25 Haziran 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

İKTİSADİ VE Piyasa Açıl kilidim, açıl! Bitirdiğimiz Oo haftanın ortalarında birgün genç ve sevimli bir adam, oturduğu koltukta hafifçe kımıldandı ve: — Piyasadaki buhranın ve dur amli sebebi siyasi Kayatımızda- ki istikrarsızlıktan başka bir şey de- ğildir" diye konuştu. Adamın adı Behçet Osmanağaoğ- luydu ve İstanbul Ticaret Odasıyla O- dalar Birliğinin Başkanı bulunuyordu. Osmanağaoğlu, o çarşamba günü yap- tığı basın toplantısında, piyasadaki durum hakkında bilgi verdi ve hükü- metin bir an önce kurulması gerekti- gini, İstanbullu iş adamlarının hisleri- ne tercüman olarak ifade etti İstanbulda 50 bini aşkın ticaret mensubunu temsil eden Behçet Os- manağaoğlunun sözlerine bugün Tür- kiyede, aklıbaşıda bir kimsenin hak vermemesi mümkün değildir. Zi- 27 Mayıs İhtilâlinden bu yana iş alanındaki durgunluk, son üç haftalık kabine buhranı dolayısiyle daha da kesif bir hal almıştır. Nitekim Behçet şüncelerini dile getirmektedir. sanın bugün içinde bulunduğu buh- ran muvacehesinde kabinenin bir an önce kurulmasında İnönünün vaktiy- le belirttiği gibi, "sayısız milli menfa- at" bulunduğu bir gerçektir. AKİS, 25 HAZİRAN 1962 MALİ Bütün klasik iktisat kitaplarında belirtilen husus, dünyanın her yerin- de iktisadi durumun sağlam veya bo- zuk olduğunu en hassas bir şekilde gösteren ölçünün altın Hatlarındaki değişiklikler olduğudur. Gerçekten, sabık D. P. iktidarı zamanında para ea om aşırı şişkinliği ifade e- den enflasyoncu, har vurup harman savurucu Kia dolayısiyle, eşya fi- yatlarındaki yükselişi toptan ve doğ- ru olarak gösteren altın fiyatları da yükselmeye başlamıştır. Altın piyasa- sındaki gelişmelere doğru teşhis koy- makta kabiliyetleri müsellem (kurt borsacıların "miyar" olarak aldıkla- rı Cumhuriyet altını, 1950 yılında, si- yasi iktidar D. P. ye teveccüh etme- den önce 30 - 35 lira arasında oynar- SAHADA maya kâfi gelmiş ve altın büyük bir dalgalanma Dünyanın her tarafında ihtilâllerin sonucunda altın borsaları alt - üst olurken, Türkiyede bunun tam tersinin olması, ilk nazarda garip karşılanmışsa da, bunda Türkiyeye mahsus özel şartların payının büyük- lüğü açıktır. Milli birlik İdaresi sı- rasında seçimlerin yapılacağı hakkın- da verilen teminatın, "hele şu seçim- ler yapılsın da, piyasa ondan sonra mutlaka düzelir" şeklinde müsbet bir iyimserlik yarattığı, sokaktaki ada- mın .bildiği gerçeklerdendir. Nitekim, N mlerden sonra piyasa açılır" ka- naati, siyasi hareketlerden ziyadesiy- le müteessir olan nazenin özel ser- mayenin ürkmesine - nisbeten de ol- fiyatları Behçet Osmanağaoğlu Asayiş berkemal mi? ken, 1957 yılma kadar süren enflas- bir devalüasyona gitmek zarureti ha- sıl olmuştur. Aman, kapital ürkmesin! 97 Mayıs İhtilâline kadar, belirli iniş ve yükselişler gösteren altın fiyatla- rının, İhtilâlin yarattığı psikolojik panik havası içinde birdenbire fırla- masını bekliyenler, bu tahminlerinde aklandıklarını görmüşlerdir. . Zira, İhtilâlin ilk günlerindeki şaşkınlık havasının dışında, verilen teminatlar piyasada genel bir itimad o uyandır- sa- engel olmuştur. Sosyalist eğilim- li 14'lerin tasfiyesi, şüpheci kapital sahiplerinde yeni bir itimadın doğma- sını sağlamış ve seçimlerin yapılma- sı, özel sermayedeki son şüphe kalın- tılarını da silip götürmüştür. İhtilâl ve intikal devrelerine alt iyasi "courant d'air"ler badiresi böy- İste atlatıldıktan ve İnönü kabinesi işe başladıktan sonra özel sermayeyi rahata kavuşturucu tedbirlerin alın- ması safhasına gelinmiştir. İsmet İnö- nünün bu yılın başlarında Türkiyede- doğrudan doğruya temasa geçmesi bu gayretler cümlesinden olmuştur. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Beh- çet Osmanağaoğlunun İstanbuldaki AKİS muhabirine de belirttiği gibi,