4 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

Sıcaklar Gençlik Parkında banyo Denizi görmeden paça sıvamış enstitüler vardır. Fakat buralara de- vam eden talebeler orada mevcuttur. Bizim ihtiyacımız ne tarafa doğru yönelmişse, emeklerimiz de o tarafa yöneltelim. Bu suretle — emeğimizin mahsulü — ihtiyacımıza cevap verecek- tir Şayet doğuda — kurulacak olan üni- versitede — Sümeroloji, Hindoloji — gibi Enstitüler açıp teknik enstitüleri ih- mal edersek hiçbir şey kazanmış ol- mayız. Sinoloji, Hindoloji gibi Ensti- tülerin ihmali bizim — i- şimdilik çin pahalıya mal olmaz Bizce, Türkiye'den Amerıkaya gi- den heyetinkinden ziyade, oradan bu- raya gelecek olan ebrasca'lı müte- hassıslar heyetinin tavsiyeleri faydalı olacaktır Bu memleketin, henüz ihtiyaçları- nı karşılamamış olduğu bilinen bir hakıkattır Doğu'da bir unıversıte- u temellerinin mız, hangi imkanlarla hangi fakültele- ri kurabileceğimiz hususu olmalıdır. Ankara ve istanbul gibi her bakım- dan tekemmül etmiş olan üniversite- lerimizde, Hindoloji, Sinoloji gibi şu- belerin talebe adedi, nedir bilmiyoruz. Berhalde, diğer fakultelere nazaran çok azdır. sistem ve metodla esaslı bir surette incelenerek — sağlam bir plan vi programa bağlanmak ve bu progra- türlü tesirden uzak olarak ittiradla — tatbiki temin edilmek yo- lundan varılabilir. Evvela bu esasa samimi olarak inanmak 1lazımdır. Kültür davası her türlü parti mü- © 28 SANAYİ Çimento Kalkınmanın ilk unsuru: B ndan on bir ay önce, Devlet mü- esseselerımıze bir yi i İ Ano- ısmınden de anlaşılacağı e'nin — çi- mento derdini uzerıne almıştı. Çi- mento, bir memleketin kalkınmasında — hele bu —memleket yeni yeni bir şeyler yapmaya gayret halinde ise — en mühim rolü oynayacak, bırınci de- recede bir unsur idi. mleketteki, inşaata girişmek arzusu son senelerde o kadar fazla idi ki, çimento yetiş- tirmek, her bölgeye durmadan mal göndermek imkansız hale gelmişti. Ta- lep çok olunca, karşılanmayınca ortaya çıkıy Buhran karaborsayı, karaborsa da dedıkoduyu sıkıntıyı çoğaltıyor, memleketin imar faalliyetine gem vuranlar ortaya dö- külüyordu Bu gibi söylentilerini - buhranların sona erebilmesi için her zaman bulu- nan, tek çare, ama tek çare — şuydu: Çimento istihsalini arttırmak, memle- ketin her tarafında fabrikalar — kur- mak. Bu suretle, hem memleketteki sıkıntının Öönü alınacak hem de a- riçten binlerce döviz karşılığı getiri- len çimentonun karşılıkları bize kala- caktı. Derhal çalışmalara baş]andı meler — Bakanlığının bün nde um Müdürlük kuruldu şırket ha- linde faaliyette bulunmasında fayda örüldü Bu şirketin Umu üdürlü- ğü, 23/10/1953 tarihinden ıtıbaren faa- liyet devresine girdi. İşlet- ir Gaye ; Sırketın gayesi üzerinde hassasıyetle duruldu, — hassasiyet ile durulm ıktıza edıyordu Çimento öyle bir ko— idi er zaman ihtiyaçtı, her zamanıbuhrana bilirdi. karaborsaya yol karşılamak e, hülasa edilebilir: Türkiye'de mahalli hususi serma- yeyi teşvik ederek — mahalli çimento şirketleri kurmak ve teknik bakım- lardan müzahir olmak suretiyle çi- mento fabrikalarının kurulmasını te- min etmek ve bu uğurda her türlü imkanları araştırıp bulmak suretiyle memleket kalkınmasında — esaslı bir unsur olan çimentoyu ithalden — kur- tarmak ve böylece döviz tasarrufu lahazalarının dışında ve üstünde tam milli (yani bütün millete ait ve şa- mil) bir davadır. Ne mutlu o parti- ye ki iktidarda iken bunu böyle anlar ve Maarif işlerini hep bu za- viyeden görerek milletin kültür kal- kınmasının hakiki yolunu açar. yapmak. Gayeyi sında üç kelime halli çimento şirket Gayenin birinci kılometresıne va- rılmıştır: Umum Müdürlük iki hafta önce, Çorum'da ilk çimento fabrikası- nın temelini atmıştır, anlatan şu satırların ara- dıkkatı çeker: Ma- etler Elli a sermaye ile .faali- yetine Çimento Sanayii U- mum Müdürlüğünün, başında, Orhan Kubat vardır. Orhan. Kubat, çalışkan ve idareci meziyetleri olan bir insandır. Çimento sanayiinin kurulusundan on ay sonra, ilk merhale olarak bir fab- rikanın temellerini atmasını temin et- mıştır Bir müessesenin kuruluşundan ki kuruluş ile ilk eser arasında on ay vardır — bu kadar kısa bir zaman içinde i ühim Elde edilen neticenin vuslatı: Çorum da kurulması kararlaştırılan ve temeli atılan çimento fabrıkası Senelik istihsal miktarının 85 bin ton olacağı yapılan tahmınlerden anlaşılıyor En ince he- elektriği ile faaliyetini idame ettirebil- mesi için, beş bin kilovatlık termik bir santral kurulmaktadır Bu santral on beş bin ton kömür istihlak edecek- tir. Bütün bu teşkilat — sadece maki- eler — 12 milyon beş yüz bin liraya çıkacaktır. Fabrikanın makineleri bir Fransız şirketine ısmarlanmıştır. Fa- kat, fabrika iki sene sonra, 1 9 5 6 yılı- nın başlarında faaliyete geçebılecekîır Yapılan — tetkikleri — bilhassa — bir nokta üzerinde teksif etmeye gayret eden Çimento Sanayii, — fabrikaların ham maddelerinin, civardan, yakın merkezlerden getırılmesı üzerinde dur- muştur. orum çimento fabrikasının hemen bütün malzemesi civardan te- min edilecek; sadece dışarıya- ihra- cat yapacaktır. u da bir ilin iktisa- di hayatında mühim bir merhale, mü- him bir adımdır. Diğer fabrikalar çorum'dan sonra, başka fabrika ele alınacak — mıdır? Yoksa, kocaman bir şirket, Umum Mü durluk halinde elli milyon lira ile faaliyete geçen bir müessese, bununla mı iktifa edecektir? Çimento sanayii, işlerini bir prog- ram daıresınde ılerıye götürmek kara- rındadır. Bir katmak tabiri bu müessese için dıger anlamı ile ele alı- namaz. Çorum'dan — sonra, — Afyo Bartın, Söke çimento fabrıkalarının AKİS, 4 EYLÜL 1954