26 Haziran 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10
DÜNYADA OLUP BİTENLER Fransa Buhran son bulurken F ransada 12 haziran cumartesi Başvekıl günü Lanıel in meclısten 1t1mat lâfına olarak süratle halledilmiş bulu- nuyor. Laniel, Hindicini meselesınde sında ve Hindiçinide savaş meydanla- rında arzettiği manzara ile, kurban o- lunmıyacak bir şey değildi. Sekız sene süren bir hatanın yükü altına , fakat ikinci tecrübede hükü- met çöktü. Hindicini meselesi bu sırada Ce- nevre konferansında öyle bir çıkmaza girmiş ve Fransız Milli Meclisi ise me- sele üzerinde öyle ayrılıklara düşmüş- tü ki, bu dâva ve buna zamimaten Fransanın daha bin çeşit içli — dışlı problemlerinin yeni bir hükümet teş- kilini haftalarca, en az üç hafta ge- ciktireceği — zannediliyor ve kabineyi teşkil için ilk öne sürülen Mendes- France'in teşebbüsüne sadece bir tec- rübe nazariyle bakılıyordu. Ağır bir tempo ile başlandı: Hakikaten, buhran karşısında Reisi- cumhur Coty'nin davranışı da tec- rübenin, daha doğrusu tecrübelerin u- zun süreceğini düşündürmekte idi. Üçüncü Cumhuriyet muesseselerıne ve bundan evvelki kabineyi çökerten par- tilerden birinin liderine verdi: Radi- kallerin sol cenahından Mendes - France. Bu tecrübeden sonra, Radikal sağı cenahının — denenmesi ve sıra- siyle Edgar Faure'e ve Rene Mayer'e müracaat edilmesi bekleniyordu. On- lardan hayır çıkmayınca, sakıt kabine- yi tutmağa — çalışanlara — dönülecekti; Cumhuriyetçi Halk Hareketinden (M. .P.) Bidault önde geliyordu. Bir kere bu usul tutturulunca, işin sonu uzayabilir, bu arada S; çökmesiyle mi Hindicini müzakereleri duracak, bil âdeta anlaşılmaz bir a almıştı. AKİS, 26 HAZİRAN 1954 Dünyanın Bahsettiği Adam MENDES- F ransada son hü- üme için gazeteler bir ağızdan taktılar: " ir "Yeni A- Neresı yeni Men- de FRANCE kanlı olmadığı hak. kında esaslı bir fi" kir vermeğe — kâfi' ir. Siyasal bilgiler 0- kulund okumuş ve hukuk doktorası yapmış olan Men- daha son- ra beynelmilel ik- tisadi ve mali kon- feranslarda Fransa- le kurulmuş bir todda aramak 1lâ- parti Merkezin Solundakı Adam — zımd : Parti bugün de durmuş otu lektaşları tarafından — biraz muşların partisi sayılamaz Meselâ mutekebbır hattâ haşin tanı- koskoca bir Herriot çıkıp —Avrupa Nan Mendes - France 1945 dçwde savdamafCamiası Gaulle kabinesinden istifa ettiğin- hafazaya memur olduğu meclisin al- tını üstüne getiriyor. Daladier keza. Bu zevatın her biri partinin bir kıs- mını peşine takıp bildiği 1stıkamete sürüklemekte mahzur — görmüyor. Buna rağmen parti yıkılmıyor Ke- rameti, eskimek istemeyen — adam- ları bır araya toplayan eski bir parti oluşun Bu partının merkezinde — sola meyyal bir durumu olan Mendes- France 47 yaşında. Partisindeki li- derlerin yaşiyle kıyas edilirse, bu ye kadar haklı gösterebilir, fakat 932 de mebus seçildiği ve 938 de ikinci Blum kabinesine girdiği ha- tırlanacak (dursa sakatlanır. bu "yeni tâbir. Nihayet 1945 gibi utup Vekilliğinden istifa MendesFrance'in mahcup bir deli- denberi hiç bir hükümete girmemiş, yalnız geçen yıl Laniel kabinesinin kuruluşuna müncer olan buhranda ir kere meclisten salâhiyet istemiş, fakat — alamamıştır. Bu muvaffaki- yetsizliğinden sonra ve uzun süren bir buhranı müteakip Laniel'in Başvekil olması hakkında ne düşün- düğünü soran bir gazeteciye Men- des - France'in şu cevabı — verdiği söylenir: “Hepimizin istirahate ihtiyacımız var... Dinlenmeli ve kendimizi te- davi ettirmeliyiz... Zira saçma sapan işler görmeğe başladık... Bun yememiş, içmemiş, La- niel'e yetiştirmişler. Başvekil — gayet ciddi: "Hakkı var.. orul- duk..." cevabını Vermış ve sekrete- rine dönerek: "Hazırlanın, sayfiye- ye gidiyoruz..." demiştir Mendes-France'a kabıneyi teşkil vazifesinin verilmesinin — ilk sebebi hükümetin sukutundan mesul parti- lerden biri, hattâ birincisinin en genç lideri oluşudur. Başvekilin hiç
