30 Nisan 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

hem de bacaklarda olursa guadriple- gie denilmektedir. Beslenme bozuk- luklarından ötürü bacaklarda veya kullarda şekil bozuklukları görülür. Sağlam kısımlar büyüdükçe bu has- ta uzuvlar aynı nisbette gelişemedi- hıç eser bırakma- miği çarpıklıklarını, el ve ayak şe- kil bozukluklarını sayabiliriz. Hastalığın sebebi da Landsteiner ve Popper; maymun beynine, çocuk felcine yakalanmışlar: iliklerinden hazırladıkları bır emülsiyonu şırınga etmek suretiyle hayvanlara polio'ya aşılamağa m maymunların murdar iliklerinden hazırlanan emülsiyonlar da munlara şırınga edilince — aynı hastalığı yapıyordu ülsiyon materyali filtrelerden geçirildiği za- n Öbür bakteriler yarılıyor, fakat süzüntünün polio yapma yeteneği değişmiyordu. O halde poliomiyelit yapan ajanın filtrabl bir virüs olma- sı icab ederdi. Filtrasyon tekniği git- tikçe gelişti. Virüs ihtiva eden ma- teryal daha konsantre bir şekilde ha- zırlandı Su gibi berrak bir hale ge- tirildi. Bunun 0.0003 c.c. gibi çok kü- çük dozları maymunlarda intanı u- yandırabiliyor. Sütte ve karanlık bir yerde sak- lanan arık suda virüs uzun müddet Eter ve gliserin virusa leri kullanmak & başka materyalden virüsün ayrılma- sında bundan faydalanılır. irüsü 45-50 c. arasında 3 a ü- ğü kabul edilmektedir. Ultravıyole ile bazı oksidan ajanlarla, chlorine'inin üksek kesafetınde virüsün kudreti azalır ve tahrife olur. 1939 yılma kadar maymunlardan başka hayvanlara, hiç bir aşılama göre ancak 19.000.000 çocuğun a- şılanmasına yetebilecektir. Daha fazla insanı aşılayabilmek için Salk bu yıl aşılanacak çocuklara 2-4 hafta ara ile İki enjeksiyon yapılmasını tavsiye etmektedir. Al- tı ay sonra bir Rappel enJeksıyon yapılabilir. O zamana kadar da deki aşı miktarı esasen artmış lur. Amerika Birleşik Devletlerı çocuk felcinin en yaygın ğu yerlerdir. Amerika önce kendi ihtiyacını karşılamak zorundadır. Aşının dünyaya ihraç edilebilmesi ancak 1957 yılında kabil olabile- cektir rülüyor ki Salkın insanlığa yaptıgı hızmet çok büyüktür. Şüp- hesiz bu aşının da mü n akaşa edi- lecek tarafîarı vardır. Dünya sağ- lık teşkilâtı sözcülerinden Payne'- AKİS, 29 MART 1955 metodiyle intanı geçirmek kabil ola- mamıştı. 1939 da Armstrong fareleri de intana uğratmaya muvaffak oldu. Bu farelerin murdar iliklerinden ya- pılan preparatiar da başka farelerde ve maymunlarda poliomiyelit meyda— na getırıyordu B deneylerin önemi büyüktü. Çünkü hiç bir millet may- munlar gibi kıymetli deneme hayvan- ları üzerinde araştırmalar yapacak durumda değildi. Küçük lâboratuvar hayvanlarının bu deneylerde kullanıl- ması bundan sonraki araştırmaların çok verimli olmasını sağlamıştır. Maymunlarda yapılan deneylerin gösterdiğine göre virüs başlıca mur- dar ilikte, soğancıkta, beyin kabu- ğunda bulunmaktadır. Kanda ve bel kemiği suyunda ancak pek nadir va- kalarda rastlanır. İç organlarda hiç yoktur. Buna karşılık intan yerine yakın bulunan lenfa bezlerinde, bu- _. g x o N B B - 3 a P g 1 lerde bu dış kı besinlere ve sulara karışarak baş- ka ınsanların hastalığa aşılanmasına sebe üt, su, sebzeler, meyva- nan sinekler ve lâğımlarda dolaşan farelerde hastalığın sirayetinde ara- cılık ederler. İnsandan insana virü- sün geçişi bir de öksürük ve aksırıkla etrafa saçılan burun-boğaz ifraziyle yani damlacık intanı şeklinde olur. Şu halde virüsün insanlara iki yol- dan girdiği anlaşılmaktadır: Solu- num sistemi, sindirim kanalı.. Hangi yoldan girerse girsin virüs sonunda sinir sistemine ulaşır. Polio virüsünün başlıca üç tipi vardır: 1) Lansing tipi, 2) Brunhild tipi, 3) Leon tipi. Bunlara kısaca I, II II[ tipleri de denir. Her tipe kar— ın fikirleriyle yazımızı bitirelim: “Çocuk felci henüz mağlüp edil- miş sayılamaz. Bu aşının tesirinin ne kadar sürdüğünü bilmiyoruz. Çok küçük yaşlardakılere emzik- teki çocuklara yapacağı tesir de belli değildir. Bir de bu aşı başka mleketlerde de Amerikadaki ka- dar faydalı olacak mıdır sualine henüz cevap verilemi . En müessir tatbik şeklı de daha tayın edilmiş değildir." Bazı günlük gazetelerde aşının yurdumuza sokulup sokulmaması meselesi üzerinde yapılan anketle- re ve münakaşalara gelınce biz bunları yersiz bulmakt Çün- kü istesek de bu aşının 1957 yılın- dan önce yurdumuza sokulamıya- cağını resmi Amerikan ağızların- dan öğrenmiş bulunuyoruz. TIB Prof. Leon Binet Çelik ciğeri keşfetti şı vücutta teşekkül eden antikorlar ve bağışlık ayrıayrıdır. O halde bir tiple hastalanan bir kimsenin sonra- dan başka bir tiple de intana uğra- ması mümkündür. ncak ikinci ve üçüncü bulaşmalarda hastalığın gi- dişi ağır olmaz. Polio virusu yumurta ambriyo- nunda üretilememiştir. Virüsün re- zervuarı insandır. Ara hayvanı yok- tur. Hastalığı hafif geçirenler, vücu— dunda virüs bulunduğu halde has lığa yakalanmıyanlar (tıb dilile sag— lam portörler), e bulunan- lar hastalığın yayılmasında rol oy- ar. s sihir sisteminde omur iliğin ön boynuzlarına yerleşir ve oradaki hücreleri hara : ücrelerin idare ettiği sahalarda felç yapar ve trofik bozukluklara sebep olur. Polio ağır bir hastalıktır. P oliomiyelitten — zararsızca kurtu- anlar varsa da ekseriya Zavallı. hastalardan bir kısmı ölür, bi Newyorkta 1916 da vefat etmiştir. yalnız O 8 i ölmüştür. 1940 da Ame- rikada ölüm nisbeti 96 9 kadardı. Nisbetin bu düşüşü hastalığın şidde- 25