4 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Maliye Maliye iktisadı ve konjonktür I nsan hayatının seyri İle iktisadi ha- yatın seyri arasında bir benzerlik vardır. İnsan doğar, büyür, gençleşir, sonra ve kuvvetini kaybederek ihtiyarlar. İktisadi hayat da böyledir; Seyrini tek hal içinde tamamlamaz, onda da halsizlik, kalkınma, re- aha u ökü ve tekrar halsizlik yani buhran devre- leri vardır. Bu iki hayat arasındaki fark şuradadır İnsan yukarıda saymış iktisadi hayat ebedidir; bunun için de bu devrelere iktisadi hayatta zaman . Bazı iktisatçılar bu tazamhgından bahset- » Onlara göre iktisadi hayatta devreler — sonunda refaha, belli sonunda buhrana rastlana- Başka iktisatçılar da bu devri hareketlerin sebepleri üzerinde dur- muşlardır. Bazıları bu sebepleri, nomi dışı faktorlerde bulmuşlardır. lerle izaha çalışmışlardır. lara göre buhranlar fazla istihsalden doğmaktadır. — Fazla istihsal sonunda istihsal edilmiş iktisadi kıymetler mah- reçlerini ulamamaktadır. Bunun sonunda da teşebbüsler faaliyet- b çılar, buhranların izahını fazla istihsal- de (surproduction) değil istihlakin is- tihsale ayak muşlardır. Sebep ve izah tarzları ne olursa ol- sun gerçek olan udur kı iktisadi ha- yat zikzaklı b ir kip © yaçları vardır, bu ihtiyaçlar ferdi ihti- yaçlar kadar sonsuz olmamasına — rağ- zamanımızda durmadan artmakta- Zamanımızın modern devleti, va- tandaşların müşterek ihtiyaçlarını tat- min etmek gayesiyle kurulmuş kamu hizmetleri bütünüdür. Devlet bu ba- kımdan Vatandaşların içinde yaşadık— ları camianın ihtiyaçlarını tatmin et- mek için meydana getirilmiş bir vası- tadır. Bu hususiyet modern devletin değişmiyen yönünü, karakterini — teş- kil eder. yukarıda belırttıgımız hususı— duğu teşebbüsler, iktisadi diğer mües- seselerle birlikte kamu ekonomisini 18 uyduramamasında bul- meydana getirmektedir. Kamu ekono- misile hususi ekonomi arasındaki bağ- lar derindendir, içtendir. Kamu ekono- misi devamlı, muntazam ve daimi ola- rak yaşıyabilmek için hususi ekonomi taralından beslenir. Hususi ekonominin zafıyet anlarında da kamu ekonomisi susi ekonomiye elinden gelen kolay- hgı gösterir. 1950 senesınden beri iktisadi ha- tırımlarını arttırır, bunların sonunda da iktisadi bü bir gurbuzleşme belirir. Kalkınma için bütün kadrolar seferber edilmiştir. rinin fiyatları müstakar ve teşvik edi- cidir, zirai kredinin hacmi geniştir, fa- iz nisbetleri düşüktür, zamanında öde- nemeyen zirai krediler kolaylıkla er- tesi seneye tecil edilebilmektedir. 953 — 1954 kışı evvelki senelere kıyasla şiddetli geçmış, mış, ustehk zun sürmesi yaz ekimlerini de azalt- t borçlarını ödiyemez hale gelmişlerdir. ira bu seneki istihsalimiz geçen sene- ye kıyasla © 25 düşüktür. makamların, mesuliyet lunanların bu seneki istihsal hakkın- da söyledikleridir, yani, gerçektir. Gazetelerde okuduklarımıza tahsile başvurmuşlardır Borcun hiç ödenmemesi topluluk 1ç1nde hoş karşılanmaz fakat alacaklının borç lusundan alacağını tahsil için iyi bir gibi hareket etmesi gerektiği- ne de işaret etmek lazımdır. Kaldı ki, zamanımızda devlet, ıktısadı hayatın zim etmektedir. ini tan g teşkil eden bir ke- yetleri lırımızın 96 60 1nı simde istihsal B 25 düşer, şiddetli kış- tan vancılık çok dolayı meraların azalması ile hay- müteessir olursa; böyle AKİS, 4 EYLÜL 1954