13 Kasım 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

DÜNYA MATBUATINDA GAZİ MUSTAFA KEMAL ÜRK (Yazan ve derleyen: Temel Dün- dar. Ankara 1954 Desen M. 185 .S. 2 resim. 5 lira.) Kıtap, Atatürkün ölüm günlerinde Türk ve dünya basınında çıkmış ya- zılardan derlenip bir araya — getirmektedir. «Atatürk inkılâplariyle, Istıklal ve Cum- huriyetimizin — ebedi koruyucusu, yeni ve ileri bütün arm ğan» etmektedir. zan Prof. Hikmet «Atatürk, biz Turkler kadar bütün in- sanlık içinde bir ilha nağı olmuş- ; Onun yaptıkları ve soyledıklerı en ş ve anlayışın, yurtseverliğin, en geniş insanlık du: larının bir örneğidir. Onları ve onlar üzerinde düşünen herkesin akıl ğ ve ruhu yükselir.. Kitabın — başında «Atatürk'ün vinçli ânı» — başlıklı —kitabı hazırlıyanın — kaleminden çık- mış— orijinal bir yazı, fından çizilmiş bir «portresi» kilosuna kadar), Atatürk'ün vecizeleri, «Büyük adam kimdir?» konuşması, biyatı tarifi yer almıştır. Kitap iki lüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, yurt aydınlarının yazılarından parçalar veya bütün bazı yazılar, şiirler — alınmıştır. İkinci bölümde dünya basınından özet- sonunda T. Türk Teavün Cemiyeti» ne imzaladığı kalpaklı fotoğrafıdır. (Bu fotoğrafı yın Halil Nuri Yurdakul vermiştir.) ANAFARTALAR KUMANDANI MUSTAFA KEMAL İLE ÜLAKAT MU Ruşen Eşref Ünaydın. 3. Tazan: basım İstanbul Ekim 1954 Yeni M. 80 S. 100 kuruş. Varlık Yayınları; Sayı; 303. Varlık Cep Kitapları : 116. Me- tin dışında bir resim.) B u mülakat ilk defa 1915 yılında Ye- ni Mecmua'nın Çanakkale özel sa- yısında yayımlanmıştı. 1930 da iki defa kitap halinde çıkarıldı. Ruşen Eşref, 1915 te Anafartalar Kumandanı Mus- tafa Kemal'den Anafartalar savaşlarına güzel kitap o zaman meydana gelmişti. ait hâtıralarını anlatmasını istemiş, bu Mülakatın 10 Kasım 1954 günlerine ya- kın iyi kâğıda basılmış, ucuz bir kitap halinde eniden yayımlanışını sevinçle karşıladık. Atatürk gençliği, O'nun her sÖözünü, satırı satırına öğrenmelidir. NÜKTE, FIKRA VE ÇİZGİLERLE ATATÜRK (Derliyen: Niyazi Ahmet Banoğlu. İstanbul 1954 Ercan M. 98 S. 150 ku- ruş. Yeni Tarih Dünyası Özel Sayısı). tatürk'e ait hâtıraların anekdot diye- bileceğimiz kısmı en değerli belge- 26 KİTAPLAR Kitap Geçen yıl, dışarıdan gelen kitap ve dergilerin çok yüksek — fiyat- la satıldığından şikâyet edilmiş, ga- zetelerde bununla ilgili bikaç çıkmıştı. Sonu ne oldu, bunun için bir tedbir alındı mı, yoksa, ilgisi olan kimseler pek saydı ğu için önem — verilmedi, kapa unutuldu mu bilmiyoruz. Bıldıgımız bir şey varsa — başıboşluğun — sürüp gittiğidir. Bütün dünyada — olduğu — gibi Türkiye'de de pek çok tutulan coğ- rafya dergisi vardır: national geographic magazine. Geçen yıla kadar tek sayısının fiyatı 50 sent'ti. Yani 150 kuruş zaman kitapçı- larda 250 kuruşa satılırdı. Geçen yıl fiyatı 60 sent'e çıktı. Yani bizim paramızla 30 kuruş daha . Ki- tapçılardaki fiyatı derhal 350 ku- ruş oldu. (Şimdi : 400 kuruş). Hal- buki yıllık abonesi 6.75 dolardır; bizim paramızla 20 lira kadar tu- masraflarını da muhakkak bir bırakılmaktadır. Abone- lere ayrıca nakil masrafı da yüklen- Milli Kütüphane'de an Unesco Ki- tap kuponları ile getirtiyor. Unesco Kitap Kuponları bü- yük bir — kolaylık — sağlamaktadır. Her şeyden önce, kitapçının mikta- rı bilinmiyen kârı ortadan silinmek- tedir. İkincisi, sanki İstanbul kitap- çılarına para yerine posta — pulu gönderir gibi kuponlar bir zarfa ko- nularak gönderilebilmektedir. Son- ra, araya kitapçıyı koymak — istemi- kitapçının — getiremiye- istiyenler için devlet- in döviz işlemine başvurmağa hacet kalmamaktadır. Her halde — Maliye Bakanlığı da, kitap dövizi için ge- rekli işlemlerden bir hayli — zaman ve iş tasarruf etmektedir. Yalnız, Unesco Kitap Kupon- ları çabuk tükeniyor. Bu yıl, geçen iki yıla göre daha fazla ödenek sağ- ladığı halde kuponlar yılın ortasın- da bitiverdi. Bilhassa — Anadolu'nun illerinde, ilçelerinde oturan — aydın- lar için bu kuponları mektupla is- temek imkânı — verildiğinden Milli Kütüphane pek çok istekle karşılaş- tı ve bunları yerine getirdi. Bir oku- yucu istediği kadar kupon almakta serbesttir. Bu da tabiidir; çünkü örneğin bir ansiklopedi takımı — sa- ler arasına girer. Ölümünden sonra bu çeşitten bir iki kitap yayımlandı. Bun- lardan en zenginleri, Cumhuriyet gaze- tesinin müsabakasına gönderilen cevap- lardan meydana gelen kitapla (Atatürke ait hatıralar, İstanbul 1949) geçen yıl, ihtikarı tın almak istiyen kimse lira ödemek zorundadır; Unesco Kitap Kuponları okuyu- cuyu hem döviz işlemlerinden — kur- tarıyor, hem de güvenmediği kitap- çıdan.. FKuponlar belki kitapçıları memnun etmiyor, fakat ödenek bi- zim memleket için bile az olduğun- dan, herkes de bu kolaylığı — bilme- diğinden kitapçıları henüz düşürecek bir şey olmasa gerek or- birkaç bin tada.. Hem, alış verişlerini dağınık olarak yapan, yani her gün — başka dergi alan, veya yabancı — dergilere satışlardan Devamlı okuyucu zamanla dığının farkına üzerindeki fiyatla kıtapçıya ği paranın arasındaki büyük görüyor, tabii, tedbir arıyor. de ihtikâra bir gün okuyucunun dikkati engel olabilecektir. İngilizce süslü bir çocuk sözlüğü için, gazeteci ile kitapçı aran bir dükkâna — uğradım. Aradığımı buldum, fakat fiyatı ni şaşırttı. Kurşun kalemle yazılmış <440 kuruş» u kitapçıya gösterdim, aynı kitabı on onbeş gün önce baş- ka bir kitapçıdan 375 kuruşa aldığı- mı söyledim. Adam, çok kaba tavırla: «Git, yine oradan al!» karşılık verdi. <«Elbette öyle cağım!» dedim. Nitekim, aynı kita- bı ilk aldığım kitapçıdan yine 375 kuruşa satın aldım Aradaki fiyat farkını ya bu m teri ile konuşmasını bilmiyen kitap- çı yaratıyordu, yahud da İstanbul- daki toptancı Rum kitapçı... —Ucu- za veren kitapçı — belki — doğrudan doğruya getirttiği için 65 kuruş da- ha insaflı davranıyordu , ÜUnesco Kitap Kuponlarının tü- kendiğine üzülen bir okuyucuya bir başka kitap meraklısı; «Falan ki- tapçı kitabın uzerındekı fiyata g'_o'— re getiriyor.» diye alık verdi. İç açıcı bir haberdi bu... Fakat, 25 sentlik dergiyi iyi liraya satan top- tancı öylesine almış yürümüş ki, dürüst kıtapçmın sesi ne zaman İşi- tilir, kimbilir memlekette kitap — okuyan, hele dışarıdan kitap — getirten — kaç kişi var? Onlar da ihtikârla — karşı karşıya!.. Atatürk'ü Anıt - Kabir'ine bıraktığımız günlerde — Kemal Arıburun tarafından derlenen fıkraları içinde toplıyan eser- dir (Atatürk Muhtelif cephelerıyle) N. A. Banoglu'nun meydana getirdiği bu yeni kitap, Atatürk'ün renkli bir por- AKİS, 13 KASIM 1954