16 Haziran 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

DÜNYADA OLUP BİTENLER Doğu - Batı Yılan hikâyesi u haftanın başında, nü öğleden sonra, dört büyük dev- letin dışişleri — bakanları Cenevrede tekrar toplandıkları zaman, Gromy- ko'nun son teklifleri dolayısıyla Or- pazartesi gü- taya çıkan şaşkınlık havası henüz dağılmamış bulunuyordu Sovyetle- rin Berlin — meselesinde 1leriye sür- İngiltere Dışişleri S?Nvyn Lloyd, bir iki gün için düğü Başbakan Macmil- Pazartesi sa- üşü, her ne pahasına olursa olsun, Cenevre —görüşmelerine devam edil- mesi ve bütün ümit kapılarının tek- rar denenmesi şeklindeydi. — Konfe- ransın altıncı haftasında başarısız- lığa uğraması ve zirve toplantısı ih- timallerinin s düşmesi mil- barına büyük bir darbe olacaktı Son Sovyet teklifleri karşısında, Cenevredeki Amerikan ve Fransız heyetlerinde tahammülsüzlük alâ- metleri belirdi. Kimse. bu sonsuz konuşmalardan bir netice çıkacağına i Konferansın ılk Uç haf- ta içinde, dört büyük devlet dışişleri arasında hususi toplantı- Bakanların villâların- Pro— yapılıyor, villâ konuşmaları daha resmi bir dil- le tekrarlanıyordu. Sayfiye diplomasisi Hususı toplantılar gaz?tecilerin işi- ni hayli zorlaştırdı. Her gün, Ce- nevrenin bir köşesinden — başka bir köşesine taşınmak — lâzım gelıyordu Sovyet Dışişleri Bakan Andrei Gromyko, Chemin de Bouchet te Vil- la Lullin adlı geniş balkonlu ve sü- tunlu bir köşkte oturuyordu. Ameri- kan Dışişleri Bakanı Chrıstıan Her— ter'in Campbell alındaki yeşil pan- curlu villâsı Chambery-dessous'day- Fransa Dışişleri Bakanı Maurice Couveıde Murville, — Versoix'da..hay- 16 HAZİRAN AKİS, 1959 Cenevrede li modern görünüşlü Villâ Bakarat'- da karargâhı kurmuştu. Bakanlar a- rasında şehirden ayrılmayan tek kinişe, İngiltere — Dışişleri — Bakanı Selwyn Lloyd'du. Kendisi Cours Se- nebier'de, tıpkı Dowing Street'teki başbakanlık binasını andıran 10 nu- maralı bir ev kiralamayı daha uy- gun bulmuştu. Gromyko'nun vırdan once de, son takındığı ta- Batılılarla Sovyetler hemen oktu. Batılıların toptan hâl çareleri getiren plânlan, ilk ham- lede görüşme esası olarak kabul edi- lemiyecek kadar karışıktı. ü ması arar verildi. Bu da kolay değildi. Sovyetler için, Batı Berlin, komünist dünya ortasında bir fesat atükoyu ta- kuvvetlerinden meydana gelecek bir garnizona teslim etmek mümkündü. Başka bir imkân da. Ba- tı Berlinde Batılılarla birlikte — Sov- yet kuvvetleri de bulundurmak ve o- Selwyn Lloyd - Gromyko - Cuve de Murville - Herter villâ — diplomasisi!.. rının Batılılara ait bir yer olarak kalmasını önlemekti. Pazarlığın haddi atılılar bakımından Berlinin sembolik değeri çok büyüktü. Sovyet genişlemesi karşısında artık bir adım bil gerilenmiyeceğini is- tmenın en 1yı yolu Berlının sta- onus ak statüsünde yapılmasına taraftar Berlinle Batı i —irtibat im- kânlarının kesilmesine asla razı ol- mıyacaklarını açıkça belirtmişlerdi. Aslına bakılırsa, bu esaslarda bir değişiklik yapılmaması şartıyla, Ba- tılılar, silâhlı kuvvetlerin sayısı, pro- paganda faalıyetlerı gibı bazı tefer- mat nde izler vermeğe rTrazı Geçen haftanın başında, yapılan bütün temaslardan hiçbir netice çıkmadığı iki tarafça da itiraf edilmekteydi. te tam bu sırada, Gromyko'nun teklifleri ortaya çıktı. Sovyet Dışişleri Bakanı, Berlin meselesinin yıllarca sürüncemede kalmasına Moskovanın razı olmıyacağını belirt- eciktirme taktiklerinin Ba- y azandırmıyacagını İ yeni lar, bu bir yıl içinde, Berlin mesele- 23