31 Ocak 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

Derece Eski net maaş Yeni net maaş Zam miktarı Artış yüzdesi 14 191 263 72 87 13 220 303 83 97 12 249 341 92 97 11 278 978 100 36 10 305 418 119 96 9 364 499 129 36 8 419 570 151 96 7 472 643 179 96 6 80 753 199 36 5 695 860 225 95 4 716 967 251 95 3 847 1145 298 35 2 986 1922 936 34 1 1106 1485 379 34 kesilen yüzde 6 emeklilik keseneği — 301 liraya — yükseltilmesi — lâzımdı. nisbetinin değişmediği — faraziyesine dayanılarak yapılmıştır Halbuki E-. mali durumi kli Sandığ lurumunun glttlkıîıî kotuleşmesı dolayısiyle, e- seneğinin arttırılması ka- rarlaştırılmıştır Bu takdirde maaş- lara yapılan zam, yüzde 37 den de az olacaktır Yukarıdaki tablo, zam- dan sonra 2 çocuklu bir memurun barem derecesine göre eline geçecek maaş miktarını göstermektedir: a bu zamlar memurlara 1950 dekı kıfayetsız hayat seviyesini te- min edebilecek midir? Realiteyi kö- tü aksettiren resmi geçinme endeks- lerine göre yapılan hesaplar bile son arın memurlara 1950 deki ha- yatlarını, yaşam; kânını vermedi- ğini gostermektedır İstatistik Ge- nel Müdürlüğünün hazırladığı geşın— me endekslerine göre, 1950'den 1958 yılının Eylülüne kadar hayat 107 nisbetinde pahalılanmıştır. Son fiat yükselmelerinden sonra pahah— lığın asgari yüzde 120 ye eriştiği söylenebilir. Bu takdirde 1950 deki iştira gücünü muhafaza edebilmesi için. baremin eh alt kademesinde bu- lunan bir memurun 137 lira aylığının Halbuki son zamlardan sonra en alt kademedeki memur ancak 263 lira alacaktır. En üst kademede bulunan memur ise 1738 lira yerine. 1485 lira alabilecektir. Demek ki son zamlara rağmen memurların durumunda 1950 ye nazaran bir düzelme olmıyacak- Ya bir de zam haberi üzerine fi- atlar yeniden yükselmeğe başlarsa... Maaşlar dolayısıyla piyasaya 100 milyonlarca yeni iştira gücü sürüle- cektir. Piyasanın talepteki artışlara ne kadar hassas olduğu Her gün etiket değiştirmeğe alışan dükkan sahiplerinin, eski itiyatları- nın tesiri altrnda f'ıatları yukseltme— leri mü n kdirde, ma- aşlara zam hayalden ıbaret kalacak- tır. İlgilileri halen en çok korkutan mesele budur. İktisadi Devlet Teşekkülleri ve bankaların personeline - bu müesse- selerde hemen hemen herkes barem dışı kadrolardadır - ne miktarda zam îlapılacagı henüz belli değildir. Ha- evlet ve müesseseler bareminin birinci — derecesinin aynı hizaya getirildiği -evvelce müessese- İKTİSADİ VE MALİ SAHADA lerde en yüksek ücret 875 lira idi- ve her yıl verilecek prım ve ikramiyele iki maaş aşamıyaca gıdır Maliye Bakanı barem dışı kadrolarda çalışan personele bir mis- adar -bir misli değil- zam yapıl- m sı için kurumlara selâhiyet veril- diğini söylemekle yetinmiştir.Bu va- n izahat, hur Vatan İktisadi Devlet Teşek- küllerine el attğı şu günlerde, ba- remdışıpersonehendışelendırmıştır. Ücretlere yapılacak zamları P ye yapılacak hizrnetlerin kıstas teî kil etmesinden haklı olarak korkul maktadır. Ya Personel kanun ? . P. iktidarının 9 yıldır B lâfını ettıgı Personel Kanunu -ne ilk, ne de son defa- rafa kaldırılmış- tır. Bu konun tasarısı, hizmetlerin âdil esaslara göre sınıflandırılması maaş ve ücretler arasındaki adalet- sizliklerin — kaldırılması ve Devlet peraoneli meselesinin rasyonel esas- lara bağlanması gayesini sürüyor- du. Personel' Kanunu üzerinde yıllar- ca çalışılmış, az çok tatminkar bir tasarı ortaya çıkmakta. Bu sayede ba- rem anarşisine kısmen son vermek ve nisbeten âdil bir ücret sistemi kurmak mümkü işte - kolaylığı 1şm zorluğu karşısında gerilemiş, üzde yüz zam" sloganıyla mesele- yı savuşturma yoluna gitmiştir. O halde barem anar: ısı ücretler ara- sındaki adaletsizli sürüp gide- cektir. Meselâ ayni daktılo hanım, aynı İişi yaptıgı halde çalıştığı yere göre 800 lira, 900 lira veya 1000 lira alabılecektır Dünmektepten çıkan bir mühendise 120 lira yevmiye ve- rebilecek, 20 senedir Devlet hizme- tinde çalışan tecrübeli bir başka mü- hendis genç meslekdaşından 3-4 mis- li az maaşla kalabilecektir. Anlatı- lan ücret meselelerinin halli de diğer bir çok mesele gibi, C H. P. iktidarı- na nasip olacaktır. AKİS, 31 OCAK 1959 Havadis gazetesinden bir başlık Ya dayak yememişler,ya sayı bilmiyorlar! 21