13 Kasım 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

İKTİSADİ Ekonomi Nutuk etrafında Anayasamızın hükmü gereğince Bü- yük Millet Meclisi çağrısız olarak toplandı ve sayın uygun görülen tedbirler hakkında yıllık nutuklarını irad ettiler. Evvelâ şunu belirtmek isteriz ki Cumhurbaşkanına Anayasanın tahmil bir evvelki yıldaki çalışmalara ve giren yıl içinde alınması uygun görülen ted- birlere münhasır kalmasını — âmirdir. Halbuki sayın Cumhurbaşkanı yıllık nu- tuklarını yıllık hâdiseler muvacehesinde yen bir d başkanlı tarafından irad edilmiş olsaydı o siste- min düzenlediği — iktidarlar muvazene- sine daha uygun düşerdi. Halbuki hukuk düzenimiz ve hükümet şeklimiz bakımından başkanlı hükümet sistemiy- le idare edilmiyoruz. Onun için Cum- hurbaşkanının yıllık nutuklarının daha if bir tarzda ele alınması geçen i meseleleri daha teşrit devrenin başında iktidar - muhalefet çatışmasına yer vermemesi gelecek teşri yılların başındaki nutuklar için temenni olu- nur. Hukuki balomdan meseleyi bu yönden inceledikten sonra kendi iç me- selelerimizin ış — meselelerimizin kısmının daha berrak ve daha vazıh bir şekilde ifade edilmiş olması için bu meseleler memleketimizde bu kir. Zaten bunlar yapılmaksızın dış po- litikamızın isabetini, iktisadi ve mali alandaki meselelerimizin gelişme tarz- larını müsbet veya menfi olarak ifade ettikleri mânayı anlamak pek mümkün olmaz. Zaten meselelerin bu şekilde vazolunup bu şekilde değerlendirilme- sine milli meselelerin milletlerarası me- selelerle aralarındaki yakından ve içten bağlılık dolayısiyle de bir zaruret var- dır. Zira Batı Bloku Wilki'nin tabiriyle tek bir dünya denecek kadar birbirine girmiş durumdadır. uktan Zziyade nutkun iskeleti uzerınde beyan ettiğimiz bu fikirlerden sonra nutkun birinci derecede ehemmi- yeti haiz olduğunu —söylemek isteriz. Bizde ehemmiyetli nutuklar senede bir başkam bir Kasımda Büyük Millet Mec- AKİS, 13 KASIM 1954 VE MALİ lisinde irad eder. İkincisi yine Büyük Millet Meclisinde bütçe müzakerelerin- den önce Maliye Vekili tarafından söy- lenir ve bütçe nutku adını taşır, üçün- cüsü Ekonomi ve Ticaret Bakam tara- fından — 20 Ağustosta milletlerarası İz- mir Fuarının açılışı münasebetiyle irad olunur. Devlet Başkanının söylediği nutukta bır evvelki yılın ıcraat mu- miyetlidir. Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkı bütçenin milli ekonomiyle yalandan münasebeti, hükümet icraatının vüsati hakkında aydınlatıcı malümatı ihtiva etmesi yönünden ehemmiyetlidir. Eko- Yırcalı Sıtkı Vaziyetimiz mükemmel — diyorlar ama... nomi ve Ticaret Vekilinin nutku doğ- rudan doğruya iktisadi hayatı tanzim eden mesul bir şahsın iktisadi hayatı- mız üzerindeki kanaatlerini belirtmesi hükümetin iktisadi politikasının yönel- diği istikameti — bildirmesi bakımından bir kıymet ifade eder. nutkunun ikti- meselelerimizle Başbakan ve Ekonomi ve Ticare ının mez- kür sahalardaki izahlarından pek farklı değildir. —Yâni zirat istihsal dört sene zarfında © bir artış kaydetmiş, bütçe dört yıl zarfında B 100 hacim bakımından gelişmiş, dış ticaret hacmi- miz üç defa genişlemiş şeker istihsali 225 bin torıa vasıl olmuş, traktör adedı alınacak olursa 300 binden bir milyona yükselmiştir. Madenlerimiz işletilmeğe başlanmış sekiz petrol şirketi memleke- SAHADA timizde petrol aramalarına başlamışlar— dı nu Yabancı emsaline refaha ve u Yollar, köprüler yapılmakta, temelleri atılmakta bazılarının inşaatı bitmekte, bazılarının inşaatına başlan- maktadır. Onun için yukarda çizilen tablo memleketimizin nasıl göstermeğe kâfidir. «Bu derece geniş envestismanlara giriş- miş memleketlerin zaman zaman şu veya bu maddenin tedarıkınde dış te- diyelerde müşküllere — maru alması, hattâ vatandaşlara bu hızlı envestisman devrinde bur takım külfetler ve mahru- miyetler tahmil etmesi kadar tabii bir şey tasavvur olunamaz.» Bu sözlerle Sayın Cumhurbaşkanı- mız ıktısadı nız zirat gelir sahiplerini daha rüçhanlı bir hale getirmekle kalmaz aynı zaman- da mükellefiyetler karşısında vatandaş- ların eşitliğini bozar, m örünü di- ğer bir ekonomi sektorunun inkişafı için harcamış oluruz. Kaldı dört sene- denberi methüsenası edilen ziraat poli- tikasının pek de Trasyonel esaslara da- yanmadığı bu istihsalin milli is- tihlâki karşılayamıyacak kad siyle sabittir. Bu hal yor ki, ıktısat politikamız ziraat saha- sında dahi sağlam temeller üzerinde değildir. Halbukı geçen sene buğday istihsalinde dünyada beşinci ihracatında dünyada dördüncü iken gerçekten övü- nüyorduk, hâdiseler bize gösterdi ki övünmekten daha çok çalışmağa ve meselelerimiz Üzerinde düşünmeğe ih- tiyacımız vardır. İktisadi - mali sahada 13