25 Aralık 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29

MUSİKİ Bilanço Ölenler ve gidenler Türk müzik dünyası, 1961 yılı için- de iki büyük kayıp verdi: Cum- hurbaşkanlığı i oOOrkestrası nın arpisti Nazmiye Ünlü ve Devlet Dİ Müzik Tarihi öğret- i Mahmut Ragıp Gazimihal... Bi- li Sik Türk kadın arp icracısı, öbürü İlk Türk müzikologu.. Mahmut Ra- gıp Gazimihal, geride, sayım otuza yaklaşan kitap ve yüzlerce makale bırakmıştır. Daha basılmamış olan eserlerinin sayısı da bir hayli kaba- rıktır. Çeşitli müzik konuları üzerin- de şahsi incelemeler yapmış olan de- gerli o müzikologun ölümüyle o Türk müzik aleminin kaybı gerçekten bü- yük olmuştur 1961 yim sonunda viyolonselist Martin Bochmann ile klârinetist Hay- rullah Duygu Türkiyeden ayrılmış- lardır. Martin Bochmann, Devlet Konservatuvarında viyolonsel ve oda müziği öğretmeniydi. Yıllardan beri Ücretinin azlığından, Konservatuarın ecnebi uzmanlara verdiği maaşlarda ki adaletsizlikten ikâyet etmiştir. Nihayet İngilterede hatırı sayılır bir mirasa da konunca, rahat bir nefes aldı ve duvarlara karşı konuşmaktan kurtulduğuna sevinerek (o Türkiyeyi i. Cumhurbaşkanlığı (o Senfoni Orkestrası oklarinetisti ve Devlet Konservatuarı oklârinet o Öğretmeni Hayrullah Duygu ise Almanyaya bil- sinin başında iki değerli öğretmenden mahrum kalmış olmaktadır Askıda kalanlar 1961 yık içinde dört önemli mesele askıda kalmıştır: (o Konservatuar Kanunu bu meselelerin başında geli- yor. Geçen yıl Konservatuar Kanunu üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmış, fakat hazırlanan tasarı Meclise geti- 25 yıl olan Konservatuar, bu gidişle, iyice daralmış kısa pantalonlu elbisesinin içinde bir yıl daha dolaşacağa ben- zemektedir. 1961 yılı teinde Devlet Radyosu- nun müzik yayınları da battığı çu- kurun dibinden çıkarılamamıştır. 27 Mayıstan sonra, büyüklerden birinin akrabası olduğu tein Ankara Radyo- sunun Müzik im Şefliğine ge- tirilen ve o günden beri cehaletiyle kırdığı me bini aşan bir şahıs hâ- lâ sandalyasında oturmaktadır. Rad- yo, 1961 yık içinde de akraba çiftli- ği durumunda kurtulamamış, de- gersiz çalgıcıların, müzikten anlamı- AKİS. 25 ARALIK 1961 yan prodüktörlerin yatağı olmakta devam etmiş, seviyesiz, yanlış yayın- larıyla hiçbir ilgilinin dikkatini üze- rine çekememiştir. 1961 yılı, Cumhurbaşkanlığı Ar- moni Mızıkasının durumunu düzelt- miye de muvaffak ke Tür- kiyenin tek senfonik bandosu, İhsan i emekliye ayrılmasından sonra, i tutularak, yerine, şeflikle zerrece il- gisi olmayan bir müzisyenin tâyini üzerine marş çalmaktan öteye geçe- miyen sıradan bir kıt'a bandosu ha- line gelmiştir. Vakıa 2. Mahmudun kurduğu 150 yılık oo topluluk bütün özelliğini, bütün değerini kaybetmiş- tiram sanat meselelerinin memur “zihniyetiyle, asker kafasıyla versite orkestrası, Lyon Üniversite- si, korosu ve tek sesli TMTF Korosu . Gazetelere yeteri kadar ilan verilmediği, afiş aşılmadığı için şenlik son derece sönük geçti. Öte yandan Genç Oyuncuların dört yıldan beri her yaz Erdekte düzenledikleri sanat şenliği, Devletin her türlü yar- dımı esirgemesi yüzünden bu yıl çer- çevesini daraltmak, sâdece tiyatroy- la yetinmek zorunda kalmıştı. Ama bu şenliğin, sanatı Erdeklinin ayağı- na götürmek gibi bir amacı vardı. ellerinden düşürmemişlerdir. İstanbul Opera binası hâlâ iske- let halinde durmaktadır. Ankara ise, 1961 yılı içinde bir konser salonuna kavuşmuştur. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının malı olan yeni konser salonu, ayrıca, Türkiyenin ilk konser salonu olmak şerefini de ta Eski Sergievindeki yeni Konser salonu i eni yıla aktarılan > ispatlaması bakı- greticidir, faydalıdır. 1961 yada askıda kalan dördün- cü şey, Bornovadaki orgdur. Hayır- sever bir zenginin Devlet Konserva- tuarına armağan ettiği değerli çalgı, nakliye masrafları ağır geldiği için Ankaraya bir türlü nakledilememek- tedir. Şenlikler Geride bıraktığımız yıl içinde üç ta- ne sanat şenliği yapıldı. İstan- bul Belediyesinin düzenlediği * 'İstan- bul 1. Sanat Festivali" ve Türkiye i ebe Federasyonunun düzen- lediği "Uluslararası 6. Kültür Festiva- li" son derece kötü organize edilmişti, hiçbir özellik (o taşımıyordu. Ankara, İstanbul ve İzmirde yapılan uluslar- arası şenliğe Strasbourg Üniversite - si korosu, Utrecht Üniversitesi koro ve orkestrası, Stuttgart Teknik Üni- şımaktadır. 1961 yılının kazanç hanesine çal- gıcıların, şarkıcıların ve bestecilerin memleket dışında kazandıkları ba- şarılan da eklemek lâzımdır. Besteci Bülent Arel, Columbia Üniversitesi - nin elektronik müzik laboratuarını kurmakla görevlendirildi ve iki daha Amerikada kalmağa karar ver- di. Arelin elektronik müzik eserleri sanat çevrelerinde daima büyük bir ilgiyle karşılanmaktadır. 1961 yılı içinde Soprano Sabahat Tekebaş Viyanada bir resital verdi ve iyi tenkitler aldı. Basso Ayhan i Uluslararası i müka- fatı kazanmıştır. Soprano Suna Ko- rad Bulgaristan ve Çekoslovakyada, viyolonist Ayla Erduran Kanadada, İdil Biret ile Suna Kan Sovyet Rus- yada büyük başarı kazandılar. 29