14 Temmuz 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

R E S Sanatkârlar Rembrandit Yılı Bu yıl dünyanın dört bir yanından Avrupaya gelen turistler Holan- da'ya uğramayı ihmal etmiyorlardı. Çünkü Holanda bu yıl büyük bir sa- nat hareketine sahne oluyordu. Remb- randt van Rijn 350 yıl önce doğmuş- tu. Dâhi ressamın torunları bu hâdi- seyi unutturmamak için ellerinden ge- leni esirgemiyorlardı. Altı Rembrandt sergısı açılmıştı. Bunların bazıları 1 kim'e kadar açık kalacaktı. Amster- - dam'da Rijks, Rotterdam'da Boymans müzesinde açılan sergilerde Remb- randt'ın dünyanın her tarafından ge- tirtilen en kıymetli eserleri teşhir edi- liyordu. Bu sergilerde Rembrandt'ın tablolarından başka aynı çağda ye- tişmiş ve Holandaya ait resimler yap- mış ressamların da eserleri vardı. Hol- landalılar bu yıla Rembrandt yılı a- dını vermişlerdi Ocak'tan beri bütün resmi daireler, müzeler ve sanatla il- gili resmi, hususi teşekküller Remb- randt yıhnın parlak bir şekilde kut- lanmasını sağlamak için hummalı bir gayret sarfediyorlardı. 400.000 afiş ve broşür bastırıp dagıtt lar. Ayrıca bas- tırılan 60.00) mbrandt rehberini- de Avrupadakı Amerıkan askerlerinin bulundukları karargâhlara gönderdi- ler. Belki askerlerin arasında Remb- randt hayranları bulunabilirdi. Binler- ce makale hazırlandı. Bunlar bu yaz sonunda Moskovadaki Pravda gazete- sinden tutun Tokyodaki Mainichi ga- zetesine kadar dünyanın dört bucagı— na yayılacak ve yaz sonunda 10.000 bulacaktı. Bu muazzam gayretlerın neticeleri de muazzam oluyordu. Ser- gilerin açılmasını takıb eden 26 gün içinde Holanda'ya 500.000 turist geldi Müzelerde hazırlık H olandan üstadlar sergilerde teşhir edilecek eserleri seçmek için ay uğraştılar. Bunun e üç tarafı St. Petersburg, şimdiki Leningradda- ki bir manastırdaki 30 Rembrandt tablosunun temin edilmesi oldu. Bun- lar, ikiyüz sene önce Kraliçe Katerina tarafından satın alınmış ve bu manas- tıra asılmıştı. Bunlara ilâve olarak A- vustralyadan Finlandiyaya kadar 45 şehirden Rembrandt'ın 96 tablosu ve 122 gravürü Amsterdamdaki Rijk Mü- zesinde açılacak sergi için getirtildi. Rotterdam'daki Boymans müzesinde Flaman Okulunun büyük ustasının en seçme eserlerinden 264'ü teşhir e- diliyordu. Rembrandt'ın Amsterdam'- daki evinde Amsterdam'ın 17 nci a- sırdaki halini tasvir eden eserlerini görmek mümkündü. Rembrandt'ın do- ğum yeri olan Leyden'de kendisinin / ve muasırlarının tabloları vard bahçeleriyle meşhur m'de ise Rembrandt'ın eserlerıyle talebelen— nin eserlerı yan yana görülüyordu. Sadece Rijks Müzesinin bir kısmı 19 Milyon dolara sigortalıydı. Serginin resmi memurlarından biri bu müzede teşhir olunan Rembrandt'ların değe- rini 50 milyon dolar olarak tahmin e- diyordu. Bunda hiç hayret edilecek bır taraf yoktu. Çünkü Rembrandt'ın ağlam vesikalara müstenid eserleri asırlardır yüksek fiyatlarla satılıyor- du. Öteki büyük ressamların parladı- ğu d ğı, solduğu devirler — oldu halde Rembrandt, artistleri oldugu kadar yazarları, hatta sokak adamlarını, in- sanlığın içinde bulunduğu şartları çok iyi bildigi için teşhir etmesini bilmiş- ti. Bu tesir -zamanla eksilmiyor artı- yordu. Bılhassa ışık ve gölge unsur- Rembrandt hakkında müzede ders Sıra büyüklere geldi AKİS, 14 TEMMUZ 1956 Rembrandt'ın bir eseri Ölmiyen çizgiler larını bir sihirbaz gibi kullanışı ve fırçasındaki sihirli teknik Rambrandt'ı layemut kılmıştı. Modern bir münek- kide göre, "onun eserlerinde hayat ve sanat butun veçheleriyle birleşmişti". Üçyüz sene sonra embrandt şöhrete ulaşmış, zengin bir portre ressamı olarak genç yaşında Saskia van Uylenburch la ev- lenmişti. İyi bir hayat sürüyor, sa- nat eserlerı- topluyordu Saskia'nın ö- lümünden nra ressamın hayatında büyük değişiklikler olmuştu. Evi, bir çok kıymetli sanat eserlerini ihtiva eden kolleksiyonu satılmıştı. Remb- randt bundan sonra içine dönük bir hayat surmeğe başlamıştı. Bu müte- vazi ve içe hayat süresince Rembrandt, çok tanınmamış olan en iyi eserlerini verdi. Ölümünden üçyüz sene sonra Ams- terdam'da açılan Rembrandt sergile- rinde ziyaretçilerin çoğu, ressamın dünyaca tanınmış tablolarının önünde toplanıyordu. Bu arada Rembrandt'ın az tanınmış eserlerini inceden inceye tetkik eden dikkatli meraklılar da vardı. Münekkitler Rembrandt'ın e- serlerine kıymet biçmekte halâ güç- lük çekıyorlardı Rembrandt sergile- rinin, bu büyük ressam hakkında ye- ni yeni eserler yazılmasına yol açma- sı bekleniyordu. Dr. Gerhardus Knut- tel'in Rembrandt'a dair mühim bir e- tüdü basılmak uzereydı Dr. Gerhar- roproduksuyonuna bakarken kendisinin dikkatle resmi seyrettıgını görenler o resimde ne bulduğunu sor- muşlardı. Dr. Gerhardus, bu hikâyeyi naklederek "çıkacak kitabım gecik- miş olmakla beraber bu sualin bir cevabıdır." diyordu 31