9 Şubat 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Plânlar ve anlaşmalar Ayıca, İngiltere ile Ortak Pazarda onu destekleyen diğer beş devlet, Fransanın yarattığı emri vaa- kiyi kabul etmeye niyetli gözükmü- yorlar. Brükselde, kendi aralarında yaptıkları toplantılarda, Fransız ve- tosuyla ortaya çıkan yeni hukuken değilse bile fülen değişti- rebilecek yeni bir plan üzerinde ça- lıştıkları bilinmektedir. Geçen hafta sonunda toplanan yeni Altıların İn- giltere ve onu destekleyen beş or-tak tak Pazar üyesi- üzerinde durdukla- rı plana göre, Avrupa İktisadi Top- luluğu içinde herhangi bir önemli meselede beş üye devlet, karar al- madan önce, İngilterenin tasvibini isteyecektir. Böylece beş devlet, san- ki İngiltere de Ortak Pazar üyesi i- miş gibi davranacak ve Ortak Pazar politikası içinde İngilterenin de mü- essir olmasını sağlayacaktır. Hattâ bu durum. İngiltere, Ortak Pazar üyeliğine kabul edilse dahi elde ede- miyeceği üstün bir mevki sağlaya- caktır. Bununla beraber, böyle bir plânı bir müddet önce imzalanan Fransız - Alman anlaşması ile uzlastırmak peyce güç olacaktır. bu ant- laşmada gayet açık bir sekile her iki devletin de "Avrupa İktisadi Topluluğu ile ve panın siyasi işbirliğiyle ilgili meselelerde" karar almadan önce birbirleriyle ( istişare edecekleri bildirilmiştir. Hernekadar bazı alman diplomatları bu hükmün sınırlayıcı bir hüküm olmadığını, Al- manyanın pekâlâ Fransa dışındaki ülkelerle de bu konularda istişare e- debileceğini söylüyorlarsa da, bu yo- rumu çok fazla ciddiye almamak lâ- zımdır. Çünkü o takdirde, Fransa ile yaptığı anlaşmaya rağmen Almanya, onun aleyhine tertipler yürütmüş o- lacak ve anlaşmanın bir mânası kal- mıyacaktır. Bütün güçlüklerine rağmen, gay riresmi de olsa, İngilterenin Pazar faaliyetlerine katılmasın sağ- layacak bir formül bulunmasına ça- lışılmaktadır. Tek bir Avrupa Avrupa İktisadi Topluluğunun nor anları dışında yer alacak yaratması mümkün iki büyük tehlike vardır Bunlardan birincisi, organlar arasın- daki görev ve sorumlulukların kay- bolarak .teşkilâtın işleyemez hale P : yük tehlike, yeni kullanılan usüller yüzünden İngilterenin Ortak Pazara girmesi ihtimalinin tamamen orta- dan kaldırılmasıdır. Belçika ve Hollanda Dışişleri Ba- kanları tarafından hazırlanmış olan ve İngiltere ile Ortak Pazar arasın- daki münasebeti tanzim edecek plan şimdi teknik seviyede incelenmekte- dir. Fakat bu arada bir görüş ayrılı- ğı ortaya çıkmıştır. İhtilatflı konu, İngiltere ile Ortak Pazar arasındaki münasebeti "müesseseleştirme" nin uygun olup olmıyacağıdır. Eğer te- Avrupa İktisadi Topluluğu Konsey- nin bütün toplantılarından önce Beş- lerle İngilterenin ayrıca toplanması gerekecektir. Aksi takdirde, İngilte- re ile Beşlerin temasları şahsi ve gay- riresmi olarak devam edecektir. Böy lece, Fransanın karşısında yer ala- cak aleni bir teşkilât kurmaktan da sakınılmış olunacaktır. Bu ihtilaf, İngilterenin dostları arasındaki o bir DÜNYADA OLUP BİTENLER temel görüş farkından doğmaktadır. Hollandanın (sözcülüğünü (yaptığı bir kısım üyelere göre, İngilterenin katılmadığı bir Ortak Pazar hiç bir kıymet ifade edemez. Bu sebeple, İngiltere ile en ileri derecede temas- lar kurmakta bir mahzur yoktur. Diğer bir kısım üyelere göre ise Fransanın katılmaktan vazgeçtiği bir Ortak Pazar en az, İngiltereyi i- gine almayan bir Ortak Pazar kadar asızdır. Bu sebeple, Fransayı si- melik Len de dikkatli kaçınıl- malıdır. Dikkati çeken bir nokta da, Beş- lerle İngiltere arasında başlayan ya- kınlaşma üzerine Fransanın tavrında görülen değişmedir. Şimdiden İngil- tere hakkında verilen kararın nihil olmadığı, bir müddet sonra gözden m söylenmektedir. An- , Fransa, “Atlantikten Uralla- anglo - saksonları da içine alması ge- rektiğini kabul etmek zorunda kala- çaktır. AKİS/25