5 Haziran 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Tatbikattan elde edecekleri tecrübeler- le de imkân zenginleştirecekle- rinden eminiz. Sıstemın ithalâtçı tacir- recede artacağı için bunların satış fiyatlarının muhakkaktır. uğramayan hattâ bır d çekilmesi herhalde iktisat kanunları ile izah edilemiyecek vakıa- lardır. Memleketimizde, her fırsatı bü siyeleri yapmıştır: İstihsal vahidinin maliyetini İstihsal maliyetini — Tevzi —masraflarını tenkis etmek, ç. — Perakende fiyat- larını düşürmek — Meselâ mek- tep yaşındaki çocuklar gibi bazı müs tenlikler lehine mahsul fiyatları ma- üyelini tenzil etmek, e. — Bazı mah- suller üzerine ağır basar gümrük ve saire vergilerini hafifletmek! Terbiye sahasında alınacak tedbirler de hatır- latılmaktan geri durulmamıştır. Bül- ten icmalen de olsa bu noktaların te- hakkında ayrıca malümat I stifâi genişleme siyasetlerinin tat- bikata konulması hususunda hü- kümetlere terettüp eden ilk iş işlet- me sahiplerini istihsalde faydalı ola- cak tadilâtın ve bu tadilâtı icap eden iktisadi vaziyetten haberdar etmek- tir. Hükümetler dünya üzerinde ar- zın ve talebin gösterdiği umumi te- mayüller ve bilhassa — başka hükü- metlerin niyeti hakkında en geniş öl- çüde malümat toplayabilecek — vazi- yettedirler. Bu oktalar üzerinde durduktan sonra Bülten, ıstıfât ge- nişleme hususunda milli siyasetlere gerek Birleşmiş Milletler Gıda ve Zi- raat Teşkilâtı gerek diğer beynelmi ilel teşkilâtın şu ve bu şekilde yapa- bilecekleri müzaheretlerden de bah- seder vap olarak: totaliter memleketlerin üç senelik beş senelik plânlarını veya programlarını bizden beklemek lâzım geldiği ileriye sürülmektedir iktisadi işlerimizi tabiattaki Kaldı ki az çok li- beral mizaçlı veya müdahaleden müç tenip hükümetlerde bile plân ve prog ram için geniş yerler vardır. Bizde hiç değilse buğdayı, arpayı, çavdarı, yulafı, afyonu çiftçiden mubayaa e- dip satan Toprak Mahsulleri Ofisinin yük vatandaş kitleleri aleyhine istis- mar eden geniş bir satıcı zümresinin mevcut olduğu maalesef bir hakikattir. Her kanunun kaçamak tarafını arayıp bulmakta pek mahir olan bu kimseler, yeni gümrük nunun da bu şekil- deki zaaflarından istifade edeceklerdir. Bunu önlemek için hükümetin gere- ken tedbirleri alacağı muhakkaktır. öte yandan müstehliklerimizin de, a- sılsız dedikodulara kapılıp taleplerini aşırı şekilde çoğaltmamaları, resmi ma kamlarla elbirliği etmeleri çok yerinde olur. Aksi takdirde her şeyi devletten beklemek gibi abes bir durumla karşı- laşmış olu Herhalde hukumet yeni gümrük kanununun çıkarılmasiyle beraber ha yatın biraz daha pahalılanmaması i- bizzat vücudu, Ofise mevdu işlerin devlet elinde olduğunu ve hükümet- çe verilen direktiflerle fiilen idare e- dilmkte bulunduğunu göstermez mi? Ofisin yanı başında Et ve Balık Ku- rumu yine devlet idaresinin direktif- lerine tabi bulunmuyor mu?... Mah- sullere ait fiyat politikası, istihsale mahsus kredi politikası, dahilde ve hariçte yeni iktidar zamanında bir başka faa- liyetle tamamen hükümetin takdiri- ne ve tatbikatına tâbi değil midir?... Demek ki ortada bir gayeye tevec cüh etmiş bir siyaset veya siyasetler vardır. Bu siyaset veya siyasetler ga- yeye varabilmek için de tedbirler a- rasında vifak ve ahengi daha evvel- den tasavvur ve tesbit etmiş bir plâ- nın ortada bulunması lâzımdır. Aksi takdirde gayenin de, vâsıtalarının da hükümet adamlarımız zihninde faile vuzuh ile teressüm edebilmiş olduk- larına ve memleket için en faydalı şekilde neticeler yaratacaklarına güç ihtimal rilir Ziraatte ıstıhsalın artması ve arttı- rılması bir gaye olarak bizde de gö- ülür. Fakat o gayeye varmak için tutulan yolu gösterir dört başı mamur plân nerede?... İstihsalin arttırılması dahi zemine, it olmak mahiyetini kaybedebilir. sal ederiz de mahsulleri süremeyiz. Mahsulleri süreriz de maliyetinden dün bedellerle sttmaya mecbur ka- lırız. Nitekim şimdi de böyle bir va- ziyetle karşı karşıya düşmüş olmak- hiç de vareste bulunmuyoruz. Bi naenaleyh ezcümle ziraat siyasetimiz- e hükümetin kendini totaliter mem leketlere" benzemekten ihtiraz eder bir vaziyette göstererek ortaya bir plân çıkarmaması kabul edilir bir mazeret sayılamaz. Plân yapmak ve plânla hareket etmek için ortada hiç - B B man plânının tanzimi, yani dönecek değirmene suyu nereden getireceği- iz tâyini — zarureti kendiliğinden aşikârdır. (24 Mayıs 1954) Emin Kalafat Daha fazla pahalılık mı? çin de gerekli tedbirleri almak randadır. Aksi halde, fayda yerıne memlekete zarardan başka bir şey gel- meyecektir Piyasa İnşaat malzemesi darlığı çekiliyo am inşaat mevsimine girmiş oldu- inşaat maktadır. Bu hal, aat malzemesine olan talebı arttırmış, 1tha]a guçlukle rinin de inzimam eylemesi ile malzemesi fiyatlarında önemli artışı ve darlık görülmeye başlanmıştır ları bütün talebi karşılamaktan hale düşmüştür. Bir ay içerisinde de- mir fiyatlarında 15.20 kuruş artış ol- muştur. Kereste de zor bulunmaktadır. Is- tanbulda iyi cins çıralı kerestenin met reküpü 250 - 260 liradır. Yugoslavya, Finlandiya ve Romanyadan kereste it- hal edilmektedir. İlk sayımızda da be- lirttiğimiz gibi, nâdir bulunan inşaat malzemelerinden bir diğerini de çi- mento teşkil etmektedir. İstanbulda tor bası 6 lira olan çimento, iç Anadoluda S liraya kadar yükselmiş vaziyettedir. Yeni Gümrük tarife kanununun en mühim tesiri, inşaat malzemesi fiyat- larmda görülmüştür, İlgililerin ifade- sine göre, fiyatların bir miktar daha artmasını beklemek lâzımdır Memleketteki kalkınma ve yapı fa- aliyeti eksilmedikçe yeni kurulan fab- rikalar — işletmeye açılıncaya kadar sıkıntının devam edeceği tabiidir, AKİS, 5 HAZİRAN 1954