26 Haziran 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30
kim gönderdi” diye soracaksınız. Söy- liyelim: "Film Do ği na hareket eden başkanları. bunları milletlerarası festıvallere tak- dim de eder. Demek ki "Bir şehrin hi- kâyesi" ni Berline göndermek huşu sunda sarf ettiği gayretleri tebrik duru— mundayız: Yalnız bir küçük nokta vardır. Bu yıl tertip ettiği festivalde, jüri heyeti — ki dernek haricindeki şahsıyetlerden teşekkül etmişti — hiç Tü mini mükâfata lâyık gör- memıştı Kısa metrajlı olarak da, festi- vale bir tek film iştirâk etmişti. Bu da, Denizcilik Bankası tarafından İn- gilizce aptırılı merika ve Avrupanın muhtelif memleketlerin- de, uzun müddet vapurlarının reklâmı 1ç1n gösterilmiş bır renkli filmdi. Hat- â bu film, Deniz lokantasında, ge- ç n sene, davetlılere İngilizce olarak gosterıldı idi. Eger o ise, "Film Dost- ları Derneği" — Başkanı milletlerarası bir festivale iştirak şartlarının ya ga- filidir, yahut da yerli film yapanların "halk böyle istiyor" demagojisi ile i- çinde göbek havaları, mezarlık sah- neleri olmadan film yapılamıyacağı yutturmacasiyle hareket etmiş ve bir sıkandal pahasına, milletlerarası bir festivale, şartlarına uymayan bir sevketmek mesulıyctını almıştır. — Te- menni edelim ki, üncü milletler arası festivali tertıp eden Berlin şehri senatosu ile Alman sinema endüstrisi teşkilâtları, "Film Dostları Derneği" Başkanının sözüne itimat ederek mese- leyi fazla kurcalamasınlar. Musiki Her yer karanlık!. Radyoda "Batı enstrümanları ile Türk — müziği" — programını tertip eden Mithat Akaltan, Milli Kütüpha- Muâlla Mukadder Atakan Bir Güzel Mahalleli AKİS. 28 HAZİRAN 1954 OPERA ALBÜMÜ SANAT DÜNYASINDA ANDRE CHENİER Bestekâr Umberto Giordano (27 Ağ İllica. Ilk df NSi operası ise en güzel eseridir. Andre — Chinier — (Dra- tenor). Charles (lirik bariton). Coigny (drama- Şahıslar Kontes tik soprano). — Madelaine Bersi — (Tirik — soprano) Roucher — (bas). Mathieu bas). — Madelon — (alto Dumas, — başkan (liri bariton). — Tinville (bas). ierre Tevill, (bas). Papaz (tenor) Mahal Paris. — Zaman:. Fransız ihtilâli devri. Bale yok. Koro. Büyük orkestra (66 — enstrüman). Orkes- trada 3 klarinet ve fagot eksiktir. Eserin devamı 2.5 saat. MEVZU Birinci Tablo; Kontes Coigny'nin konağında ba- lo. Davetliler arasında şair Andre henier de vardır. ontes Coigny ve kızı Madelaine ona bir şiir oku- ması için ısrar ederler. Şair okuduğu şiirinde halkın sefalet ve ıstırabını terennüm eder ve asilzadelere karşı ağır hücumlarda bulunur. Bu sırada konağın eski uşağı Gerard'ın başın- da bulundugu aç bir halk toplulugu konağa hücum eder. Topluluk ç belâ geri çevrilir dr Chenier de bunlarla beraber gıder İkinci tablo Parisin sokak kahvelerinden biri- sinin teras Halk, Marat'yı dinlemek için toplanmıştır. Sokakta rabalar giyotine giden kurbanları taşımak dır. Bu terrör idaresinden nefri t e den şair Andre Chenier, kalabalığın arasında dostu Roucher ile karşılaşır. Roucher ona derhal kaçmasını, ihti- nede yeni mevzuda münakaşalı bir TeĞ Gitmek de isterdik. Mithat Ak: i bir sanatkâr olduğunu işitmiştik. Kendısı ile orada bu husus- ta epeyce konuşabilirdik. Olmadı. Ev- velâ Mithat Akaltanı radyoda böyle orijinal bir program eydana getir- diği ıçın tebrik edelim. Yalnız bu proğ- ramın ismi üzerinde durmak lazımdır a çok yer verilmiştir. çenlerde bir baritonumuz ayni proğ- ram sırasında avaz avaz "Her yer ka- ranlık" diye haykırıyordu, daha son- raları — peşrevler, semaıler dınledık bunların arkasından da "Ada sahi- ile şu mahut "Katıbım şarkı— ları sökün etti. İkisinin de bayalığını - hapısh lâl şeflerinin onu göz hapsine aldık- larını söyler. Fakat şair, Madelaine'e olan aşkrndan dolayı bir yere gidemi- yeceğini anlatır Üçüncü tablo; İhtilââ mahkemesinin salonu. Dı düşmanlara karşı halkın silâha sarıl- ması ilân edilir. Kadınlar ziynetleri- ni ve oğullarım bu harp için kurban etmeye hazırdırlar Aynı zamanda i- ceride de o kanlı mücadele devam tmektedır Gerard Andre Chenier- tarmak için çabalar, fakat buna mu- vaffak olamaz. Dorduncu tablo; shane,. Gerard Madeleine'in yalvarşlarına dayanam rak onu nede bulunan Andre Chenier' in yanına getirir. Madelaine hapiste kalır ve daha sonra sevgilisi ile bir- likte giyotine gider. ve Türk müziği ile zerre kadar alâkası olmadığını burada belirtmek — isteriz. Üstelik sanki bir matahmış gibi kati- bim şarkısını fransızcaya çevirip Öyle terennüm eyle iler. — Bütün bu arap havalarına "Türk" sıfatım nasd ve- rebiliriz? Mithat Akaltan radyodaki u programına "Batı enstrümanlarıyla alaturka musiki" ismini koysa daha iyi olacak. ithat Akaltan bu program ile bize Malaturkamn zafiyetini, kısırlığını, boşluğunu bütün açıklığı ile daha göstermiş oldu. Bu program bize sanki şöyle demektedir: "İşte ben ala- turkayım. Benden hiç bir şey bekle- meyin. Cansızım, fikir ve muhteva na- mına, yaratıcı unsurlar namına bende hiçbir şey yoktur. Muayyen bir kütle- nin zevkını tatmın etmekten başka bir şey yapam Eski asaletim kalmadı, yerim artık meyhanedır Beni şımdı "tek sesliliğimden" çıkarıp "çok sesli" ir defa 31
