4 Ağustos 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

? | Ümitler Generalde... âzı “emare"”ler dış politikamızda Mmühlmce deği- kliklerir vuku bulduğunu veya — vukubulmak üzere olduğunu göstermektedir. Bu değişiklikler iki istikamette hissedilmektedir: 1) Dış politikada nöt- ralizime müncer olan arap milliyetçiliği urtık anlayış- Ha karşılanmaktadır. )) Akdeniz sahilindeki Av.rupa facanleketleriyle sıkt bağlar kurmaya çalışılmaktadır. Arap ıııemlı-kı-tk—rlııo i ya Buğ- dat Paktına girersiniz, politikasının lllııxı Kkabul edilmiştir. Nötralizmin mutluka komlünist eya koömünistlerin âleti olmuk mânasına gelmişy ece- ;_ı uzun tecrübe Ienlı-ıı —ııııra nihayet Mecimiren anla- ştır. Bir Za 'emperyalis1" Nâsrı ve y atan kanlı ihtilâtei” Kasımı lardan, resimi beyan ve teh- aitık “müteber zevat ” hüâdiselerin kabul ettirdiği mecburl bir deği- Şikliktir. Esasen Orta Doğudaki İnglliz ve Amorikan pulılıkn'ıı d.ı ayni istikamette gelişmektedir. zamnin yoklama safhasında olun ve kendi lhthurıııuıln seçtiğimiz ikinci istikametteki gelişme- ler çok daha ilgi çekleidir.. Emareler, Türk dış politi- t Paktı ılıı—mııııır lıı;:iltc-rı'dı*ıı Hransa- ya doğru kayınuya başla ni göstermektedir. simdi- ye kadar Londra, “.ıshhıı_lıııı'd.ın —oıırn. Tı rk dıiş |m— ikinci mihrak noktasıydı. k ümlitler Bağdat Pa tıııılıı Ihdo—lııi bulan bu yakın- “ya taksimı, ya ölüm” da başlıca lı*rılır İkti- Bunun son sadi bakımdan Avrupa ikiye hulıınnıı—k i'ı' edir. Ar .ırıııda Fransa, Alınanya ve İtalyanın Iıulııııdııgıı altı rupa Mmemleketi, “Av rııı)ı İktisadi Hanlası”" veya ““(ıplı— k Pazar” adı altında bir gümrük birliği kur- muslard.r. ©nların kurşı—uıııl.ı lııgilt(-rı-nln liderlik et- tiği yedi Avrupa memleketi, küçük hir serbest müba- dele bölgesi kurmak Iııı—ıı—ıınıla preıı 1p unluşmn—ıııu xarıııışhırdır “Altıla ile “Yediler” an'aşamazlarsa -ki anlaşma ülmidi ıu_uftır- Batı Avrupa Ik inaden iklye, hattâ üçe bölüneccektir, “Yediler”, * -Utıl.ır"ııı doeşnda ka'an Türkiye, Yunanistan ve l—ıa itemleketleri, “Küçük Nerhest Mübade'e müzakerelerine çağırmaya bile lüzüum görmemişlerdir. Fvvetce de, Avrupa iktisadi İşbirliği Teşkllâtına da- bD bütün memleketleri topluyucuğzı dımınulıın “biüyü serbest, inibadele hölgesi” projesi, az gelişmiş Avrupa nıı'ııılvkoîlı-rmln ancak dudak ücuüyla hatır!andığı bir eğcizm içinde akamete uğramıştı. Bu dürün. iktisadi btokla'ın — döinda — kalmaya pınliıkti'n görünen ve dış ticareti Avrupayn bağlı hu hııı.uıl—îaıı Ve İspunyayı elhette ki Akdeniz memleketi o'duğunu unutmuyan İtalyanın da kuatıldığı Türkiye, İspanya ve Yunanlatan arasındakij temasların sıklaşması, yüksek * ziyaretler yapılması hüyük ölçüde bu en- dişelerin neticesidir. ktisadi blokların dışında kalan Avrupa n ctnle- ketlerinin müşterek bir kurtuluş yolu aradıkları gün- Terde, General de Gatille Fransası Avrupada yeni bir politikan n şampiyonluğunu — yapmaya — başlamıştır: Anışlo - Sakson h-ıkımhı-llnl koırmak gavesiyle Gene- ral de (ımıllo di ı:ı- upa ıııe-ııılııkelk—rlııl mlı—h'n—k Z K ğ ’.î g kend stidara gelmeden evvel lııı- zalanan Wüşterek Pa anlaşmıasını, sözcülüğünü Fransanın yapacağı hıı ıııu—ılerı—k diş pıımllunı gı-r— eklesti ııv- M c bir. vasıta olarak göri , Fransanın demııkrut dikta- l(lk h.ıkııııılıın kı—mune bağlamaya çalıştığı dmiı memleketlerini, iktisadi bakımdan da Müty- Doğan AVCTOĞLU terek l'aınr allesine almayı arzulamaktadır. Niteklm FPramsanın viki üzerine, Müsterek zara hutılına tı-şı-lıhu—ııııdı lıulııııun hıımııhl.uıııı teklifi, Müşterek Pazarın Bakanlar Konseyi tarafından müsbet karşı- lanınıştır. )l:ını'ho—lı-r Guardian'ın da hilıllrıllğl gibi, Yunanistanı ecâmlaya alma kararı, müşterek bir dış polltikan n kabulü gayesiyle, dafra sıkı | Iı k b.ığhır tı»—l—lııl lı*ııııım çalışan FPransız teklifiyle ilgilidir” Pramsız dişişleri bakanlarının (ııınro- deki konuşmularından sonra, memteketimizin de Yu- nunistanı taklben bir gün Müşterek Pazarın kapısını çalmıası küvvetle mühtemeldir. Gerçi Dişişleri Bakanlığı tebitgi, Türkiyenin “Al- tılar” kadar, “Yediler” ile de temasta olduğunu bil- dirimektedir. Atıa ibrenin “ticari” yayeleri ön plânda tutan “Yediler”den, politik mülâhazalurı unutnuyan “Altılar"a kaşyınası küvvetle mühtemeldir. “ Altıtar" ite rtekabet endişesişle “Yediler”, Türkiye ve İspanya- M seon dükikada suflarına ı_.ı;_ırıııını deneseler bile, ticari münaseketler. memleketlmizi Müşterek Puzara doğrü itmektedir. Avrupanın iki iktisadi bloka bültün- mesi önlenmedikçe, hlokların teşekkülünde bir günaln olıııax an ve blokların dısında kalmayı haklı olarak hlikeli sayan Türkiye, İspanya ve Yunanistan gibi nıeınlı—kı—llıır için, de Gaülle'ün dâveti elbette ki cazip- tir. Bütün mescle Müsterek Pazara hatgi şartlar al- tında katılınacağının tâyinidir. İktisadi durumu konı- k daha kötü olan memleketimiz ve Yunanistanın Müyşte- rek Pazara eşit şartlarla katılmaları bir h'nnldlr Dİ- ğ—ı-r ıaranan mesele sirf iktisadi bakımdan ele alınır- , Furkiye, Yunanıstan ve İtalyanın Avrupa Cümims sınıı ithali, “Altılar” için uzun bir müddet, avantajdan çok külfet getireceklir, Ancak politik mülâhazalar ve istikbaldeki iktisadi menfaatler, “Altılar”ı kısa vâde- deki küllfetleri göze almaya Zorlıyabilecektir. Mesele çetindir. “.uıın.llh Müşterek Pazar memleketleri, Fransa ve Belçikamın Afrikadaki topraklarını Müşterek Pa- zara almak maksadıyla, büyük külfetlere katlanmak- tan çoklnnu—ıııhşlerdlr Afrika toprakları genis bir pa- zara intivazlı bir şekilde mallarımı satabileceklerdir. “AH lar” dalı.ı da ileri giderek, lıc-llı başlı ziras mah- üllere üzün yıllar İçin fiyat garantisi tanımak niye- tiıu edirler. Fiyat L.ıranti—.lnln hu ını—nılı-kı-llo—rin ziral St hwıllnl arı!ır:ıı-.ıg ve istihsali istenen İstikametle- vev asikardır. Bundan başka bir “Kalkın- na loııı k ulmu—mr Bu fon ilk beş yıl zarfında Afrika ıııı-ııılı-lu-llı»rl de 581 milyon dolar tutarında yafırım yapacaktır. Husuüsi serııın e Afrikaya gitmek Iıu—ıı—unıl.ı le—ulk edilecektir. . Bu büyük avantajlara mukabil Afrika memleket- lerm(leıı ı_nııırıık ılınurl arını ka (Iırnıalaırı istenmermnek- todir. 133 Üncü maddesine göre "l(.ı!k nma Ve satiayİleşi ıarıırı—îlı—rinı— u, ı:ıııı ılu—un" 'e gc-ll ka) rder raflıdır: Afrika toprak- azarın avantajlarından faydalanmak- ta, ıııalızıırlnrıııdun knnımıı:ıkmd B Eylülde Müşterek Paz ile müz; akı-rı-lerı- haslı- uıo.ık olan Türkiye ve İ—ı u kı-ndls]ııe- de tanıııııı.ı—ını. h Müzakerelerin çeti mitler, iktisadı, ımHllLaııın rak görmeye mütemayil bulunan General ılv (ı.ıııllt-'dedlr k nizde yeni bir politik düzenin or S de ( le ün ve onun ısrarlarıyla Müşlorek Pız!ar mem- loketle.rıı,ıln Iktisadi fedakârlıkları göze almasına bağ- l a 5 —