SİNEMA Festivaller Cannes 1959: neticeler T ürk Film Festivalinin armağan- ları dağıtıldığı gece, — spiker ve aynı zamanda jüri âzası Erdem Bu- ri, Adanada film çevirmekte olan e- şi Atıf Yılmaz adına en başarılı re- jisör armağanını almak için mikro- fona gelen Nurhan Nura bu sevinç- li habari eşine nasıl ulaştıracagını sorduğu vakit, sevimli yıldız "Habe- ri verdim bila, dün telgraf çektim" deyince jüri uyesı Buri şaşırmış, sa- londakiler gülüşmeğe başlamışlardı. Zira neticelerin ilân edildiği ana ka- dar gizli tutulması gerekiyordu. Bu hâdiseden on gün kadar önce, başka bir jüri, Cannes Festıvalının jürisi, bu, gizliliği sağlamak için bir yat kiralıyarak denize açılmıştı. Zira ge- çen yıl jüri bir otelde — toplanmış, yandaki odayı kiralıyan açıkgöz ga- zeteciler ise jürinin kararlarını öğ- renip neşredivermişlerdi. Onikinci Cannes Festivalinde bir- birine müsavi değerdeki filmlerin sa- yısı her zamankinden çoktu. Bu du- rum bir yandan jürinin karar ver- mesini güçleştiriyor, fakat bir yan- dan da uzun zamandan beri ilk de- fa hakiki bir jüri çalışması ortaya koyduğu için zevkli oluyordu. İşin bu güçlüğüne rağmen, neticeler ilân edildiği vakit, daha evvelki birkaç festivalde oldugu gibi ıslık ve yuha- larla karşılanmaması da jürinin ba— şarılı çalışma yapt göste mekteydi. Mılletlerarası festıvallerde ekseriya "devletler muvazencsı 'nin korunması için jürilerin “siyasi cam- bazlık"lara giriştiği gozonune alınır- sa, bu neticeyi büyük bir "başarı say- mak gerekir. Fransanın himayesin- Signoret oyuncu Simone En iyi 30 "Orpheu Negro"dan bir sahne En başarılı film de cereyan eden festivalde en büyük başarıyı Fransız filmlerinin kazan- masının hiç yadırganmaması da, se- yircilerin değer takdirine daha çok ehemmiyet verdiğini ortaya koymak- taydı. Hattâ seyircilerin çoğu, festi- valde topluca en iyi temsil edilen memleket olarak, Fransa yerine Çe— koslovakyanın — seçilmesi -"Tuha İsket", rüyası", "Burada kelebekler yaşamaz" film- leriyle- bile tuhaf karşılamışlardı festivalin tek itiraz edilen armağa- nı da buydu. Fakat misafir memle- ket olarak Fransa, kendisinden son- ra festivalde en kuvvetli olarak tem- sil edilen Çekoslovakyayâ bir kadir- şinaslık göstermişti. Onikinci Can- nes festivalinin büyük — armağanı, Fransız rejisörü Marcel Camus'nün "Orpheu Negro - Siyah Orpheu"su- na verildi. İkinci büyük — armağan yerine geçen Jüri Özel Armaganını Doğu Al yalı — rejisör Kon Wolf'un çevırdıgı fakat festivale Bulgaristan adına katılan "Sterne - Yıldızlar" kazandı. Üçüncü — büyük armagan olan "Milletlerarası Arma- ğan", Meksikalı Buis Bunuel'in "Na- zarın' adlı filmine verildi. Genç Fransız reiisörü François Truffaut, ilk uzun filmi olan "Les 400 Coups - 400 darbe" ile en iyi rejisör armağa- nını ve ayrıca "Milletlerarası Kato- lik Sinema Ofisi" armağanını aldı. En iyi kadın oyuncu armağanı, İn- giliz filmi "Room at the Top - Te- pedeki oda"daki — rolünden — dolayı Fransız oyuncusu Simone Signoret'- ye verildi. En iyi erkek oyuncu ar- mağanı ise, başta emektar Orson Welles olmak üzere "Compulsion - İtalyan "Poly- arasında paylaştırıldı rejisörü Mario Soldati'nin carpo'su en iyi komedi armağanını aldı. Rejisör Abel Gance, — Marcel L'Herbier, tenkidçi Georges Sadoul, R. M. Arnaud'dan meydana gelen bir heyet "Sinema ve Televizyon Ya- zarları Armağanı"m Fransız rejisö- Yü ain Resnais'nin festival — dışı gösterilen "Hiroshima, - Mon Amo- ur"una verdiler, bu film, ayrıca Ve- nezuellalı re]ısor Margot Beneceraf- in "Araya"sı ile birlikte "Milletle- rarası Sinema Yazarları Federasyo- nu"nun armağanını da kazandı. En iyi kısa film armağanı "Mot- yli zde naziji - Bufda kelebek yaşa- maz" adlı Çekoslovak filmine veril- di. Bu film, Alman toplama kam- pında ölen bir yahudi çocuğunun bı- raktığı orijinal filmlerden meydana getirilmiştir. Kısa filmlerin — ikinci armağanını, "Kırmızı balon"un ka- meracısı ve "Niko"un rejisörü Ed- mond Sechab'ın "L'Histoire d'un po- isson rouge Kırmızı balığın hikâ- yesi" aldı. Beyazlar giyinmiş, Michele Mor- gan ile Jean Moreau tarafından tak- dimi yapılan ve Devlet Vekili Andrâ ğanlardan sonra, in yarışma dişi olarak festivali ka- pıyan filmi "Diary of Anne Frank - Anne Frankın hatıra — defteri"nin gösterilmesine geçıldı Böylelikle son yıllarda, umumi seviyesi bakımından epeyce tenkide uğrayan Cannes Fes- tivali bu yıl memnunluk verici bir şekilde — geçmiş ve bilhassa — Jack Clayton, Votech Rasny, François Truffaut, Andreas Lambrınos Zol— rejisörlerin varlıgı sa- rejisörlerin zaferiyle sona ermişti AKİS, 16 HAZİRAN 1959