4 Aralık 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15
okumak istiyen bir okuyucuyu da Türk Tarih Kurumu yolla- tiyenleri geri —çevirecek bir — milli kü- tüphane tasavvur edilemez. Aynı şeyi bütün dünya edebiyatı, dünya — sana y ve fikir eserleri için söylemek mümkün- dür. Bu konu üzerinde uzun uzun ko- nuşmak mümkündür. Biz, iki hoş olay- la sözü bitirelim: Bir gün çok genç bir okuyucu Mil li Kütüphanenin giriş yerindeki me mura şu soruyu sordu: <«Burası Milli Kütüphane değil mi?» Memur — cevap erdi «Evet». Okuyucu derhal düşün- cesini söyledi: «O halde ne diye pazar günleri tatil yapılıyor?» Bir gün bir başka okuyucu, dergi odasının alt rafına isabet etmiş bir der- giyi gösterdi: «Bunu neye alt rafa koy- dunuz”» diye sordu. Mesele gayet na- zira bu — Türkçülerin — çıkardığı İlgili memur işini gücünü bıraktı; okuyucuya kadar ütü üzerinde alfabe sırası Hattâ Devletin Resmi Gazetesi bile alt rafa rastlamış- ti. Okuyucuya, yarın öbür — gün yeni bir dergi çıktığı zaman raflarda yürüt- me yapılabileceği, bu defa en alt raf- taki derginin en üst rafa çıkabileceği de anlatıldı. Okuyucu inanmış göründü gitti. Beş altı ay sonra yayımına son veren derginin raflakı etiketi çıkarıldı- ği zaman arkasında el yazısıyla yazıl- mış şu cümle bulundu «Bu dergiyi — alt Tafa Türklüğünden şüphe ederim!» u okuyucu da şekilde yorumlamıştı. Biz bu türlü koyanın «milli» sıfatını bu anlayışlardan kur- tulmağa — çalışıyor, garp anlayışı ile şark zihniyetini yenmeğe gayret ediyo- ruz. Garp kültürünü anladığımızı böy- le bir eser, bir kütüphaneyle gösteriyo- Ancak Şarklı olarak hâlâ şu veya bu mecmuayı kütüphanenin alt veya üst gözlerinde arıyoruz. ruz. en Fransızcadan tercüme edilen kıtaplardan okutulmaktadır abancı dil tedrısınde dersane- de verilen dersler sınıf dışı faaliyet- leri ile beslenmezse beklenildiği ka- dar neticeli olmaz. Başlıca sınıf dı- şı faaliyetleri konferans ve münaza- inşad ve temsillerdir. Bun- ların hocal n teşviki, rehberliği ve idaresi altında nta- yapılması — esas sınıflar yükseldik- çe bu faalıyetlerı talebelerın kendi- leri idare etmeli, müdürün hoca- ların mürakabesi uzaktan ve yüksek- ten olmalıdır. Galatasaray lisesinin bu günkü programları Fransızca hocaları ile Türkçe hocaları Aarasında, geçenki AKİS, 4 ARALIK 1954 KİTAPLAR A (Stefan — Zweig'dan — dilimize — çevi- ren: Tahsin Yücel. İstanbul 1954. Ye- ni M. 112 S. 100 kuruş. Varlık Yayın- darı, Sayı: 299. Varlık Cep Kitapları: fan Zweig, Türk okuyucularının akından tanıdıkları ünlü Avustur- yalı romancıdır. Nazilerin baskısı ile memleketinden ayrılmak zorunda kalan bu büyük yazar, yerleştiği Amerika'da «artık yeni bir hayata başlamak güç olacak» notunu bırakarak karısı ile bir- likte İntihar etmişti. Küçük romanların- dan bir çoğu, bu arada Amok da dili- mize çevrilmiştir. Varlık Yayınları ara- sında tekrarlanması kazançtır. «Amok», Malezya'da geçen bir facianın hikâye- sidir. ÖLMEZ SÖZLERİYLE ATATÜRK (İstanbul 1954 M. Sıralar M. 80 5. Sayfa ek. 100 kuruş. Petekteki Bal: 1 İlaveli 3. Basım. Petek Yayın- ları.) Kitabln başında Atatürkün resmi ile gençliğe hitabesi var. Öz deyişleri, ilk kelimelerinin ilk harflerine göre al- fabetik bir sıra içinde verilmiştir. Ki- tap: «Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.» sözüyle başlıyor. TRABZON TARİHİ 'azırlaya Kemal Karadenizli. Ankara 1954 Ankara B. 116 S. 3 lira Trabzon — Kalkınma Cemiyeti Neşrıya— ti No: 6 ser, 1878 de Şakır Şevket adlı bir yazar tarafından kaleme alınmış olan, Trabzona dair tek tarihin — yeni dile çevrilmesiyle meydana — gelmiştir Kitabın başında <«Trabzon Kalkınma Cemıyetı İdare Heyeti» nin etraflı bir nsözü, Kemal —Karadenizli'nin Şakir Şevket hakkında verdiği bilgileri — bu- luyoruz. Şakir Şevket'in 76 yıl önce yazdığı eserde: Trabzon şehrinin kuru- luşu, Trabzon hükümdarları, — Trabzo- nun parası, Trabzonun eskı mahallele- ri, Trabzonun eski ve yeni mamulleri ve mahsüleri, —Trabzonunun fethi, ü Trabzonun şimdiki hali, Trabzon vilâ- yetinin coğrafi mevkii, Vilâyetin mül- hakatı; nihayet Trabzonda — valilik et- makalede bahsedilen iş birliğine de imkân vermemektedir. Bu tip mek- tepler için — böyle bır iş — birliğine mutlaka lüzum vardır. Açılacak yabancı dil programları nırk bu nok- talar gözden kaçırılmıyacağını i prog- ele alınaca- liselerinin ğını umuyoruz Not: — Memleketimizde yabancı tedrisi için V1. Abdülhamit devrmm ilk — yıllarında — açılan ı'nkı'şaf da — gösterdiği yıl sonra ahmakça bir dahelesine kurban giden lisan — mek- tebi, mahiyeti büs - bütün başka olduğu için bahsimizin dışında kal- maktadır. A. B tanıtıl- Şubat eklen- anlatılmakta, Trabzonun fotoğrafı miş — kimseler... maktadır. Kitaba, 1954 te çekilmiş bir miştir. İSLAM SANATI TARİHİ (Yazan : Prof. Suut Kemâl ,Yetkin, 1954 Güven ü 31541LXIV14366 14 tablo. 20 lıra nın değişik bolgelerınde yaratılmış olan bütün eserleri incelemeyi plânına alma- mış, sadece İslâm sanatının doğuşunu, türlü etkiler altında gelişmesini, bölge- lere göre özelliklerini en tipik örnek- lere göre incelemiştir. Küçük sanatlar bölümüne giren eserler ayrı bir kitap- ta ele alınacaktır. i ü i Giriş. 1. re tertıplenmış bir bıblıyografya Terimler sözlüğü, indeks eklenmiştir. Metin dışındaki levhalardan başka me- tin içinde de bol resim ve şekil var- dır. İndeksi ve terimleri asıstan Haluk Karamağaralı — hazırlamış, plânların tertibinde, provaların tashı— hinde yine onun emeği geçmiştir. RK SANATI TARİHİ rof. C.E. Arseven'in yine Milli Egı P tim Bakanlığı tarafından yayımlanan «Sanat ansıklopedısı» adlı büyük ese- miştir.. Daha ce ür anatı», «L'art Turc», «Les arts decoratifs Turcs» adlı büyük — eserleri çıkmış ve olan yazar, İlk fasıkulun riş; İslâmiyerten önce sanatının menşei. 1. K Orta ve Ön Asya; Orta Asya Türk Sa— natının dıger sanatlarla munasebetı sonraki Arap mimarisi; Müslüman —Hind; İslâmiyetten soma Orta ve Ön Asya'da Türk mimarisi. 15
