15 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

——— —— 15.6.D35 SON HABER Japon Uçakları Pekin Üstünde Uçmağa Başladı Pekin, 14 A.A. — Dün beklenildiği gibi, Jehol'dan gelen Japon içakları, bu sabah Pekin üzerinde uçmay'a başlamışlardır. 1700 kişilik yeni Japon kuvvetleri, Küzey Çin'de bulunan Ja- Pon garnizonuna katılmak üzere bugün Şingudantora'ya ve Tang ku'ya gelmişlerdir. Buradaki Japon askerinin sayısı şimdi 2400 e çıkmış bulunmak- tadır. Askersizleştirilmiş bölgeye giren 13 trenden sekizi Kuzey Çin'e gitmek üzere Şanhaykinan'da kalmışlardır. Tokio, 14 A.A. — Nankin hükümeti ordusu ile General Yuhsu. eschung kuvvetleri Hopei ilini bu ayın 25 inde boşaltmış buluna- caklardır. Atinada isyancı Papaslar Lehine Nümayiş Oldu fHUSUSI MUHABİRİMİZİN GECE TELGRAFI| Ankara 14 Saint - Sinode isyana iştirak eden papaslardan üçünü beş sene bir manastırda kapatılmağa mahküm ctti. a Bunların muhakemeleri yapılırken, isyan taraftarlarından - iki bine yakın insan patrikhane önünde toplanarak dualar ettiler, nümayişler yaptılar, Polisin ve itfaiyenin müdahalesile dağıtıl - dular, Max Bae r Mağlüp Oldu New-York, 14 A.A. — Acun'şampiyonluğuna namzet olan Jimmy Braddock, 15 ravundda sayı hesabile acun şampiyonu Max Baer'i dövmüştür. Çok güzel yapılan bu maçta yeni şampi- yon, Baer'in pek tanmmış olan sağ vuruşundan yılmadan bütün bilgisini ve bütün enerjisini kullanmıştır. Yargıçlar toplulukla, Baer'in yenildiğini onaylamışlardır. Ka- Tar, seyircilerin alkışları arasında ilân edilmiştir. Kondilis Romaya Gidecek Atina, 14 (Hususi muhabirimizin telgrafı) — Kondilis, İtal- 'yan muhariplerinin davetini kabul ettiği için Romaya gidecektir, Dönüşte Belgrada uğraması kuvvetle umuluyor. Habeşistanda Protektora Yapılacağı Yalanlanıyor « Adisababa, 14. AA — Adisababa- daki İtalyanların çoğu, Eritraya git- mek üzere Habeşistandan çıkmışlar. Gir. Geri kalanların, gelecek ay orta- fında gitmeğe hazırlandığı söylen- Mektedir. Habeş hükümeti, ilbaylara ber han bir bâdisenin önüne geçmek için | gıbq topraklarında oturan yabancı- larr kendi muhafızları ile korumaları- Di emretmiştir. Hava kumandanlığı Röma, 14. ALA. — Resml gazete, Doğu Afrikasında, yüksek komiserli- Gin kontrolu altında özel bir hava ku Mandanlığı kurulması hakkındaki ka nunu . Yanlış bir haber Roma, 14. A.A, — Lavora Fascista P"““' Habeş hükümeti Masua'yı talyan Somalisine birleştiren bir de- Miryolu yapmağı kabul ettiği takdir- de İtalyanın her türlü sücl hareket- leri geri bırakmağa hazır bulunduğu şeklinde İtalyan bükümetinin Fran - sız ve İngiliz hükümetlerine yeni bir | kotarma yolu önergelediği Londra: maktadır. hakkında yapılan haberleri yalanla - Dağ topçuları Törino, 14. ALA. — Ordu kuman- danı tarafından gözden geçirilen yeni dağ topçu kuvvetleri, doğu Alrlkası- na doğru yola çıkmıştır. Protektora havad!si Roma, 14. A.A. — Habeşistanda kurulacak üç taraflı bir Fransız - İn- giliz - İtalyan protektorası haklem. dâki yabancı haberler yalanlanmak- tadır. Şimdi Romada bulunan - İtalyanın Londra büyük elçisi Grandinin İtal- yan - Habeş meselesine ilişik hiç bir Önergesi getirmediği söylenmektedir. | 1500 KiŞiİ ÖLDÜ Almanyada Bir Mühimmat Fabrikasında infilâk Berlin, 14 A.A, — Resmi bir unikede, — Rensdorft'daki “Westfalische Anhal Tininche Sprengstoffabrik,, adlı patlayı - © maddeler yapan fabrikadaki Patlamanın saat 15 te olduğu bildirilmektedir. Patlamadan sonra bir yan - Bin çıkmış ve bu da arka arka - Ya başka patlamalara sebep ol- Muştur. Fabrikaya ancak saat 10 da yaklaşılabilmiştir. Felâ - ttin sebepleri, daha öğrenilme- TMiştir, Şimdiye kadar yalnız, 10 ölü çıkarılmıştır. Bazı çeven €re göre, bu patlamada ölenler 1.000 ile 1.500 kişi arasındadır. Ölenler ne kadar ? Berlin, 14 A.A,. — Patlayıcı Maddeler yapan Reinsdorf fab- Tikasında 13 bin amele çalışmak ta idi. Ölenlerin tam sayısı ve felâketin tafsilâtı daha öğrenil Memiştir. Fabrika bölgesinin &trafında hücum kıtalarının çe Virdiği kordonlar vardır. Yaban lan kimse yanaştırılmamak k şi'tgug ve civarındaki has tahaneler yaralrlarla dolmuştur. Bütün mektepler ve kamusal sa lonlar, hastahane olarak kulla- Tulmak üzere tutulmuştur. Tek fabrika Berlin, 14 A,A. — Reinsdorf patlayan maddeler fabrikasının tutuşmasında ve — yıkılmasında işçilerden 52 kişi ölmüş, 75 kişi çok ağır ve 300 kişi hafif yara - lanmıştır. Gece yarısında alev - ler henüz sönmemiş, fakat yine bir patlama tehlikesi geçmiştir, Reinsdorf fabrikası, Versay andlaşmasında ordu için çalış- | masına izin verilen tek fabrika idi. Bu fabrika en çok dinamit ve barut yapıyordu. Yardım işleri Berlin, 14 ALA, — Witten » berg fabrikasındaki patlamada 26 işçi ölmüstür. Hafif yaralanan bir çok işçi, tekrar çalışmaya başlamışlar - dır. Yangın söndüğü için temizle me işlerine başlanmıştır. Yar « dım işleri hücum kıtaları tara « SUSİ ISTIHBARATIMIZ S GLCE . Den Ogen işini Görüştü Atina, 14 (Hususi muhabiri - mizden) — Dün Başbakan Çal- darisin Başkanlığında toplanan Bakanlar Heyeti seçim netice - lerini resmen öğrenmişlerdir. Bundan sonra rejim mesele - Si için Uzunca süren konuşma - lar yapılmıştır. Hükümet se - çimden evvel rejim için reyi âm- ma baş vurulacağımı millete va- adettiğinden reyi âmın teşriniev velde yapılmasına karar veril » miştir . Temmuzda toplanacak yeni Kamutay saylavlarının bilâ kay düşart Cumuriyet nâmına and içmeleri de kararlaştırılmıştır. Kabinede tadilât Atina, 14 (Hususi muhabiri - Mmizden) — Başbakan Çaldaris gazetecilere kabinede yapılacak tadilât hakkında acele etmeme- lerini bundan evvel yapılacak daha mühim meseleler bulundu- ğunu söylemiştir. Reyiâm iç'n kanun Atina, 14 (Husust muhabiri - mizden) — Başbakan Çaldaris İç isleri Bakanı Rallis'i reyiâm yapılması için meclisin hüküme te vereceği salâhiyet hakkında bir kanun projesi hazırlamağa | memur etmiştir. Muhalifler ve reyiâm Atina, 14 (Hususi muhabiri - mizden) — Hürriyetperver par- tisini temsil eden Sofulis diğer muhalif partiler ile mutabık kal dıktan sonra Çaldarise müraca- at ederek muhaliflerin reyiğma girmeleri için siyasi mahkümla- | tın affını ve mart isyanında mah yana YaAMlALIRI SERyERleri ÜZerine, deki hacizlerin kaldırılmasını is tiyecektir. Hükümet taraftarı gazetele - | rin yazdığına göre Venizelosun şahsi istisna edilmek şartile hü- kğımeı bu şartları kabul edecek tir, Bugünkü resmi gazete isyan dolayısile divanıharpte üç sene- ye mahküm olanlar ile beş sene ye kadar mahküm olup ta ceza- ları tecil edilenlerin malları üze- rindeki hacizlerin kaldırıldığı hakkındaki kararnameyi neşret miştir . Buradan yüz papas gitmiş Atina, 14 (Husust muhabizimiz- den) — Türkiyeden, kanuna uymr: yarak aytılan yüz kadar papas, bu- raya geldiler ve Marsilyaya hareket ettiler. AAA AAA a fından görülmektedir. 73 yaralı şimdi hastahanelerde yatmak - tadır. Yeni bir patlama Berlin, 14 A.A. Havas Ajan- sından: | Reinsdorf'da saat 20 de yeni bir patlama olmuştur. Gazete - lere, resmiğ bildiriklerin verdik leri haberlerden başka bir şey yazmamaları emredilmiştir. Ye- ni patlamada ölenlerin sayısı (resmiğ bir kaynağa göre) 60 ve yaralıların sayısı da yüzdür. Hitler yüzbin mark verdi Berlin, 14 ALA. — Hitler Raynsdor? fabrikası direktörlü - ğüne başsağı telgrafı göndere - rek felâketzedelerin aileleri için yüz bin mark varitte (teberrü - de) bulunduğunu bildirmiştir, 45 ölü kaldırıldı Vaşington, 14 A.A, — Patla- yıcı maddeler fabrikası direk - törlüğünden bildirildiğine göre bugün akşama kadar 45 ölü kal dırılmıştır. / Hitler, fabrika direktörüne bir başsa; 1 telgrafile kazaya uğ rayanlar için 100 bin mark gön- dermiştir, İç Bakanı Frick de kaza yeri- ne gelmiş, kendisi de kazaya uğ rayanlar için on bin mark ver - Miştir. BALKANLARDA HU-| Kabine reyiâm| ICMAL Büyük Okyanusta Deniz manevraları Genel savaştan sonra arsıulusa! münasebetlerin mihveri " -Avrupadan Büyük Okyanusa geçti. Avrupa dev- letleri arasındaki münasebet, bu ge - niş çerçeve içinde dar ve âdeta mev- zil bir yer işgal ediyor. İstikbalde ci- hangirlik için yapılacak savaş Avru- pada değil, Büyük Okyanusta yapı- lacaktır. Bu savaş için üç devlet hazırlanı- yor: İngiltere, Japonya, Amerika. Ger çi bugün birinci sınıf üç devlet te bun lardan ibarettir. Japonya ile Amerika | Ayrı ayrı iki cephede bulunuyorlar. | Ancak İngilterenin durumu belli de - | ğildir. İngiltere, 1902 yılında Japon- ya ile bir ittifak imzalamıştı. Bu itti- fak Rusyaya karşı idi ve 190$ Rus Japon savaşını doğurdu. Bundan son- Ta ittifak otomatik şekilde Almanya- 'a karsı teveccüh etti. Almanya da bir deniz ve uzak doğu devleti ola- rak ortadan kalktıktan sonra 1902 it ilakı, Amerikaya karşı imiş gibi gi rdu. Bunun içindir ki Ameri - ka 1921 yılında uzak doğuda genel bir anlaşmanın ilk şartı olarak bu it- tifakın bozulmasını istedi. İngiliz do- minyonları da bunu iltizam ettiklerin- den 1902 Japon - İngiliz ittifakı bo- zuldu ve bunun sonunda iki mukavele imzalandı : 1 — Uzak doğuda istatükonun mu- hafazasını korumak için bir anlaşma, 2 — Deniz silâhlarını azaltmak için bir anlaşma. Bu anlaşmaların birincisi, Japonya- nn Mançuryayı işgali ile bozulmuş | tur. Deniz silâhlarını azaltmak mu kavelesinin müddeti de 1936 yılı Übitecektir. Japonya bu mukaveleyi yenilemiyeceğini şimdiden bildirmiş- tir. Bunun için İngiltere, Amerika ve Japonya hazırlanmağa başlamışlar - dır. Japonya ile Amerikanın ayrı ay- t cephelerde bulunduğu görülüyor. Fakat İngiltere eski an'anesine sadık kalarak durumunu mübherm bırakmak tadır. İşin içyüzü şudur ki İngiltere, de iki siyasa birbirile çarpışıyor: Biri, İngilterenin eski Japon itti na geri dönmesine taraftardır. Il *i ise Amerika ile birlikte yürümek taraftarıdır. Bu ikinci siyasada do - minyonların tesiri ve nüfuzu vardır. Çünkü kuvvetli bir Japonya domin- yonlar için büyük bir tehlikedir. Fransızları Londra, 14. A.A. — Von Riben - trop, dün akşam Kroydona gelmiştir. Bu sabah deniz konuşmalarına yeni- den başlayacaktır. Diğer ilğili devlet ler itiraz etmedikleri takdirde bu se- ne toplanması kararlaştırılmış — olan konferansı beklemeden şimdiden bir anlaşma yapılabileceği sanılmaktadır. Deniz konferansı Londra, 14. A A. — Almanya, Sov yet Rusya ile Vaşington andlaşması- 't imza eden ülkelerin gireceği bir deniz konferansının gelccek sonba - harda toplanması ibtimalleri artmak- | tadır. Fransanın cevabı Paris, 14. ALA. — Laval, Alman - İngilir deniz gö derinin ilk so - muçlarını bildiren İngiliz notatına ve- rilecek karşılık hakkında, deniz baka nı Pietri ve deniz genel kurmayı baş- kanı Amiral Durand-Vicl ile uzun uzadıya görüşmüştür. Fransız hükümetinin — Almanyaya İngiliz filosunun yüzde 35 ine eşit bir filo bulundurmak hakkının verilmesi meselesini incelemeği reddetmiyece- ği sanılmaktadır. Fransız hükümeti, Alman deniz ya pıları programını iyice öğrenmeden evvel bir karar nunla beraber Alman isteği Fransa için gerek diplomatik ve gerek deniz işlerine ilgili meseleler doğurmakta- dir. Franbır cevabında bunlar izah edi- lecektir. Yalnız genel tonaja d: kat bötün gemi sınıflarına tatbik o- lan yüzde 35 nisbetine gelince, bu yüzdenin Almanya - taralından yıllık deniz yapılarında da gözetilmesi gere kip gerekmiyeceği — sorulmaktadır. Bundan anlaşılan şudur: “Almanya, her yıl İngilterenin ay- nı zaman içindeki yapısının yüzde 35 ini yapmak suretile İngiliz filosunun yüzde 35 ine eşit bir filo kurması ge tekemez mi? Bu süretle yeni Alman — filosunun kurulması işi bir çok senelere bölün- müş olacaktır. Bunun tersi kabul edilirse, Alman yanın yapıdaki müstesna kapesitesi Amerika ile Japonya arasındaki münasebetlerin “mahi, iken geçen ay sarfında Amerika do - nanmasınıı Büyük Okyanusta yaptı- ğt büyük manevra büyük bir önem maktadır. Beş milyon mil murab, mMüselles içinde yapılan bu deniz ma- ik etmiştir. imdiye kadar Japon adalarına bu kadar yakın sular içinde Amerika do- nanması tarafından bir deniz manev- rası yapılmış değildi. Manevri tirak eden gemilerin on dördü büy safıharp gemisi, on dördü büyük kru- vazör, dokuzu hafif kruvazör, elli al- tıst muhrip, otuz ikisi deni: misi, dokuzu torpil döken kırk biri de yardımcı gemi İ maya dört yüz yetmiş yedi uçak ve seksen yedi deniz uçağı da iştirak et- miştir. , Amerika denanmasının manevrası biter bitmez, şimdi de temmuz ayı içinde Japonyanın 192 gemi ile bir Manevra yapacağı bildirilmektedir. Haber verildiğine göre, Amerika do- nanmasının manevrası, Japon adala - rını istihdaf ettiği gibi, Japon donan- mafı manevrası da Amerika kıt'a- tanı istihdaf edecektir. Büyük Okyanusta ve dolayısile Cihanda hegemenlik teminine çıkan bu iki deniz devleti arasındaki reka- bet, hiç bir zaman bu derece hâd bir şekil almamıştır. * — aa Dobricadan Gelecek göçmenler Bükreş, 14 A.A, — Başbakan ile İç işleri Bakanı, Tüze yönet- geleri ve Türk Elçisinden mü - rekkep komisyon, işlerini bitir - miş ve Dobrica Türklerinin Tür kiyeye göç etmelerine ted . birleri almıştır. Komisyon, alı » nan tedbirlerin yeritimini sağla maya memur bir delegeyi Dobri caya göndermeğe karar vermiş- tir. Türkiye Elçisi ile ulusal ban- ka direktörü ve Tecim Bakanı yapmış oldukları bir toplantıda ihracat tecimenlerine verilecek dövizler meselesi hakkında gere ken tedbirleri almışlardır. — —. İHARICİ KUÇUK L HABERLER * Berlin, 14. A.A. — Nasyonal Sosyalistliği kabul ettiği söylenilen eski Komünist saylavlardan — Ernest Torgler serbest bırakılmıştır. * Cenevre, 14. ALA, — İş konfe « ransı, Belçika işçi delegesi Nertensin 40 saatlik iş haftası hakkında bir ko- | misyon kurulması için yaptığı öner- Böyi 26 oya karşı 79 oy ile kabul et. miştir, yaıım.emdıl Benes,“H Moskova, 14 A.A. — Benes, Leningrad'da iki gün kaldıktan sonra dün Moskovaya dönmliş ve Harkof, üzerinden Prağ'a git miştir. Benes Moskova'dan ayrılma - dan önce Sovyet ve yabancı ga- zetecilere şunları söylemiştir: Sovyet Rusyaya yaptığım ge zi, uzun sıyasal faaliyetimi taç - |landırmıştır. Daha 1919 yılında Sovyet Rusya ile elbirliğine ta- raftar idim. Ekonomik ve finan- sal buhran dolayısile Rusya ile elbirliği yapmayı zorlayan se - bepler 1929 yılr başından itiba ren artmıştır. Almanyada nas - yonal sosyalistlerin iş başına gel meleri Avrupanın dengesini (mü vazenesini) hötlemesi (tehdit et mesi) bakımından Sovyet Rus- | yanın Avrupa sıyasına katılma- sı zaruretini berkitmiştir. (tak- viye etmiştir).. Harp tehlikesi, siyasal ve eko nomik sebeplerden dolayı son zamanlarda her vakitkinden faz la artmıştır. Bu sebepden dolayı bu tehlikeyi ortadan kaldırmak için en iyi çare olmak üzere kol lektif güven sisteminin açık bir taraftarıyım. Kollektif güven için yapılan ve yapılacak sa - vaşlarda Çekoslovakya ile Sov- yet Rusyanm menfaatleri ile siyasaları biribirlerine uygun - dür, Tamamile kaniğim ki, Sov yet Rusya gerçek bir bariş taraf tarıdır ve gerçek bir barış siya- sası gütmektedir . Benes, Sovyet Rusya hakkın- daki duyuşu için demiştir ki: Rusyada yapılan işlerin önem ve genişliğini, bu büyük mem - Küçük andlaşma konseyi toplantısı Belgrat, 14, A.A. — Küçük and- laşma könseyi bu ayın 26 &mda Bled - Slovanya şehrinde toplanma - ya çağırılmıştır. Yevtiç, toplantıdan sonra Lavalin çağrısı Üzerine Parise gidecektir. Habich gözden düşmemiş “A. — Linz'de çıkan gazetesine göre, gözden düştüğü sandlan — Prosyalr Habich, Hitler tarafından kabul edilerek ken disile uzun müddet görüşmüştür. Habich Avusturyaya karşı zorbalık savaşını kuran çöşe vermiyecektir. Bu - | bakımından diğer devletler için ağır ——— Â - ——— .) görebilrsek, ne mutlü bize! Almanların Deniz Kuvveti Korkutuyor KUurmuı Fon Ribentrop bir mesele meydana çıkmış olacak - tır. Aynı zamanda bildirildiğine göre, bugün Fransanın elindeki büyük harp gemileri Vaşington anlaşmasına göre, İngiliz filosundaki harp gemi- lerinin yüzde 35 idir. Bu yüzde! ya aynı önemli gemi sınılı eşitlik vermiş olacaktır. Fransan bu hususta önergeleyeceği — kotarma yolunun ne olduğu belli değildir. Fakat bir anlaşmaya varamazsa, tekrar hareket özgürlüğünlü (serbest Hiğini) ele alacağı sanılmaktadır. Çünkü Fraaez kıyılarının uzunlu- ğu, sömürgelerin dağınıklığı bam - başka güvenlik tedbirlerine muhtaç- tır. Diğer taraftan Cenevrede her za- man hava, denir ve kara silâhlanmala rında erginlik (istiklâl) prensipini ileri süren Fransız hükümetinin aynı prensipi bugünkü konuşmalara da taptaması ve Lokarno andlaşmasını imza edenler arasında yapılması ta - sarlanan hava andlaşması gibi bir and laşma önergelemesi (teklif) mümkün dür. aî;)îîıîesi Her Zamandan Fazladır,, Diyor Tz BENES leketteki iş imkânlarını hayran lıkla görr . En ziyade dikka- timi çeken şey, Sovyet Rusya uluslarının enerjisi ve çalışmak döleridir * Benes, sözlerini şöyle bitir - miştir: “Avrupanın şimdiki durumu güvenin tensikine ve güven pakt | ları bağıtlanması için görüşüle- re devam etmemizi âmirdir. Önü müzdeki 1936 ve 1937 yıllarını Çok kesin yıllar olarak saymak- tayım, Bir kere bu yılları atlat- ; tık mı, Avrupanın barışı uzun | süre için sağlanmış olacaktır. Ankarayı görmeğe giden Bursalılar Bursa, 14 (Hususi muhabirimiziz telgrafı) — Şarımızla kaza köylerin- den gelen iki yüz kişi bugün Kara « köy yolu ile Ankaraya gittiler. Y: nma yaklaştığım bir köylü ile konuş- tum. Bana dedi ki: — Pek çok özlediğmiz büyükleri- mizle yarattıkları eserleri görmek için Ankaraya gidyoruz. Ulu Önder Ata- türkü de görebilirsek, tam bir hacı e- larak köyümüze döneceğiz. Eğer oru