9 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 3
Cilt: XVII; Sayı: 293 S E Partiler Kim kuvvetli? Bu haftanın başlarında, partilerin ileri gelenleri kendi kuvvetlerine gerçek bir teşhis koymaya çalışırlar ve seçimlerin yenilenmesi kararına ona göre hazırlanırlarken pek çok den bu yana herkesin aklındaki sual şudur: Partilerin, bugünkü kuvveti nedir? Kelimeler değiştirilirse, suali şöyle de sormak kabildir. Bugün bir seçim yapılsa hangi ilde kim ka- zanacak, kısacası iktidarı kim alacak- tır? AKİS, hayli zamandır bu mevzu- da okuyucularına doğru bir fikir ver- mek için hazırlıklara girişmişti. Ha- zırlıklar iki istikamette yürütülmüş- tür: Masa başı çalışmaları ve ma- hallinde tetkikler. Elde edilen neti- celerin sentezi yapıldığında, yani bir yandan reylerin ve istatistiklerin, bundan evvelki seçimlerin rakamla- rının, diğer taraftan her ilde halkın vaziyetinin, fikir ve düşüncelerinin karşılaştırılması ortaya bir bilanço çıkarmıştır. Hemen belirtmek 1lâzımdır ki tahminler son derece ihtiyatlı tarz- da yapılmıştır. Bu bakımdan meselâ Bursayı ceplerinde sayan Halkçılar yahut Ankarayı muhakkak kazana- caklarını sanan Demokratlar veya asgari on ili almayı hayal eden Mil- letciler bir çok bölgede AKİS'in var- dığı neticeyle mutabık olmayacaklar- dır. Partici gözle tarafsız gözün gör- düğü, elbette ki birbirine benzemeye- cektir. AKİS okuyucuları şimdiye kadarki tecrübelerinden, bu iki gö- zün hangisinin daha iyi gördüğü hu- susunda karara varmışlardır. Başka bir nokta: Çalışmalarımız, partilerin bugünkü durumunu ak- settirmektedir. Seçim yapılacak mı- dır, yapılmayacak mıdır? Seçim dört senelik devrenin sonundaki normal tarihine bırakılırsa vaziyette ne gibi değişiklikler olacaktır? AKİS bu su- allerin — cevabını aramış değildir. AKİS bu hafta şu suale cevap ver- mektedir: 1960 yılının Mart ayında Turkıyede siyasi partilerin kuvveti nedir 4 AKİS HAFTALIK AKTUALİTE MECMUASI Çd 9 Mart 1960 M L E R İsmet İnönü Uşakta karşılanıyor Kuvvetini milletten alıyor Marmara Bölgesi On ile sahip Marmara bölgesinde, şanslı parti olarak D. P. görül- mektedir. On ilin sadece birini C. H. P. alacaktır. Altı ilde D.P. kazana- caktır. Üç il ise ortadadır. Bu bölge 113 milletvekili çıkarmaktadır. Edirne : Edirne 1957 seçimlerinde bü- tün Türkiyede ilerleme kaydetmiş o- P. nin en kısa adım attığı yerlerden biridir. D. P. burada 1950 seçimlerinde reylerin 26 53,96 sını, 1954 de 2 61,46 sını, 1957 de B 53,23 ünü almıştır Buna mukabil üç se- çimde reylerin sırayla 95 41,45 ini, % 34 ,80 ini, 26 37,26 sı- nı toplayabılmıştır Butun rakam- lar göstermektedir ki C. H. P. için en talihsiz seçim 1954 seçimleri ol- muştur. Edirnede 1954-57 arası C.H. P. vaziyetini pek az — düzeltebilmiş- tir. Bugün de Edirnede Muhalefet le- hinde fazla bir ilerleme yoktur. Halk, bilhassa göçmenler hâlâ D. P. yi tut- maktadır. 1957 seçimlerinde Edirne- de Hür.P. ve C.H.P. nin rolleri de küçük olmuştur. Bugün belki C.H. P. reyleri yüzde kırkından biraz fazlasını alabilir, fakat Edirne Mec- lise Demokrat milletvekilleri gönder- mekte devam edecekti Kırklareli : Kırklareli TrakyadaC H. P. teşkilatının en iyi çalıştığı yerler- den biri olması itibariyle bu defa or- tada görünmektedir. Buna rağmen Kırklarelindeki C.H.P. ilerlemesi de öyle ahım şahım olmamıştır. 1950 de reylerin M45,81 ini alan C.H.P. 1954 de X 35,65 ile iktifa —etmiş, 1957 de ise B 38,55 e yükselmiştir. Buna mukabil rey nisbeti 1950 de 96 54,19 olan D.P. 1954 de büyük bir hamle yaparak 2 62,29 a fırlamış, fakat 1957 de 1950 nin de altına dü- şerek W 52,82 nisbetinde rey sağla- mıştır. Bugün Kırklareli halkının Trakyada Muhalefete en ziyade sem- pati gösteren yer olduğu görülmek- tedir. Bu bakımdan il, ortada illerden biridir. Ancak mutlaka bir tercih yapmak gerekirse, talih muhtemelen D. P. ye Kırklarelinde gene gülme istidadını C.H.P. ye nazaran daha fazla göstermektedir. Tekirdağ : Trakyada, Kırklareli gibi bir il daha vardır: Tekirdağ. Tekir- dağ da ortadadır. Tekirdağda 1950 de 9 40,52 nisbetinde rey alan P. 1954 de birden 2 34,31 duşmuş fakat, son defa kendisini toparlayarak AKİS, 9 MART 1960
