19 Ocak 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

Sigaralar Tiryakilerin keyfini yükselmişti. Meselâ tütün çulu, denk nazaran iki misline yakın art! ıştı. Bu sebeble E- gede olduğu gibi, tütün elcimi yapılan diğer bütün bolgelerde piyasaların a- çılması ve üatların ilanı sa ırsızlıkla bu sabırsızlığı büsbütün art- her ne kadar "bu seneki pıyasalarda da geçen sene ol- uğu gibi müstahsilin menfaatlarını korumak hususunda gerekli ıkk t ve itinayı göstereceğiz" mubayaa fiatlarının tesbıtınde malı- u: olup olmı- yacağı hakkında tereddütler yarattı Geçen sene yapılan müdahale hayaalannın iyi bir netice veı'medıgı nin ekici pek ala farkındaydı. Kilo başında 25 kuruşluk prımle hımaye mümkün olamazdı. ekicileri isardaki son toplantısında bıı sene 1 kilo tütünün maliyetinin 360 kuruş olarak hesaplandığı söylenmiş- tıı', ge bölgesi mııbayaalarında çok müessir olan Amerikalıları tüne verdikleri vasati fıat 1 doları geçmemektedir. Bu sebeble 280 ku- ı'uşlıık dolar fiatı karşısında bu yıl birinci Amerikan grad n fi- smlıım 300 kuruş olacağı anlaşılmak— tadır. Tabiatıyla ikinci ve üçüncü t tünün fiatı daha da düşük olacaktır. Tütün Ekicileri Bankası albuki tütün ekimiyle uğraşan çift- iler, kendilerinden — senelerden beri kesilen ve Tekel idaresi tarafın dan toplanmakta olan paralarla ku- 22 kaçırıyor rulacak olan bir banka vasıtasıyla hiç kimseye yük olmadan destekleme ışlerını bizzat goı'elıılır- lerdi. Fakat bu bankanın kurulm: bu! nca beklemeye, bunca ısrara rag- olmuyordu. Tüt ün ekıcılerının bır şık yeti de bu bankanın hâlâ kurulamamış olmasıy- ümrük ve Tekel Bakanının su- allı cevaplı konuşmasının en fazla dikkata değer kısmı, ekicilerden top- lanan primlere dair olanıydı. Hadi Husmen izahatına "Hakika- ten bu mevzi zaman gazete- lerde ele alınmakta, hatta bazan tü- tün mustahsıllerı toplantıl larında da al lantılarında bazan bal mevzuu" e- dildiğini söylediği bu mesele müstah- sil toplantılarının demırbaş mevzu- uydu. Esasen mahsullerini değerı pahası- na satamadıklarına inanan tütün eki- cileri, bu paradan prim adı altında ilerde kurulacak bir banka için para kesilmesin i bir haline getırmışlerdı n bir türlü kurulamaması ve kesi- len paradan tütün ekicilerinin fayda- lanamaması, işi büsbütün pürüzlen- Bakanın izahatına göre, muhtelif kararnamelere ve 5628 sayılı kanuna uyarak tütün ekicilerinden sattıkları tütünlerin bedeli üzerinden Tekel ida- resince toplanmakta olan primler, mahalli Ziraat Bankalarına yatırıl- makta ve hesapları muntazaman tu- tulmaktaydı. e kadar bu suret- le toplanan paraların yekünu yon liraya ve bu paraya Ziraat Ban- kası tarafından tahakkuk ettirilen durmuşlard a el Ba- kanı Hadi Hüsmen, Turk Tütün Eki- cileri B ası tasarısının üyül n Encümeninde bulunduğunu söylüyor, fakat bankanın ne zaman açılabilece- ğgğinden bahsetmiyordu. Bakanın bahsettıgı yeni birşey, e- kici tütünleri satış piyasalarında Devlet nam ve hesabına yapılmakta olan destekleme mubayaalarında, di- ğer mail kaynaklar arasında bu pa- ralardan da istifade edilmekte olma- sıydı. Mübayaa edilen tütünler satıl- dıkça paralar gene Ziraat Bankası- na ıade ediliyor, bu suretle bu para- iktarında bankaca yürütü- len faızde herlıangı bir değişiklik ol- muyordu. tütün ekicilerinden para kesılmesının asıl sebebinin bu olmadığı muhakkaktı ve şikâyetlerin bir sebebi de bu tatbikattı. Sigara fiatları Anadolu Ajansı muhabiri Gümrük ve Tekel Bakanına tevcıh ettiği 12 sual arasına sigara Batlarına bir zam yapılmasının duşunulup dıışunul- mediğini de katmayı her nasılsa unut- muştu. Yoksa bu bahsin halk arasın- da çok meraklısı olduğunu bilmeme- ye imkân yo ktıı. Fakat l)u, Anadolu Ajansı muhal için gorulebılecek bir unutkanlıktı Mu- u mühim sual yerine Bakana, “yerli sigaralarla ilgili bir yenilik his mevzuu " di UŞ- tu. Belki de bu "yenilik"in içine fiat- ların da da uğu düşünülmüştü. akan, sadece sigar rika- larından söz açmakla iktifa etti. Si- gara istihlâki çok artmıştı. Bu yüz- ikt ra elbette yemlıkler yapılacaktı Bu suale verdiği cevapta Gümrük ve Te- kel Bakam Hadi Hüsmen sigara is- tıhlakının nüfus aı'tışından ılen gel- ne olursa olsun, sigara tıryakılerının zihinlerindeki fiatlara zam yapılıp yapılmıyacağı endışesı giderilmiş de- ğildi. Maamafih sigaraya alışanların kısa bir müddet sonra zamlara da a- lıştığı artan sigara İstihlâkinden de kolayca anlaşılan bir hakikatti. AKİS, 19 OCAK 1957