı yanı, kitabını akademik tar- tışmalarla doldurup okunmaz getirmeyişi. Halktan birisi halka seslenişin kurallarına tüm adı altında ukalâlık etmeyişi, Kitabın tamamı okunduğunda kendi- ni belli eden geniş kültürünü, maka- lelerinde "Bakın, ben neler biliyo- rum" diye bağırtmayışı ve mütevazi kalışı. Sonuç: Pek rahat okunan ve öğre- tici, öğretici, olduğu kadar da ibret verici olan. "Türk Sosyalizmi Üzeri- ne Denemeler" okunmaya, üzerinde durulmaya değer bir eser. AKİS/26 AKiSÇiLER SiZiN iÇiN > GÖRDÜLER, DİNLEDİLER, SEÇTİLER Kitaplı Milena'ya Mektuplar (I, Il): Ataç Kitabevinin memleketimiz yayın âle- minde müstesna bir yeri var. Yayın* evlerinin birbirini kovaladığı şu son yıllarda, denilebilir ki en kaliteli e- serleri Ataç Kitabevi vermiştir. Bun- da, kitabevi sahibi Şükran Kurdaku- lun sanatçı yanının rolü büyüktür. "Milena'ya OMektuplar |, II", Franz Kafka'nın çok sevilen, öteki eserleri gibi, sanatçılar üzerinde et- kisi büyük olan bir eseridir. Eserin iki cildini de, o güzel türkçesiyle, Adalet Cimcoz çevirmiştir. o Kınca söylemek gerekirse, "Milena'ya Mek- tuplar"ı okumamak büyük bir eksik- liktir. Jean - Paul Sartre, Kafka için şöyle diyor: "Kafka olmasaydı, çağı- mızın birçok aydınları da olmazdı'. "Milena'ya Mektuplar"ı salık veririz. (İsteme adresi: Ataç Kitabevi, An- kara Caddesi 45 - İstanbul) Vadideki Zambak: H. de Balzac'ın yüzotuz yıldanberi durmadan o oku- nan büyük aşk romanı. Birçok eser- leri gibi, Balzac'ın bu büyük eseri de daha önce türkçeye çevrilmişti. Fakat gündengüne yenileşen, zengin- leşen türkçenin gadrine uğrayan es- ki çevirileri bugün okuyup da zevk almağa imkân yoktur. Bu bakımdan o güzelim "Vadideki Zambak"ı Tah- sin Yücelin (o çevirisinden (ookumak başlıbaşına bir kazanç olacaktır E- seri türkçeye yeniden kazandıran Varlık Yayınevinin bu hareketi, doğ- rusu, takdire değer. (İsteme adresi: Varlık Yayınevi, oOAnkara Caddesi, İstanbul) Örnek İnsan Dokto Schweitzer: Adı şiirlerde geçen, adına şiir ithaf edi- len örnek insan Dr. Schweitzer'in hayat hikâyesi. Pervin Esenkoya ta- rafından yenileştirilerek, ikinci bas- kısı yapılmıştır. Ön kapağında, Dr. Schweitzer, arka kapağında, Sch- weitzer'in Esenkovaya gönderdiği iki resim yer almış. Herkesin o zevkle, heyecanla, hattâ fazlasıyla duygula- narak okuyacağı bir eser. Schweitzer gibi kaç insan gösterilebilir şu dün- yada? Onu şu günlerde bize yeniden ve daha iyi bir şekilde veren Esen- kovayı kutlamak gerek. "İnsanlar, iyilikte, ondört yaşında oldukları Bi- bi kalsalardı, görünüşü başka olurdu" diyor Schweitzer. Bel- ki de doğrudur. Sinema Jerry Lewis Garson: Jerry Lewis'in yalnız başına çevirdiği seri kurdela- lardan biri. Son yıllarda, alışageldi- gimiz komedilerden apayrı bir kome- di çeşidi denemekte olan Jerry, bu kurdelâsında hem aktör, hem reji- sör, hem de direktör durumundadır. Filmin en orijinal yönü, bir hikâye- sinin olmaması. oGerçi bir senaryo hazırlanmış ama, filmin başında da belirtildiği gibi, gerçek bir delinin bir haftalık yaşayışının filme masından ibaret bir senaryo... min birçok yerlerinde Jerry'nin son yıllarda denemekte olduğu yepyeni esprilere şahit olunuyor. o Tabii bu arada, Jerry'nin mimikleri en büyük rolü oynuyor. Ankara Sinemasında oynayan bu film için güzel veya kö- tü demek çok zor. Yepyeni bir an layışla hazırlanmış bir film. Görül- meğe değer. (Ankara) Korkunç Şüphe: Ulus Sinemasında oynayan bu film, haftanın en güzel kurdelâsı. Kısa bir süre önce ölen Gary Cooper, bu son eserinde ünlü karakter aktrisi Deborah Kerr ile oynuyor. Birbirini delice seven iki insanın arasına giren korkunç şüphe ler ve bu şüphelerin yarattığı ruhi sıkıntılar, filmin temasını teşkil edi- or. oBaştanbaşa heyecanlı elek- trikli sahnelerle dolu olan, çok gü- zel bir polisiye. Görülmeğe değer. (Ankara) Korent Fatihi: Son yıllarda ve bil- hassa Kleopatra filminin kopardığı gürültüden sonra moda olan alelâde, tarihi filmlerden biri. (o Başrollerde, vücut güzelliğiyle şöhret yapmış o- lan Jacgues Sernas ile Mitchel Gor- don oynuyorlar. Bol figüran kullanı- larak hazırlanmış, gürültülü, kanlı bir kurdelâ. Vakit geçirmek için bi- rebir! (Ankara)