30 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

ji bakımından, bundan bir öncekinin sadelik içindeki özlülüğünden. derli- topluluğundan uzaklaşmışsa da, kala- balık figürasyonuna, pek Oynanmı- bırakılmasıyla dört saate yakın süren uzunluğuna rağmen, göz okşayan, canlı, hareket- li, tesirleri iyi ölçülmüş, sağlam bir re- jidir. Ama o rol dağıtımına, o oyna- nışa nasıl üzülmemeli?.. Başrole çıkarılan yeni (kadın Hamlet, daha önce "Tarla Kuşu'nda, "Sinekler"de umut verici bir oyun çı- karmış olmakla beraber, rolünün al- tında tam mânasile ezilmiş, bir sahne- si -annesiyle çekiştiği sahne- müstes- na, meydandan silinmiş, soluğu, en ön sıralardan bile sesi duyulamıyacak kadar, kesilmiştir. Oysaki Hamlet, duygu ve düşünce titreşimi bütün o- yuna ve seyirci topluluğuna hakim olacak mustarip, ama kudretli soluğu sahnenin her köşesini ve bütün kulak- ları dolduracak ateşli bir o sanatçı ister. Hisar meydanına çıttan, bu; ateşli sanatçı yerine, kendi kendi- ne mırıldanarak "Hamlet" olmıya ö- zenen bir çocuk gibiydi. Ya Laertes'e "Aaabicim" diye seslenen, ne Hamle- tin sevgilisi olabileceğine, ne akıllılı- miş gibi görünen Claudius'a, hâfızlar gibi konuşan Horatio'ya, Vasfi Rıza ile rahmetli Hazımdan bu yana tanın- maz hale getirilmiş olan o sevimli Rosencrantz ile Guildenstren'e ne de- meli ? 1927 deki Hamlet'i halâ heyecan- la hatırlanan Hoca'ya saygıyla, ama »esaretle: "— Üstad, böyle da 'Hamlet' ol- maz! Bize öğrettiğiniz, gösterdiğiniz böylesi değildi!" demeli. Brüksel Belçika Balesi Avrupa Kültür Vakfı idarecilerinin. Brüksel Kongresine katılan dele- geler şerefine Thââtre Royal de La Monnaie'de tertipledikleri Bale tem- sillerinde bulunanlar, Belçika (o bale- sinin son yıllarda kazandığı milletle- rarası ünün sebepsiz olmadığını der- hal anlamışlardır. La Monnaie Krallık Tiyatrosu O- pera ve Bale temsillerine (o ayrılmış olan eski Belçika Tiyatrolarından bi- ridir. Balesinin adı da "XX. Yüzyıl Balesi". Bu ad da gösteriyor ki, bu için, seçtiği müzikler çağımızın en AKİS, 30 TEMMUZ 1962 iyi bestecilerinin eserleri, koreograf- lar yeni kuşağın ilerici, yenilikçi sa- librettocu- natçılarıdır. Dekorcuları, ları da öyle... Yüzyıl Balesinin çalışmala- rım devamlı olarak iki koreograf dü- zenliyor. Maurice Bâjart'la Janine Charrat. Maurice Bâjart çağdaş ve modern Balede şimdiden kendisine sağlam bir yer edinmiye (o muvaffak olmuş bir sanatçıdır. "Le Sacre du Printemps", "Orphee" ve "Hoffman- n'ın Masalları" koreografileri (o dev- rimci taraflarıyla büyük ilgi ouyan- dırmıştır. Mayıs ayı içinde Pariste. Milletler Tiyatrosunda verdiği ve Sehoenberg ile Webern ve Alban Ber- g'in müziklerinden meydana getirdi- $i "Suite Viennoise" ise umumi bir takdir ve hayranlık uyandırmıştır. Bale topluluğunun müzik idaresini, TİYATRO Viyanada yetişmiş olan Andre& Van- derrnoot yürütmektedir Topluluk serbest salınan kaliteli Belçika dansörlerinin hemen hepsini hatta bir süre önce La Monnaie'den ayrılmış olanları da. bir araya getir- miştir. Bunlara Maurice Bâjart'ın et- rafında, ötedenberi, toplanmış olan dansörlerle Scala'dan, Berlin ve Pa- -isten gelen genç dansörler de katıl- mışlardır. XX. Yüzyıl Balesinin 47 dansörü var. Hepsi de klâsik formas- yondan gelmiş sanatçılar. Böjart'a göre, klâsik formasyonu olmıyan dan- sörler, modern dansa, onun anladığı mânada bir ifade kazandıramazlar. Topluluğun dans öğretimi çalışmala- rını Victor Gsowsky yönetmekte, bu çalışmalar bir Milli Bale Okulunun çekirdeğini Oomeydana o getirmekte- dir. AKİS - 412 33