10 Ağustos 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

ÇALIŞMA tesbitini sağlamağa muvaffak olama- mışlardı. İstanbuldaki asgart Ücret komisyonunun tekstil ve örme sanayii işçileri için tesbit ettiği 70 kuruşluk asgarl saat Ücreti Çalışma Bakanlığı tarafından çok görüldükten sonra a- şağı yukarı bir yıldanberi bu komia- yon toplanıp durumu yeniden incele- mMmemişti, Bu suretle tekstil işçileri bu- &ün bundan 3 yıl önce tesbit edilmiş bulunan 60 kuruşluk asgari saat Üc- reti üzerinden çalışıyorlardı. Aradan geçen yıllar zarfında hayat pahalı- 1954 Haziranında tesbit olunan asga- ri ücret 60 kuruştu ve il hakem ku- rulları ücretlerin arttırılması için kendisine gelen uyuşmazlıklarda bundan daha yukarı bir Üücret kabul etmiyordu, o halde işverenlerin ken- diliğinden bu Ücreti arttırmasını beklemek de saflık olurdu. Nitekim değil husust — sektördeki — işveren ler, devlet sektörüne dahil Sümerbank bile ışçilerinin ücretini bu seviyede GREV YAPILAMAZ MI? tam işçilere grev hakkı tanınmak is- tenirken “mutlak eşitlik” esasına 18- tinat ettirilmesi kanantimizce hiç te “Hleri” bir hareket teşkil etmemek- tedir. Hâlen memnleketimizde grev ya- sağı hakkında Türk Ceza Kanunu- nun 201 inel maddesi ile İş Kununu- nun 7? nci ve Memurin Kunununun 65 nci maddelerindeki hükümlerden haşka bir müeyvyide mevcut değil- dir. Türk Ceza Kanununun 201 incl müddesi ile yasak edlle lişma şartlarında. ve Kişiklik yapmak maksuadile cebir. ve şiddet kullanmak suüretile herhan- gi bir İşyerindeki faaliyetin durma- sına sebep olmuktan ibarettir. ale — göre ür 'e Kanunu karşısında işçilerin ı-ehlr ve Şiddete başvurmadan herhangi bir. sebeple olursa olsun İşlerini toptan bırukma- ları nuç sayılmamıştır. Esasen grev yasağının bulunmadığı memleket- lerde de grevcilerin cebir ve şiddete başvurmuaları yasaktır. emurların grev yasak edilmesine ellnce bunun tıp- kı silâh ııllııııhıkllerıı OX kull:ınııı.ı hakkının tnnınmnması gibi — tal men antidemokradik bir hilküm (ıl- duğunu hvllrtmek isteriz. Bu — ba- kımdan İşçiler için asıl Iııerlnde du- rülması gereken nokta anunu- nun 72 ve 738 üncü ıııaddı»lerld r.—12 nei madde grevi vasak etmiş olmuk- a beraber, işçilerin toptuan İşi bırak- ınalıırının hangi hallerde grev suyı- labileceği 78 — ncü maılılı—do açıkca gösterilmiştir. Bu maddeye RgöÖre herhangi bir Iş,verlndı- işçilerin sayı- a göre “muayyen nisbette işçile- rin” gerek mevcut İş şartlarını. ge- yapmalarının tutınak için gerekli “tedbirlerim” almış bulunuyordu. Sümerbank fabri- kalarında çalışan işçiler 1953 yılından beri esaslı bir Ücret zammı mişlerdi. Hattâ İstanbuldaki Defter- dar fabrikasında olduğu gibi birçok işyerlerinde 1953 denberi Ücretlere hiçbir zam yapılmamıştı. Çalışm Bakanlığının asgari ücret kom tarafından 60 dan 70 kuruşa çıkırılan saat ücretini fazla bulması karşı- sında Sümerbank da 70 kuruşla 200 kuruş arasında tesbıit ettiği Ücret cet- vellerini asgari 60 azami 190 kuruş esası Üzerinden hazırlamıştı. Bu su- retle iş (legerlendınlmesı neticesinde işçiye bir “lıyakat zammı” od mesini taya çıkıyordu. Bu sist. kuruş ile 190 kuruş arasınd melerde ilerliyebilmek için 21 faktör gözönünde tutularak işçiye bir puan tesbit ediliyordu., Bu 21 faktör de i- nisyatif, muhakeme, tahsil derecesi vs. gibi çoğu işverenin keyfi takdiri- ne elverişli vası#lardan ıbaret bulunu- yordu. Bu faktörlere göre bit edilen kademelerden gonra devam- hlık, dikkat vs. gıbi diğer 10 faktör de gözönüne alındıktan sonra işçile- re kendi kademelerınde saat başına 5 kuruşluk bir “liyakat zammı” ve- nlebılıyordu. Esasen puanlama siste. Baat Ücretini 65 kuruşa çıkarabile- cekti! Bu suretle günde 40 kuruş gi- bi “muazzam'” bır farkla işçiler taltıif ediliyordu. Bu muazzam farkı şimdi sadece ekmek fiatlarına ve ihtiyarlık üğü gundelıkten vergi ve sigorta primleri çıktıktan sonra eline 380 kuruş geçtiği du;ünülecek olursa memleketimizde bilhassa Devlet Sektöründe “işin na- sıl dogerlendîrildlği" ve ne mükemmel bir Ücret politikasına sahip olduğu- muz açıkca görülmektedir. Gözlerinin rek bunların uygulama şekillerini kendi lehlerine değiştirmek maksa- diyle işi toptan bırakmaları veya başka bir işyerindeki işçiler lehine bırakmaları grev sayılınış ve ya- sak edilmiştir. Ancak şurasını unut- mamak lazımdır ki, bu maddeye BÜ ralarında knmrla»tınmş" olmasıdiır. Binaenaleyh. işverenin iş şartlarına uymamıası sebebi iİle işin toptan bı- rakılması, veya kanunda yazılı sayı- dun dahtı az İşçinin işlerini bırak- maları, a işlerini bırakan isçi- lerin ım('Hlen “ııral.ırındu bu husu- su kararlaştırmadan” hareket etme- inde grevden bahsetmeğe im- tur. İş Kanununun grev yasağı hak- kındaki maddeleri de ancak İş Ka- nununun uygulandığı Işverlı-rlııdekl işçiden az sayıda işçi çalıştıran i$ş- yerlerinde grevi vasak eden bir hil- küm mevcut değildir.Bundan başka kanunlarla açıkça yasak edilmemiş olan fill ve hareketlerl yapmakta vatandaşlar serbest bulundukların- an Ve l)enlz İş Kanununu ile Basın ıııı-ısl(—ğlnde çalışanlarla çalıştıranlar asındaki münasebetlerin me—ılne dair kanunda grev asağı hakkında bir hükün mevnut ıılıııııdı- gından bu İş kollarındak r Ha- va ulaştırma işçileri g'llıl dlledlklo-.rl tükdirde grev yapabileceklerdir. O halde kısaca denebilir ki, bizde grev yasağı memurlarla Kanununun şlıııııılü içine giren işyerlerinde ça- lışanlar için ve o da muayyen şart- Âdil AŞÇIOĞLU ların gerçekleşmesi halinde vardır Bunun dışında grev yapmak yasak değildir. böyle iken bir taraftan ikti- dar partisinin, diğer taraftan Hiüir. P. nin grev yasağımı sözde kaldır- mak maksadıyla hazırladıkları ta- arılarka grev yasuağının sınırlarını genişletmeleri ve cezaları şiddetlen- dirmeleri hiç te hay ra yorulamaz. kadar” para cezasından — ibarettir. Ancak grev yapan işçiler âmme hizimeti gören müesseselerde çalış- makta iseler. bunların herbiri yuku- Tıda vazılı para cezasından başka 1 aydan 6 aya kudar hafif hupis ceza- sına çarptırılırlar. Grev, Devletle İl kı yapmak maksadına mâtuf oldu- gu takdirde faillerine 2 aydan 2 yı- la kadar hapis cezası hükmolunur. Eğer bugün bu hafif cezulara ve- ya bazı Iş kollarında grevin yasak olmamasına rağmen Türkiyede gre- ve haşuıruluwnıa bu, bir taraftan işçilerimizin kanunlara saygısından. diğer taraftan da idari makanıların müsamMahasız baskısından ileri gel- mektedir. Meşru hak ve menfaatle- rini korumak İçin 10-100 lira gibi hafif vara ö - ak grev yapmak İnikânına sahip olan Türk işçisl yürürlükte olan yasak- ları fazla ve antidemokratik İıuluı) ha hür ve Adil bir “Çalışma dit- zeni” için miücadele ederken hugün- i künden daha kötü ve geri bir durum | yaratacak olan tasarıları — elbette reddedecektir. AKİS, 10 AĞUSTOS 1957 —4 - y -