7 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

DÜNYADA OLUP BİTENLER a bir bıçak yemek endişesinden ha- lâs olacaklardı. Kanal bölgesinde — 84 Üçte ikisi, stratejik bir İngiltere, Malta veya Kıbrıs... Neresi olursa olsun Süveyşten iyiydi, İşt iliz askerlerinin yapmalarındakı sebep buydu Memnun — olmayanlar akat hâdiseden biç de memnun ol- F mayanlar yok değildi. — Sebepleri muhtelifti ama, esasta birleşiyorlardı. bayram dan kırk kişilik bir İsraildi. Sonuncusu da Tass ajansıydı. Kırk muhafazakâr mebus memnun değildi, zira İngiltere Süveyşi mekle imparatorluğunun elinde tuttu- ğu son kilit noktasını da terkediyor ve bunun Truhuna bir fatiha okunmasını resmen kabul ediyordu. Halbuki bun. dan bir kaç sene evvel işçi hükümetler evvelâ —Hindistana istiklal — verirken, müteakiben Abadanı bırakırken Mu. hafazakârlar, başlarında Churchill bu politikayı şiddetle tenkid ediyor ve kendilerini iktidara getiren seçimlerde yorlar ve Arapların zoruna boyun eği- yorlardı. nun "İngiliz şerefi" ile uygun bir tarafı yoktu. 40 mebus, A- vam Kamarasında Churchill'in aley— hinde rey vereceklerdi. Onlar aleyhte rey vereceklerdi ama, Kamarada muhalefeti temsil eden iş- çılerın bu gıdışe bır ıtırazları meselesini ortaya atmayacaklardı. Kü- cük politika, İngiliz adalarında revaçta değildi. O, Kıta üzerinde moda olmalı. İsrail ise başka sebeplerden endişe içindeydi. Süveyş ihtilâfı Mısırı ve dolayısiyle — Arap âlemini batı camia- sından uzak tutuyor, istikrar âmili ola- rak İsraili görüyorlardı. Bundan başka Araplar, öteki işlerle uğraşmaktan pek İsraillilerle uğraşmaya da vakit bula- mıyorlardı. Üstelik batılılar onlara pa- ra, silâh yardımı da yapmıyorlar ve İsrail tecavüz karşısında kendisini mü- dafaa edecek kadar kuvvetli kalıyor- du Şimdi ne olacaktı? Tel-Aviv'de hüküm süren korkunun kaynağı — buydu. Ingılızler Süveyşi terkederlerken Üüssün İsraile karşı muhtemel bir tecavüzde kullanılmaya- cağı , hususunda hiç bir garanti iste- medikleri gibi, Mısırlıların İsraile gi- kullandıkları — bloküsü kaldırmaları şartını da ileri sürmemiş- lerdi. Halbuki Güvenlik Konseyi bu bloküsü mubah görmemiştir. Fakat asıl endişe, Amerikanını Mı- ura silâh yardımı yapacağını bildiren haberler üzerine çıktı. Ya bu silâhlar bir gün İsraile tevcih edilirse? unun üzerine Tel'Aviv'den hariç- teki temsilcilere şifreli telgraflar gitti. Bu telgraflarda evvelâ Mısıra gönde- rilecek silâhların mümkün nisbetinde geciktirilmesi — isteniliyor, — Süveyşten bunların geçirilmesinin İngilterece ya- sak edilmesi talep ediliyor ve bir ga- rantinin — verilmesi lüzumlu gösterili- yordu. İsrail, Arap teh]ıkesıne karşı batının garantisine muhta railin sesi duyuldu. Batılılar da İsrailin zarar görmesini ve kendisini, Head solgundu Anthony Yüzü — pek bir zamanlar yaptığı gibi Sovyet Rus- yanın kucağına atmasını istemiyorlar- dı. Londra hükümeti Paris ve Vaşing- ton hükümetlerine müracaat ederek Orta Doğuda sulhun ve istikrarın te- mini için 1950'de yaptıkları müşterek deklârasyonun tekrarını istedi. Deklâ- rasyona göre batılı üç devlet, bir teh- likenin hissedilmesi veya sezilmesi ha- linde derhal önleyici tedbirler alacak- lardı. Mamafih bu, İsrailde memnunsuz- luğu tamamiyle bertaraf edemedi. Tass ajansına gelince, Mısırla İn- gilterenin bir anlaşmaya varmaları ü- zerine ateş püskürdü. Bu, Orta Doğu- da Amerikanın emperyalıst politikası- nın yeni bir tezahürüydü ve New Yorklu — kapitalistler Mısır liderlerini satın almışlardı! — Anlaşmanın hakiki muharriri, Amerikanın Kahiredeki Bü yük Elçisi Mr. Jefferson — Caffery idi. İşleri, el altından — hattâ üstünden — idare etmiş, zemini hazırlamıştı. İhti- lâfın hallinin akabinde Amerikanını Mısıra yardım vaadinde bulunması ve Abdül Nasr'ın bunu bulü hep "A- merikan emparyalizmi" nin yeni delil- leriydi ki anlaşmazlığın kalkmasiyle Orta Doguda barış cephesi kuvvet ka- zanıyor ve işte Rusya asıl buna taham- mül edemiyordu. Amerikan yardımı - ngiltereyle Mısır arasındaki andlaş- I manın parafe edilmesinin hemen aka binde, gayrı resmi surette de olsa A- merikan mahfilleri Mısıra iktisadi ve askeri bir yardımın hazırlıklarının ya- pılmakta olduğunu bildirmişlerdir. Hattâ bu hususta Mısırın Milli İstika- met Vekili Salem'e de bir sual sorul- muş ve Mısırlı Vekil şu cevabı — ver- miştir: mniyetimize halel vermemek- şartiyle, Amerikan yardımını memnu- niyetle kabul ederiz. "emniyete ha- bahsi üzerinde — degil "emniyete halel veriyor görünmemek" için de son derece dikkatli — davran- maktadır. Bu yüzden, yardım mevzu- unda yapılacak görüşmelerde Mısırın Orta Şarkta kurulacak bir müdafaa teş- kilâtına mutlaka girmesi şartı, mazsa resmen koşulmayacak, fakat hiç şüphesiz bu yardımını arttırılması ve kâfi bir hadde çıkarılması için bunun lüzumu Mısırlı delegelere ihsas edile- çektir. Zira bilindiği gibi Amerikan yar- dımlarına, ait tahsisleri yapan, Kongre- dır ve Kongre batı camiasına dahil ol- duklarından süpbe edilen memleketle- rasıde 1mzalanmasına intizar olunmuş- tu Ümid edilen neticeler B atının Mısırla münasebetlerinde bir yumuşama olduğu aşikârdır Simdi her şey, milli gayelerini tahakkuk et- tirmiş bulunan Mısırlı liderlerin göste- recekleri basirete ve anlayışa bağlı- dır. Her halde Batı, bütün bu anlaş- mazlıkların halli için elinden geleni yapmış, — bilhassa Amerika her türlü müzahereti göstermiştir. Amerikan yardımı hususunda acıla- cak —görüşmelerin iki tarafı birbirine daha ziyade yaklaştırması tabiidir. Ha- yırlı netice, Orta şarktaki halka yerine konduğu zaman alınmış olacaktır. AKİS, 7 AĞUSTOS 1954