13 Kasım 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

anlaşmaya kabul edilip edilmiyeceği idi. Fakat bu seferki toplantıda anlaş- ümü ve anlaşmayı idare eden kaidelerin hepsi gözden geçirildiğinden Japonyanın mezkur anlaşmaya iltihakı asıl GATT üzerindeki anlaşmalarda bir mutabakata vasıl olduktan sonra vuku- bulacaktır. Serbest ticaret taraftarları harp ekonomisinden sulh onomisin: geçiş sağlandıktan sonra gün geçtikçe çoğalmaktadır. Fakat bu sefer mâni ik- tisaden az gelişmiş memleketlerden gelmektedir. Her iktisaden az gelişmiş devlet yerli sanayini — dış rekabetten orumak ve sanayiinin bu rekabet so- nunda — ezilmesine meydan vermemek istemektir. Yâni Cenevre'de toplanmış olan GATT toplantısının esası liberalizm mi, hımayecılıge mi müncer olacaktır. ay devam edecek olan top- lantıların sonu nereye varacaktır? Refah Dışardaki Amerikan Turistleri ktisaden gelişmiş memleketlerin ge- lişme derecelerinde kullanılan kıstas- lardan biri de vatandaş başına bir yıl- da kat'edilen yoldur. Bu bakımdan se- ahat bir memleketin refah ekonomisin- Hallâ yesiyle ilgili görenler bile vardır. hat ise ya memleketin içinde veya dı- şında yapılır. Meseleyi turizm zaviye- sinden ele alanlar seyahat içerde yapı- lıyorsa iç turizmden, dışarda yapılıyor- sa dış turizmden bahsederler. İşte Amerika Birleşik Devletleri bu sene dı- şarıya turist gönderen memleketlerin başında gelmektedir. Hattâ bu seneki dışardaki Amerikan turistleri denebilir ki turizm rekorunu kırmışlardır. Turist- lerin bilhassa ziyaret ettikleri memle- ketler Avrupa ve Akdeniz memleketle- ridir. Amerika Birleşik Devletleri Tica- ret Bakanlığının yaptırdığı — tetkiklere göre 1950 senesinde Avrupa ve Akde- niz memleketlerini t etmiş olan turistler 225 milyon doları buralarda sarfetmişlerken 1953 senesinde bu ra- daha da artmış, 306 milyon dola- ra baliğ olmuştur. 1954 senesinin birin- ci yarısında Amerikan turistlerinin sar- fettikleri paralar daha da artmaktadır. olmuştur. artış vardır. — Bir çen sene ortalama 812 dolar sarfetmiş- tir. Amerikan ulaştırma — vasıtalarına ödenmiş olan dolarlar yukarda verilmiş olan rakamlara dahil değildir. Avrupa ve Akdeniz memleketlerinden sonra Amerikan turistlerinin en fazla ziyaret ettikleri memleketler başlıca şunlardır; Merkezi Amerika ve istan ad Güney Amerika ve de niz memleketler. Merkezi Amerikaya, Ame- rikan turistleri geçen sene 76 milyon te- min etmişlerdir. Güney Amerika ve di- ğer deniz aşırı memleketlere turistlerin AKİS, 13 KASIM 1954 temin — ettikleri döviz yirmişer milyon dolar civarındadır. Müteaddit defalar yazmış olduğu- muz gibi turizm bir memleketin bitmi- yen servet kaynağıdır. Çok memleket- ler tediye bilançolarını turizmden temin ettikleri dövizle kaparlar. Türkiye gibi iktisaden geri kalmış memleketlerde ti- caret bilançosu ekseriya açık verdiğin- den ve sermaye ve hizmetler bilançosu hiç — yok mesabesinde olduğundan bu bu gibi memleketler tedıye bılançolarım ancak turizmden, yâ miyen ih- miş olan memleketler onun için turiz- me büyük önem verirler. Geçen sene Yugoslavya ve İspanya, külliyetli mik- tarda turizm celbeden memleketler ol- muşlardır. Bu sahada alınacak elbette önemli kararlarımız vardır. Turizm baş- li başına ele alınıp tetkik edilecek bir konudur. Ne yapıp da memleketimize turist celbetmeliyiz? İşte uzun boylu üzerinde düşünülecek bir mesele! Fransa Fransa fakirlere şeker dağıtıyor Geçen gün Fransız kabinesi her ma- halledeki fakir kimselere ikişer kilo seker dağıtma kararı almıştır. Böyle bir kararın alınmasına sebep şeker pancarı- nın alkol istihsalinden şeker istihsaline yöneltilmesinden ileri geldiği — anlaşıl- maktadır. Ziraat Bakanlığı şeker istih- lâkini arttırmağa gayret etmektedir. Eski iktisatçılar devlete — kötü bir aile babası, kötü bir müteşebbis naza- riyle bakıyorlardı. Halbuki zamanımız- da devlet hayırhah bir müessese oldu- ğunu her vesileyle göstermektedir. Va- tandaşların sıhhatini korumak için alkol istihsaline mâni olmaktadır. Vatandaş- larının — refahını artırmak için mahalle mahalle şeker dağıtmaktadır. refahının daimi olmasını temin için re- fah ekonomisinin — istihsal vasıtalarının artmasına sarfetmektedir. Devlet denen dev nerede başlayıp ne- rede bitiyor? Soframdaki içkiden siyasi İKTİSADİ VE MALİ SAHADA hudut boylarına kadar onu tepemde rüyorum, diyeti ilim adamları her halde modern mânadaki devleti hakiki mâna- siyle anlamış olsalar gerek. Danimarka Hayat pahalılaşıyor Danimarka'da yapılmış olan istatistik- ler hayat şartlarının 3,382 ağırlaştığını göstermektedir. Fiyatlar bil- hassa gıda maddeleri üzerinde yüksel- mektedir. 1953 - 1954 kışının Türkiye'de ol- duğu kadar diğer mleketlerde de ağır geçmiş olması 1954 hasadının bazı Avrupa — memleketlerinde beklenenden az oluşu gıda maddelerinin fiyatlarının yükselmesini intaç etmektedir. — Meselâ Orta Avrupa memleketlerinin çoğu bu sene kendi istihlâklarını karşılıyamıya- cak durumdadırlar. Halbuki eskiden Avrupa'da Macaristan manya buğday ambarı olarak gosterılırdı Ha- sat bu sene Rusyada da az olmuştur. Daha birkaç ay öncesine kadar buğday bolluğundan şikâyet ederken — dünya şimdi buğday kıtlığından şikâyet etme- e başlamıâtır c Türk M emleketimizde hayatın ucuzladığı- nı kımse iddia edemez. ünden giyecek fiyatlarında bir yükselme görülmektedir. Buna «ha- yat seviyemizin» — yükseldiği — diyenler bulunuyor. n çıkan bır istatistiğe göre, mem- leketin — muhte yerlerindeki — hayat şartları, geçım endeksı ile bıldırılmıştır şama seviyesi çok ama pek çok yüksel- miştir. mleketin ucuz şehırlerınden ola- Bugünkü ge.