15 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
15 HAZIRAN CUMARTESİ 193 5 Üü BUGUN 16 SAYFA TAN SAYI: 54 — 3357 16 HAZİRAN PAZAR FENERBAHÇELİLERİN GÜNÜDÜR! Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmud SOYDAN SAYISI 5 KURUŞ ISTANBUL TELEFON İdare ve matbaa : 24310. Müdür; 24318 Yarzı isleri: 24819. Kamutay Dün Yaz Tatiline Karar Verdi UGÜN 2 incide * Peyami Safanın “İstanbul için”, Orhan Selimin “Ken- di kendimle konuştum” fık- raları — Şehir haberleri. SBüncüde; —Kamutayda dün onaylanan lâyıhalar — Demiryolu siya- gamızım gür verimleri — Feleğin “Soluk soluğa” fık- rası, tüncüde; — Casusluk tefrikası — Kendi kendimize çatıyoruz. 5 incide : Son haberler — İcmal. 6 ıncıda * Memlekette TAN — Sağlık öğütleri. 7 incide : —Özdil sayfası 8 incide : —Ekonomi. Suncuda : — Spor. 10 uncüda; — Fatih İstanbulu nasıl al- ıi? — Briç — Sevişmeler, evlenmeler. İY incide * — Şolörler için bir sayfa. 12 incide : —Dünya hâdiseleri karşısında ı gazeteler, 13üncüde: — Çocuklar için yazılar — Hayvanlık âlemirin kome- disi — Faydalı bilgiler. İ4üncüde: Kadım, Moda — Sinema. S İ Habeşistanda Mussolininin uğraşacağı tiplerden ikisi Yalnız Iç Pazarla Ekonomi Davamızı Başaramayız ! İhracatımız, Türk ekonomsal ya - Şayışı için bir zarurettir. Ekonomik denkliliğimiz, büyük ölçüde dış alış- Verişe dayanır. a AOtarşi fikrini ortaya atmak, “ken- 1 kendimize yeterlik” tesellisile avun Mak, Kamâlist Türkiyenin başarmak için çalıştığı ulusal devrimi kavrama- mış olmaktır. İlerleme ve yükselme tedbirlerini alan, gelişmeğe ve geniş- liğe erdirecek metodları seçen bir dev- let, kapalı ekonomiye doğru gidemez. Ekonomi tarihi açıkça gösteriyor ki, gelişme halinde olan, ilerleyen, 'Gkseleri uluslar için ihracat çok de- ;ı'hh" bu gibi ulusların dynamigue Usüsiyetleridir. konomik realiteleri şuur Mış olanların bu tarihsel d Mal etmelerine imkân yoktur. hracatın gerilemesi, yurdumuzda €r vakit genel bir darlık doğurur. Ekonomsal hayatta derhal bir âhenk- Sizlik başlar. İşte bunun içindir ki ihracatımızın Yurdumuzda özel bir önemi vardır: ÖDEME VE HESAP DENKLİ - LiĞI BAKIMINDAN : , İhracat Türk ödeme ve hesap denk- ğinin biricik elemanıdır. O gerilerse, Vadeli ithalâtın ödenmemiş taksitleri fçık kalır. Yeni siparişlerin önüne Beçilirse, yapıcılık ve kuruculuk ha- Teketi duraklar. Kısıcı tedbirlerle it- alât hacmi büsbütün daraltıldıkça Ulusal ekonomide durgunluk artar. Ayrıca şurasını gözönünde tutma- hdır ki dış ülkelerde yegâne ödeme Vasıtamız Türk malıdır. Türk ödeme ve hesap denkliğinin €mniyeti- ve ilerisi büyük mikyasta — İhracatm genişlemesine, liman hare- ketlerimizin artmasına bağlıdır. Şüphesiz ki Türk ek. i faali- Yeti yalnız «iç pazar» a, (ulusal en- düstri) nin çalışmasına bağlana - mMaz, Ulusal endüstri hareketi gerçek- eştikçe ödeme ve hesap denkliğimiz devamlı karakter kazanacaktır. Fakat ihracat gerilerse, fabrikalarımızın iş- letmesi de - zorlu çığıra girmiş olur. Çiftci yığınlarmın “SATIN ALMA,, Büdü bu mevzida esas rolü oynar. İşte bu sebepler dolayısiledir ki ödeme denkliliğini s*temin edecek un- Surlar arasında ve ulusal endüstrinin Yanır sıra daima genişleyici bir seyir ollayan ihracatın yeri vardır. Hep Türk maliladır ki endüstri dü- Zenlerimizi dış ülkelerden tedarik e- €ceğiz. Yine Türk malı vererek ba- Yındırlık malzememizi dışardan getir- tebileceğiz. Finansal taahhütlerimizi Türk ma- ' Vererek ödeyeceğiz. Önemli diğer İrçok ihtiyaçlarımızı yine Türk malr Satarak edinebileceğiz. TÜRK PARASINI BAKIMINDAN : İhracatımız ulusal - bir zarurettir. Üksek altın kuvertür nisbeti, emis- Yon bankalarının klâsik politikasr ne adar sarsılmaz bir taassupla tatbik — *dilirse edilsin, hiç bir ulusal "!î;l'rn hasta ve'dermansız bir ekonominin tazyikine Sayanamaz. Son denemeler bu Hoktayı şüphe götürmez şekilde mey- na çıkarmıştır. BÜTÇE DENKLİĞİ BAKIMIN - DAN : kavra- ih- KORUMA Yepyeni bir güdümlü ekönomi dü- zeni kurmaya çalışan bir ülkede, BÜTÇE MEVZUU şüpbhesiz ki birin- ci plânda gelir. Herhangi bir kurucu ve yapıcı ekonomik plânın gerçekleş- tirmek şartı bir bütçe meselesine da- yanır. Bütçe anlayışımız bugün dev- letçilik prensiplerimizle çerçevelen « miştir. Yurdun gelirini kendi randımanı ile birlikte yükselten devlet bütçemi- zin beslendiği kaynaklar hangileridir? 'TARIM (ziraat) 'TECİM (ticaret) ENDÜSTRİ (sanayi) TAŞIMA (nakliyat) Yd . enemildlad Luagum 4 .* Lanormda ihracat gelir. Pratik her vasıtaya bâş- vurarak ihracat faaliyetimizi artıra - cak, limanlarımızı harekete getirecek bit ekonomi politikası, geniş endüstri hareketimizin yanı sıra bütçemizi bes- liyecek en esaslı tetbirdir. Bütçenin yalnız “denk” olması bir ulusa refah ge- tirmez, Ancak yapıcı,ku- rucu bir kudrete sahip o- lan varlıklı bütçelerin denkoluşundadeğervemâ- nâ vardır. Parti programımızın rakamla ifa- desi olan bütçeye bu kudreti verecek ıııinsurlarm başında “ihracatımız” ge- .. İÇ PAZAR BAKIMINDAN : Ç pazar bak dan da ihr: için ne kadar çalışsak azdır. Görüşü- müze göre canlı, geniş bir ihracat ha- reketi olmadan Türkiyemizde iç pa « zar nomal, devamlı bir gelişmeye eri- şemez. , Arsıulusal alışverişte kaybedecekle- rimizi iç pazar'ı canlandırmak suretile telâfi etmek ve bununla iktifa etmek Kamâlist devrimin ilerleyişine engel- dir. Çünkü bu ulusal devrim siyasası Yyapıcı, kurucu bir karakter taşır. Hal- buki yapıcı bir program yalnız iç pa- zarla başarılamaz. Bu inançladır ki hem ihracatımızın korunmasını, hem de iç pazar'ın harekete getirilmesini, ulusal endüstrimizin kurulmasını bir arada başarılacak işler diye alıyoruz. Bu konuda önemli bir noktaya da- ha ilişmek isteriz: Şimdiye kadar ihrac ettiğimiz gıda maddelerimizin hepsini, bilhassa üzümü, inciri, fın- dığı, iç pazar'da harcamak müm- kün değil midir? Bu sonunca varmak nfifusumuzun artmasına, halkımızın muayyen bir yaşayış ve refah seviyesine erişmesi- ne bağlıdır. Bugün 'için elimizdeki it- halât imkânlarını kullanarak bu mah- sullerimizi değeri fiatlarla dış piyasa- larda sürmek lâzımdır. | Endüstriye ilk madde hazırlayan tarım faaliyeti (Cultures indüstriel - les) çifçi yığınlarımıza kazanç kay- nağı teşkil etmekle beraber ihracatın skla y $' ee Tişene 1 Mussolini Habeş İşini AnlaMr Paris, 14 (A.A.) — Exelsior gaze- tesinin Romaya gönderdiği Aytarı - nın sorularına cevap olarak Mussoli- ni, demitşir ki: “Habeşistan işleri lojik bir sonuca varacaktır. İtalya, kendi mukaddera - tına kendi egemendir. Sınırlarımıza karşı yapılan Hötlem (tehdit) başlan- cında değil, fakat büyüme devresin ışeıdir. B'unğıiıl' îqi'!:âir ki.yş—t;lyın - Ha- beş ilgileri sorumunu en açık ve en radikal bir şekilde ortaya atıyoruz..,, Mussolini, şunları ulamıştır : baaisa Ve acalya kuvwetli iki uluss, tur. Roma andlaşmaları, bu iki ulm- TT ça Mussolini Habeşistana giden askeri teftiş ediyor suri harp sonu ilgilerini yeni bir şek- le soktuktan başka, ülkelerimiz ara- sında daha'sıkı bir çalışma birliğinin temellerini atmıştır. Her zaman nik- bin olmalı ve olmak istemelidir. (Habeş meselesine ait fazla tafsilât beşinci sayfamızdadır.)| Temyiz Ankaraya Geçiyor Ankara, 14 (Hüsüsi mühabirimiz- den) — Mahkemelerin 20 T dan 5 Eylüle kadar sürecek olan tatili ida, Temyiz mahk Ankaraya nakledilmiş bulunacak ve beş Eylülde mahkeme burada çalış- mağa başlayacaktır. * yaz ortadan kaldıramaz. Görülüyor ki, çalışkan çifçi yığın - larımızın gelirini artırmak, soysal se- viyesini yükseltmek, maddi refahları- nı çoğaltmak için bizlere hem “iç pa- zar”, hem “dış pazar” gerektir. arı e ULUSAL DÜZENLERİ KUR - MAK, x ULUSAL “EMNİYETİ” KORU - YACAK ARAÇLARI EDİNMEK, ULUSAL EKONOMİYE HAYAT VERMEK... — Bütütn bunlarla birlikte BUTÇEYİ DENK TUTMAK... Böyle zorlu bir amaca erişmek için çalışılırken “ihracat” büyük bir var- lık ve kuvvet kaynağıdır. Güdümlü, plânlı, kontrollü ekono- mimizin uyanık idaresi ihracat- çılarmızla el birliği yapa- rak bu kaynağı korumağa muvaffak olacaktır. Kamâlist devrim, aldatıcı, günlük metodlar' peşinde değildir. Davası çe- tin ve yüksek olanın çalışma tarzı da çetin ve rasyonel olmak gerektir. SAMİ " ..0 Seaie'm ği 1 gİA G li n BN eee ei d A İ c Macaristan Kral istiyor ÇANADOLU AJANSI BILDIRIYOR| Peş'ıe, 14 Gömböş, parlâmentoda Çok alkış- lanan bir söylevinde demiştir ki: *“Macar tahtında, ilk ödevi Macar mienfaatlarına hizmet etmek olan ulu- sal bir Kral görmek istiyorum.,, Bundan sonra Gömböş, Arpadlar iesinden gelen bir di gözönü de tuttuğunu, fakat krallığın geri ge- tirilmesi meselesinin ancak diğer u - luslarla yapılacak bir anlaşma ile ko- tarılabileceğini ilâve etmiştir. Arpadlar ailesinden gelen Prens Habsburg ailesinin Macar kolu üyesi bulunan Archiduc Albercht de Habs- burg'dur. Gömböş, kendisinin özel dostu bu- lunan bu zatın birkaç sene evvel aday lığını arkalamıştı. ö Ulusal bir Kral adaylığının küçük andlaşmada Avusturya tahtını ist'eyen Otto'nun adaylığından daha az bir ay rış göreceği sanılmaktadır. Çünkü Habsburg ailesinden gelen Otto'nun Avusturya ile Macaristanı birleştir - mek ve eski Avusturya - Macaristan topraklarını geri almak — istemesi mümkündür. Archiduc Albercht, dün Gömböş ile uzun uzadıya görüşmüş- tür. Terfi Edecek Hâkimler (HUSUSİ MUHABİRİMİZİN “TELEFONU) Anakra, 14 Takimlerden muvaffakiyetle- rine göre terfie değeri olanları nı seçecek Adliye Ayırma Ko - misyonu önümüzdeki ay başın - da toplanacaktır. Komisyon, ter fie değerli gördüklerini sıra nu- marolu bir cetvel halinde hazır- lıyacak, ve terfiler sıra ile bu cet vele göre yapılacaktır. Ayırma Komisyonunun cçalışmasına esas olmak üzere Tüze Bakanlığın - dan ve Temyiz Mahkemesin - den teşkil edilen bir büro, hâ - kimlerin gördükleri davalardan kaçının temyizce nakz ve kaçı - nm tasdik edilmis olduğunu ve muayyen müddetler zarfında karara bağlanan, davaların ade- dini tesbit etmektedir. Buğday fiyatı Dün Yükseldi Şehrimizde buğday piyasası yük - selmekte devam ediyor. Evvelki gün 6 kuruş on paradan yapılan yumuşak buğday satışları dün 6 kuruş 11 para ya yükselmiştir. Sert buğday fiyat- ları da 5 kuruştan 5,5 kuruşa çıkmış- tır. Buğday piyasası yükselmeğe baş- hyalıdan beri görülen fiyat farkı iki kuruşa yaklaşmıştır. İstanbul dün yalnız Bekâr köyün- den 45 ton buğday gelmiştir ki, bu mikdar şehrimize yapılan günlük sev- kiyatın birkaç misli aşağısındadır. Ziraat Bankası buğday satışlarına dün de girmemiş, karşılarında fiyatın sabit kalmasına imkân verecek nâzım bir teşekkül bulunmayışından istifa- deye çalışan bazı buğday tacirleri de spekülâsyon yapmağa kalkışmışlar - dır. Piyasa ile ilişikli olanlar, banka- nn bir an evvel buğday satışıma geç- mesini, bu suretle gerek spekülâsyo- na, gerek bazı tecimenlerin zarar et- mesine meydan verilmiyeceğini öne sürmektedirler. Dün geç vakit Anadolunun bakım- sızlıktan şikâyet edilen bazı mıntaka- larından gelen haberler, bütün endi - şeleri giderecek yağmurların başladı- ğinı göstermektedir. Bu h Aydın imizin gönderdiği telgraf haberi şudur: Aydın, 14 (Husüsi muhabirimiz bil diriyor) — İlimizin birçok yerlerine faydalı yağmurlar yağmaya başl hahi KAMUTAY KAPANDI Dün Bir Çok Önemli Lâyıhalar Onaylandı Saylavlarımız Anakra, 14 rar-verdi ve dağıldı. Saat yediyi yirmi geçe Abdül halik'in Başkanlığında yapılan üçüncü toplantıda, buğday ka - nununa bir fıkra ilâvesi lâyihası kabul edildi. Bu fıkraya göre, makarna ve bisküvilere maktu- an yıllık bir vergi tarhetmek için Finans Bakanına salâhiyet verildi. Bu kanundan sonra posta, tel graf ve telefon teşkilât kanunu- nun müzakeresine geçildi, mad- deler olduğu gibi kabul edi!'di. Müteakiben esas teşkilât ka- nunu mucibince, — saylavların memleketi dolaşmaları ve din » lenmeleri için, Kamutayın birin citeşrinin birinci günü toplan « mak üzere tatil yapması hakkın da Recep Pekerin verdiği takrir Saffet Arıkan Kamutay bugün üç defa top- | landıktan sonra yaz tatiline ka- — İlk Teşrinde Toplanmak Üzere Dağıldılar (HUSUSİ MUHABIİRİMİZİN TELGRAFI) (.ıöyle'vîle".' Başk A. RENDA onaylandı. halik kısa bir söylevde bulundu. Dedi ki: , a | — Hepinizin sağlıkla gidip gelmenizi dilerim. Memileket i « çinde dolaşırken, gördüklerini « ze, tanıdıklarınıza hava tehlike- sini anlatmanızı ve hava teh « likesini bilen üye kaydolunma- ları için teşvikte bulunmanızı dilerken, hepinize iyi seyahat « ler temenni ederim. Sırrı İçöz (Yozgat) — Ata- türke saygılar, (flk iki celsenin tatsilâtı 3 üne cü sayfada.| 1500 KiŞi ÖLDÜ v Almanyada tır. Aydın icine bir saat kadar, re;- berlerin gölleme dedikleri şiddetli yağmur düşmüştür. Faydalr yağmur- lar, köylüyü çok sevindirmiştir. Mah- sül iyeti lmeğe başlamış, ku- anlaşılmıyan müthiş bir infilâk ol- muştur. Dün geç vakte kadar şehri- mize gelen haberlere göre, bu 'patla- ma neticesinde ölenler 1000 ile 1500 henüz sebebi fat fak yeti dü raklık endiş ortadan kalk 3 edilmektedir. Patla- eZ Bd maların fabrikarın bütün emniyet ter verdiği malümat beşinci sayıfı dır.) KAER T AYU M ASA V DeD a — eee OA ) Almanyada Bir Mühimmat Fabrikasında infilâk Rensdorf'taki büyük | tibatına rağmen, bölmelerden bölmees' lere geçtiği anlaşılmaktadır. S Bu patlama hâdisesi yalnız —Al- manyada değil, bütün Avrupada he« yecan ve alâka uyandırmıştır. NT (Facia - hakkında dü ıiın:uı , —_'_&ı&
