10 Ağustos 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

an voldın blrinl seçine or. Ya yarının müreffeh Türkiye- si için bugün sıkıntılara katlana- caksınız, ya İisti Ün sadece vitrinlerde gözüken sah- te bir refah yarutacaksınız, Başbakan bu sözleriyle iktisadi gelişme iddiasında olan her memle- kette daha işin başında cevaplandı- Tılması gereken temel bir. mesele- ye dokunmaktadı". İktisadi kalkın- ma, hakikaten ek'9 mevcudun bir 4 bi yişle hıılı iktisadi kalkınma ancak &z yenek. çok 1asarruf etimekle ger- çekleşebilir. Baz, maddelerin yokluğunu İ- zah için, yedi yıl sonra, bu temel tercihin Mmevcudiyetini hatırlayan İktidarın şimdiye kadar ki tutumu, son sözleriyle taban tabana Zzıttır. P. P. İktidarının iktisadi sahada işledi- ği en büyük hatâ, herhailde bu tenwl tercihi reddetimek olmuştur. İstihlâk yatırımlar ve ahkerı mınranar avnı zZamanda öylenen sözler ve yapılan — işler Bazı maddelerin serbestçe itha- Hne müsaade eden meşhur “İthe- rasyon” denemesiyle wltrlnlerl inti- lâ eden kristal takımlar. buz. dolap- ları, Cadillac'lar ıııeııılekothıılııl.— refah” manzarası nuştir. Cimentosu, demiri dıqardıın gelen döviz. düşmanı lüka binalar mantar gibi yerden bitmiştir. Kristof Kolumb'dan mülhem bir mali siyaset, sun'ı bir şekilde tale- bi kamnıçılamıştır. Yün, pamuk, et, bakliyat ve. gibi klasik ihracut addeleri içerde İstihlâk edilmeye başlanmıştır. Her mahallede 10 miıl- yoöner yetiştirmekle övünen siyaset, istihsal faaliyetini, kalkınma iddiu- sında olan bir memleketin hiç de- gilse başlangıçta vazgeçmeni gere- ken mobilya. kahare ve emsali gibi rağmen en mülessir tasarruf vasıta- sı olun vergilerin arttırılınası dü- günülmemiştir bile.. Ancak son Za- manılarda bazı vergiler bir parça ulknellllııılş"r Diğer taraftan sa- mpasrafları kısılnıamış, yatı- rıınları hızlandırmaya gayret edil- miştir. Böyle bir siyasetin ınııkad- der netlmı dış ticaret —açı F e yokların (,ııı:ılma- MAHRUMİYETSİZ KALKINMA sıydı. Iıuh—al faaliyetinig verimsiz sahalara kayması bir kenara bıra- kıh—a bile. dmı1 kıtlığı eninde s0- nunıla yatırım — fanliyetini aksata- & B Kore harbi, neticeyi niha- hl mahsul yılları, artun dış yardım bu t bir. müddet İcin ıd'ı,llyeblllrdl. Nllaklm 1954'ten itiharen bu durum bariz bir şekilde hl.——wdllme_ve huaş- banmıştır. Daha başlangıcta tatbiki gere- ken dış ticaret tahditlerine çaresiz başvurmak zorunda kulınmıştır. Fa- kat müsrif bir. paran ve kredi siyase- tinin kamçıladığı — Istihlâak, Ihracatın ithalâttan daha hızlı düşmesine se- bep olmuştur. Böylece dış ticaret açığı azalacağına artmıştır. İhracat ancak primlerle miümkün olmakta- dır. Ham müaddeleri dışardan gelen birçok fabrikn kurulmusı meseleyi daha da gilcleştirmiştir. Bn fabri- kular ya atıl birakilimiş, vya diğ ti- caret acığını arttırmak tehlikesi göze alınmıştır. İstihlak sanavlindeki İmalât, ithalât tale- bindeki yükselmeyle hemen hemen atbaşı gitmektedir! Bu durum ge- Dlişi güzel hareket etmenin sehep o- lacağı iİsrafın tipik bir misalidir. Vergilerdek; mütevazi arlışa rağ- men. devlet sektörü uncığının bu yıl kamlar musluktan hiç akmıyordu ve suyun verini de hiç bir zaman tutmu- yordu. Evinde yüzünü yıkamaya su bulamıyan adam, 180 metre mikâb JAfından ne anlardı, nasıl bır ferah- hk duyardı? Ama anlaşılan, hayat pahalılığı var diyenin aklına şaşarım diyen İk- tidar, su sıkıntısı var diyenin aklında da bazı noksanlıklar görebiliyordu. İthalât Gül hahçesi Bı'r çiçekle yaz gelmez diyenler, şimdi seçim bahçesinde arka ar- kaya boy veren yeni çiçekleri gör- dükçe ayaklarını suya erdiriyorlardı. İktidar seçimlerin arifesinde, Başba- kanın tabirile, “sahte bir refah” ya- ratmaya karar vermişti. En kısa yol- dan 50 milyon liralık ihtiyaç madde- Si ithal edilecekti. Tabak ve sofra takımları, baharat, kâğıt, merinos, ve şevyot yünü, mürekkep, saat ve gözlük camları, lâstik, suni ipek 1p- liği, naylon v.s. ithal edilecek mallar arasındaydı. Tekel Bakanlığı da gBe- çimler armfesinde sevgili seçmenleri kahvesiz bırakmamak için gayret saı- “nurlu istikbal”e erişmeden e tîdır büyük ölçüde Muhalefetin, bı- Kalkınmanın sebep — olduğu yokluklııa hiç değilse seçimler bite- ne kadar çare bulacaktı. Secimler- den sonrası için ise Allah Kerimdi. Halbuki bunlara ne lüzum vardı ? Başbakan Çanakkaleli D.P. hlere kan ve mi yoksa îabrıkı mı istersiniz di- halde halkımızı fedakârlığından dola- yı mükâfatlandırmak istiyordu. Kal- kınma uğruna her türlü fedakârlığa hazır olduklarını telgraflarla ilân e- den Ankaralı şoförlere verdiği cevap- ta Başbakan pek yakında laatiğe ka- vuşacaklarını müjdelememiş miydi ? a beraber İzmir'de konuşan Ekonomi ve Ticaret Bakanı Ahdullah Aker, “51,5 milyonluk yeni ithal miüt- aaalesinin seçim ve fevkalâde halle igisi bulunmadığını” göğsünü gere gere söylüyordu. İthalât ve prlıırllb B u arada Ticaret Bakanlığı da ithal edilecek mıllnrm priomte'sini tea- bite uğraşıyordu ve alışmalar bır müddetten beri devanı ediyordu. Ta- lihsiz liberasyon denemesinden sonra da priorit& listeleri hazırlanmış, o za- manki Ticaret Bakanına arzedilmiştı. Fakat o listeler hâlâ dosyalarında mı- şıil mişil uyuyordu. Yeni teşebbilsün de aynı akıbete uğraması mÜümkündil. Esasen halen pek daha mühim işler vardı. Priorite'ler iktisadt — ölçülere göre değil, seclm icaplarına — göre tanzim ediliyor. Bir n .'ıl 5 milyon 1iralık ithalattan bahsedilirken, diğer taraf- tan priorit& listelenm — hazırlamağa kalkmak doğrusu feleğin garıp bir cilvesiydi. Dış Ticaret Demir Perde ticareti Iş Bankasının Moskovaya yaptığı seyahatten sonra Demir Perde ile Türkiye arasındaki ticari münase- betlere dair haberler, ga7etelerın baş u Y başlaldı. zuda kalem oynatanlar çıktı. İş Ban- kası heyeti, Moskovada Rusların Türkiyede üç fabrika kurması mev- zuunda anlaşmaya varmıştı. Fabrı- kaların bedeli, Rusyaya yapacağımız ihracatla 7 senede ödenecekti, İstenen faiz haddi yüzde 2,5 gıbi ufak bir nı3a- betti, Yakında bir Rus ticaret heyeti- nin memleketimize gelerek temaslar- da bulunacağı ve Ticaret Odalarına mensup bir heyetimizin de Rusasyaya davet edildiği söyleniyordu. Çanakkaledeki 4 fabrikanın temel atma töreninde Çek sefirinin de Baş bakanın yanında hulunması manidar- dı. Çekoslovakyanın da son larda müsait şartlarla memleketimiz- de fabrika kurmaları ka.rarlışurıu- AKİS, 10 AĞUSTOS 1957 — - l '1 ı