YURTTA OLUP BİTENLER laylıkla anlaşıldı Meselelerin altında, hatta onlarla tehlıkelıydı Mutlak uste siyetin vehametini Vardı. Hür. P. nde çok konuşuluyordu. A- nlaşmaya varıla- üçlü müzakereler- de Hür. P. ekibinin olgunluğu kendi- Bilhassa Ekrem Alican, Raif Aybar, İbrahim Öktem "profesyonel politi- ma konuşa konuşa a: biliyordu. Nitekim ni derhal belli etti. gibi nisbeten yeni kacı" lar hakika- ten iyi çelikten ol- duklarını gösterdi- ler ve F. Lütfi Kar raosmanoğlu, Enver Güreli, Fethi Çelik- baş grubuna muvaf- fakiyetle katıldılar. Bakanlıklardaki dar apartman katında Hür. P.-C.H.P. gö- rüşmeleri daima fi- kir beraberlıgı ile bitiyordu. İkı parti laylaştırıyordu. Ha- diseleri takip eden- ler, Hür. nde yarın millet — mu- kadderatında — söz sahibi olmaları gö- sadece ve hususunda — ittifak ettiler. « C.H.P. smet İnönü Hür. P. nden gelen teklifi o sırada top- lantı halinde olan C.H.P. Meclisine aksettirdi. C.H.P. Meclisi muvafakati- ni ittifakla bildirdi. Zaten toplantıya bir baştan ötekine he- yecanlı bir hava hâkim olmuştu. De legeler mücadele et- meye, bu mücadele uğrunda her şeye katlanmaya — hasır olduklarını bildiri- yorlardı. Millerinin sözlerile ne derece uyuşacağı henüz meçhuldü ama Mec listen çekilme me- selesinin ele alın- anlamak lüzumu C.H.P. Meclis grubunda — müzaker ni daha ateşli oldu .Evvelâ Meclisten çe— ranmam icap e kilecek olanlar bu grubun azalarıydı. sı zaman Onların tahsisatları kesilecekti, onla- rın hesapları allak bullak olacaktı. Buna rağmen bir tek aleyhte reye karşı o da prensip meselesi yüzün- den verilmişti ve ödenekle yoktu- grubun ekseriyeti muvafakati- ni bildirdi. İsmet İnönü gerekli sela- hiyet almıştı. Her iki toplantıda yap- tığı konuşmalar kendisinin de Muha- eviyede kalmak çıkmak, va- teskin etti. tahammül etti, ması şarttı. TEBLİĞ B üyük Millet Meclisinde temsil edilen uç muhalif partinin Meclis rupları, iktidar partisinin demokratik rejimi iptal yolunda silsile ha- linde aldığı tedbirler ve bunların sonuncusu olan toplantı ve cemiyet kurma hak ve hürriyetlerinin tahribi sebebiyle memleketin siyasi duru- munu müştereken gözden geçirmişlerdir. Bilhassa 2 Mayıs 1954 seçimlerinden sonra hesaplı bır plân içinde saf- ha safha alınan Anayasa dışı idari ve kanuni tedbirlerl Vatandaş muhalefete rey verdiği takdirde şahsmın ve hattâ belde- sinin tecziye edileceği tehdidi altına sokulmuş, dıledıgını seçmek ve se- çilmek imkânlarından toplanma, cemiyet kurma, söz ve fikir hürriyetleri gibi tabif haklarından; adalet istiklâlden, hâkim teminattan, Üniversite muhtariyetten, mahrum edilmiş; Mebusların Anayasa ile sağlanan hakları açıkça ihlâl edilmiş ve mat- buatın her türlü tenkid, murakabe, hattâ haberleşme hürriyeti ortadan kaldırmış olduğu ve böylec. Demokratik usullerle ve memlekette demokratik rejimi tam ve kâ- mil bir surette kurma taahhüdü ile iktidara gelmiş olan Demokrat Par- tinin: 1 — Memlekette kayalı ve totaliter bir idare tesisi yoluna girdiği. 2 — Bugün muhalif partilerin mecudiyetine tahammül eder görün- mesinin dahi zevahiri kurtarmağa matuf bulunduğu ve bu partilerin, Meclıs ıçı ve Meclıs dışı çalışma ımkanları ıle organlarına devam eden kasıt opta dahi muhtemel bu- lundug — Muüuhalefet Partilerinin seçim zamanına kadar mevcudıyetlerını muhafazaya müsaade edilse bile vatandaşın iradesini serbestçe iz! bileceği normal bir seçimden inanarak bahsetme imkânlarının selbedıl— miş olduğu. 4 — Bejimin sürüklendiği bu hali önlemesi beklenebilecek organlar- dan da şimdiye kadar müsbet bir hareket sâdır olmadığı. 5 — İktidar Partisi liderlerinin bu açık kasıt ve niyetlerinden Türk milletini haberdar etmenin muhalefet gruplarına düşen tarihi bir vazi- fe haline geldiği, Hususları muştereken müşahede ve tesbıt olunmuştur. Kısaca ifade olunan bu durum karşısın 1 — Bugün memleketimizin en mühim meselesmın rejime vâki teca- vüzünün önlenmesi ve memlekette teminatlı bir demokratik rejim kurul- ması meselesi olduğunu. 2 — Türk milletinin buna lâyık olgunlukta bulunduğuna sonsuz inanç- larından aldıkları kuvvetle imkânlarının son haddine kadar demokratik rejimi kurtarma mücadelesine devam azminde bulunduklarım umumt efkâra ilâna her üç grup müştereken karar vermişlerdir. 8 Temmuz 1956. C.H.P. Meclis Grubu adına İnönü C.M.P. Meclis Grubu adına Osman Bölükbaşı İsmet Hür. P. Meclis Grubu adına F. Lütfi Karaosmanoğlu n çok sabırlı, çok temkinli — dav- .. Heyetin bir çok aza- zaman "bu kadar I diye feveran etti; hepsini Ismet İnönü Sükünetin şahsında yeriyordu. Bir sürü hadise- yi hafif tarafından aldı, olmaz" nümunesini kaprislere çocukluklara içinden güldü. Partiler öyle bir yola girmişler- di ki mutlaka anlaşmaya varmaları gerekiyordu. Bir müşterek tebligin çık Muhalefeti derlerden bazıları rumun — nezake- tinden habersiz gö- rünüyorlardı; ikti- darm ve milletin go ünün kendile- rinde olduğunu u- nutuyorlardı Ma- nasız hareketler yapanlar çıkıyordu. Gerçi herkes umu- mi efkâr önünde notunu alıyordu ve önümüzdeki ilk se- çimlerde halkın "en İyi"yi seçeceği şüp- hesizdi ama bah mevzuu üç partinin degıl bü- tün Muhalefetin millet önündeki i- tibarıydı. C.H.P. heyeti, mü- zakerelerde konuşan tek ekip- ti. C.M.P. Müşkülat C.M.P. - den geliyordu. Daha doğrusu CM. . nin bazı idareci- leri böyle hadisele- ki yerım lamete çı karılması için faydalıydı. Ge- rek C.H.P. ve ge- reksel Hür. P. sırf o yüzden sabır gös- terdile Osman Bölükba- şı İstanbulda ken- disini görmeye gi- ması zamanının geldiğini hepsi kabul ediyorlardı. İşin aslına bakılırsa bun- da bekâra karı boşamanın kolay gel- diği hakikatinin de payı yok değildi; zira C.H.P. Meclisinin çok büyük ek- seriyetini milletvekili olmayan parti- liler teşkil ediyordu. İsmet İnönü me- seleyi müteakiben Meclis Grubuna ge- 6 lefet cephesinin müşterek bir karar alması ve hareket hattını tayin etme- si taraftarı olduğunu belli ediyordu. Üçlü müzakerelerde C.H.P. yi İsmet İnönü, Kasım Gülek, onun iki yar- dımcısı Turgut Göle ve Kâmil Kırık- oğlu ile Meclis Grubu başkan vekili Nüvit Yetkin temsil ettiler. ütün görüşmeler boyunca C.H.P, den İbrahim Öktem'e prensip muta- bakatını bildirmiş, fakat ilerdeki ha- reket hattını tesbit için rektiğini haber; vermişti. Selahiyetli organ Genel İdare Kurulu ile Parti Meclisinin müşterek komitesiydi. Bu organda müzakereler hararetli cere- yan etti. Bir gece C.M.P. binasının AKİS, 14 TEMMUZ. 1956