HAVACILIK Sovyet Rusya Hava gösterileri ecen hafta sonunda' Moskova'dan Sönen Batılı memleketler havacı- lık müşahitleri arasında — Orgeneral Fevzi Uçaner de vardı. General Uça- ner Sovyet Havacılık gününe davet edilmişti. Batılı memleketler havacı- lık heyetleri Moskovaya varışlarında esasen bildiklerinden pe ek farklı bir teknik bilgiyle geri donuyorlardı Bir Amerikalı mütehassısa göre, Ha- vacılık Gününde Sovyetlerin Batılıla- ra gösterdikleri tesisler ve vasıtalar “yedinci sınıf şeyler" di. Sovyetler 28 yabaııcı memleketin hava kuvvetleri- nin mumessıllerının bu ziyaretinden "birarada yaşama" ve "silâhsızlanma" meselelerinin karşılıklı görüşmelerle halledileceği bir "form" gibi istifade etmeyi düşünmüşlerdi. Akisler Bu ziyaretin siyasi ve psikolojik ba- kımdan ehemmiyeti Sovyetler Bir- iliğinde olduğu kadar Amerikada, Ba- 1 Avrupa memleketlerinde ve peyk memleketlerde de büyüktü. Komünist- ler Amerikan havacıları ile — Sovyet havacılarının "arkadaşlığı" nı belirt- mek için ellerinden geleni yapıyorlar- dı. Amerikan Hava Kuvvetleri Kur- may Başkanı Nathan Twining'in Sov- yet Hava kumandanları ile kade kuştururken çekilen resimleri mem- leket içinde her tarafa gönderiliyor- du. Moskova radyosu — General Twi- king'in yaptığı konuşmayı plağa al- mış, durmadan neşriyat — yapıyordu. Amerikalı liderlerle Sovyet liderle- rinin başbaşa konuştukları" intibaını yaratmak için elden gelen bütün gay- -etsarfediliyordu. Ruslar bu fiırsatı tam manâsıyla kıymetlendirmek isti- yorlardı. Sovyetler, öğrenilmesine müsaade ettikleri teknik malümatın pek cüzi olmasınarağmen, Batılılar üzerinde aratmak istedikleri intiba şöyle hu- susa edilebilirdi: "Yalanıp yutulmıya- cak kadar kuvvetliyiz. Bu yüzden bi- zimleanlaşmak zorundasınız." Moskova iadei ziyarette bulunmak Sovyet tepkili av uakları V Yedinci sınıf istiyor, Amerikanın davetini bekliyor- du. Sovyetler Birliği Hava Kuvvetle- ri şefleri Amerikadaki tesisleri gör- meliydi. Eskı Dışışlerı Bakanı Molo- tof bunu Fransız Hava — Kuvvetleri Kumandanına açıkça söylemişti. kat bu türlü temaslar komünizm i- çin bilhassa peyk memleketlerde teh- Iikeliydi. Hürriyet çabuk sarhoş eden bir şarap gibiydi. Memleketteki tah- ditlerin bir parça gevşetilmesi. Batı- hlarla yapılacak görüşmeler, peykler- de hagımsızlık hare e fikrini bü- yük ölçüde teşvik edehılı dı Tabıı bu daha ziyade Batının görüşüydü. Hangi taraf üsi Ateki memleketlerın uzmanlarının uğradığı şaşkınlığa Amerikalılar da uğramıştı. Çünkü bu Moskova ziya relinde adım başında — tenekuzlarla anlaşılmaz şeylerle karşılaşıyorlardı Tekni kı alıların var şeylere göre bir karara varmanın teh- likeli olabileceğini ileri sürüyorlardı. Fakat umumiyetle şu üç intibada bir- leşıldıgı soylenebılırdı' 1 Amerikan Hava — Kuvvetleri bugun Sovyetler Bırlıgı Hava Kuvvet- lerinden açıkça üstündü. 2 — İkinci Dünya Harbinden sonra Sovyet havacılığı süratle inkişaf et- mişti. Bu gelişmede 1947 yılında İn- gilizlerden alınan 55 Rolls Royce tep- kili motorun büyük rolü vardı. Ame- rikada ise İkinci Dünya —Harbinin bitmesinden sonra araştırma ve kal- kınma için ayrılan tahsisat kısılmış, savunma bütçesi azaltılmıştı. cak Kore harbinin patlamasından sonra Amerika tekrar bu işlere ehemmiyet vermeğe başlamıştı. Bu iki hava kuv- vetinin inkişaf derecesi ve — sürati gelecekte havacılık yarışım kimin ka- zanacağını tayin edeceği için çok ö- nemliydi. 3 — Amerikada her ne bahasın i. Amerika silâh altında da- ima üstün kuvvetler bulundurmalıy- dı. Çünkü Amerikanın askeri gücü tecavüzü önleyici bir engeldi. Sovyet lerin taktiğinde görülen yumuşama ve tatlılık Amerikanın kuvvetli bulun- masından ılerı gelıyordu Buna rağ- men uzun menzilli dev B-52 uçakla- rının ıstıhsalıne fazla tahsisat ayır- mak yanlış bir hareket olurdu. Çün- kü her biri 8 milyon dolara mal olan bu uçakların bir kaç yıl içinde tek- nik bakımdan modası geçecekti. Bun- ların ıstıhsalıne yatırılacak para asıl mühim olan araştırma ve inkişaf tah- sısatından yenı kesintiler yapılmasına yol açabilir. Eski ve yeni yan Öze çarpan tenakuzlardan biri mo- lası geçmiş eski uçaklarla modern uçakların yanyana — uçmazıydı. Sov- yetlerin elinde mükemmel jet av ve bombardıman — uçakları olduğundan şüphe edilemezd. Ruslar bunlarla uç- masını da iyi biliyorlardı. Kati bir netice de şu olabilirdi: Sovyet hava- Son model Sovyet tepkili bombardıman uçakları Amerikalılar bunları beğenmedi AKİS, 14 TEMMUZ 1956