15 Aralık 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 4

yuvalarındakine o kastedenin cezası 131 ğı 1 ka dar eek > keli istihsalatı ile çer- elbette tasavvur ağır olacaktır . Hariçten daha çok, daha pahalı, vesait tedariki, on- Ş HAYAT, 4. Efendiler; Şimdi iktısadi açığın girift olan, güç olan asıl milli kısmına geliyorum. Milli Eli kiymetlendirmek ve a evel daha fazla kazanıp elde satı- Devlet hayatında olduğu gibi millet tutmak için türlü fedakârlıkla hesap- sız döviz tedarik edip satmak düşün- düğümüz tedbirlerden değildir. Bir- çok memleketlerde birkaç kerre tecrü- be edilmiş olan bu usulün sakatlığı tereddüt götürmez bir bedahettir. Bi- zim düşündüğümüz başlıca tedbir; ü i bütü le alandan e ve inkişafı için harice çı- karmağa mecbur olduğu paralar ka- dar, harice mal ve saay satmak yani istihsal etmek lâzımdır, buna mec- burdur ana ifadesi en kolay, bilfiil tahakkuk ettirilmesi bu asrın insanlarının ve cemiyetlerinin va meşğalesi olan bir mevzudan behset- , Bu mevzu heman bütün dünyanın başlıca müşterek derdidir . Waktile hükümetlerde bütçe muva- zenesi de bu zaviyeden görülürdü, yeni devletin bütün ihtiyaçları evve- la tesbit olunur sonra bu ihtiyaçları karşılayacak menbalar aranırdı. Yer yüzünde el'an bu usulü e edebilen hükümet kaldı mı? Bunu b miyorum. Bizim eyi bildiğimiz şey, bütçe muvazenesi için evvela devletin menbalarını, gelirini hesap etmek ve ? çeleri dahilinde hariçten tedarik i henüz bir mukaveleye lacak daha çok kıymet bulundurmağa bağlı tutulacaktır. Bu esaslara ill BİZE gin yap- tıklarımızı ve yarı ârzedeyim. Bütün Vekâletlerin büt- et- dukları, heniz sarfo- lunmamış ihtiyaçlarını derhal tevkif ettik. Bütün memlekette hususi ida- relerde ve belediylerde, asavvur edilip ye bağlanmamış olan, harici masrafları kâmilen dur- uk. Yani, bir liranın harice çıka- meğe mecbur ol rılması için İcra Vekilleri me müsaade almak lâzım gelecekt Eğer mülahazatımız ve tedbirleri- miz tasvibinize mazhar olursa bü al- dığımız tedbirler devletin bütün res- mi memurları için yeniden kuvvetlen- miş bir emirdir. Bu emrin şuurla ve samimiyetle tatbikine yardım ve dik- kat etmelerini huzurunuzda bir dala devletin bütün teşkilatının bütün me- murlarından alep ederim, Hemen yarısı sarfolunmuş bir büt- çenin ikinci devresi için aldığımız bu tedbirlerin tesiri mühim olacağını ü- mit ediyoruz. Bahusus ki harici tedi- V hayatında da kendi menbaına yani is- tihsaline kifayet etmek endişesi: İş- te asıl büyük tetbir budur: Millet ken- di istihsalind #etmi 1 azla kanaatkâr bir hayata girmek mecburi- yetinde dir. Size yakında milli tasar- rufu daha ince ve isabetli mütaleaya yarıyacak bazı rakamlar getireceğiz. Fakat ehemmiyetsiz bir misal ol- mak üzere şimdi haber verelim ki bu memlekette sened bş mi mektedir. Geniş ormanlarile meşhur, enüz demiryolu uğrağı olmıyan bir şehrimizde elektrik tesisatı için lâzım olan direkleri demir olarak harice 1s- marlamışlardır. Eğer istihsalimiz ki- ayet etmiyorsa ve çalışkan vatandaş ekmekle kahve arasında muhayyer ka- lacaksa onun kahveyi tercih edip dermansız düşmemesi için gücümüz yettiği kadar kulağına bağıracağız. Güzel lavanta sürünmüş ince ipekliler içinde türk kızlarının cılız ve ciğeri çürümüş bir hale gelmesine muvafa- kat etmiyeceğiz. Anadolu dağlarının sıra çiçeklerini başına takarak gürbüz vücutla cephane taşıyan anaları gibi ihtiyaçlarını bu gelirin hesabı içinde yenin hazır bulunan son taksitinden kızlarımızın sağlam vücutlu ve yerli kısıp Sr e Umumi servetin mekeşlerinden ve dertlerinden bu u- sulle kurtulduk. Fakat asıl hayrete şayan olan neti- ce, bugünkü ahval ve şerait içinde, devletin ihtiyaçlermın en eyi, en çok, bu usul sayesinde temin olunabilme- sidir. O halde iktisadi ii kapamak için, iktısadi inkişafı temin etmek için, de bu usulü pa edeceğiz. Bu memleket ii vatandaşların her va- sıta ile kazanıp harice mal ve saay O- larak gönderdiği kıymetten daha la, hariçten kıymet almıyacaktır. Dev- - ci tediye Heyeti başka bir tediye borcu sene için kalmamış gibidir. Fakat bu tedbirin asıl tesiri, mühim tesiri gelec:k sene daha ziyade görülecektir. Bürük Mil- let Meclisinin veni bütçesini tatbik etmek bize nasin olursa, sene başı ilk işimiz bütün WVekâletlere ve bütün teşkilatlara döviz bütçesi tebliğ etmek olacaktır. Bu sentlerdun mukavelejerle dev- redilecek tediycler başta, tediye citi- gimizden duha fazla gelir temin ede- cek işler onun arkasında olacaktır. Bunların haricinde herhangi bir hari- yeti Vekilede evvela tet- kik edilmek icap edecektir. Semereli ipeklerile dağ çiçeği kokusunu dal- galandırarak her şe evel kuvwvet- leri, kanaatkârlıkları, tasarrufları ile kendi yuvalarını yıkılmaz kaleler gi- & bi Milli tasarruftan bahsederken evela kızlarımızın vazifelerinden hset- em pek tabiidir. Çünkü bir yuvaya milli tasarruf ve kanaatkârlık bir de- — kadının dikkati ve tekayyüdü ik — yerleştikten sonra erkeğin buna mukavemet edebilmesi maddeten müş- kül olacaktır. Bin belaya karşı bin mü- sibeti ezip yenmek ile meydana çıkan sağlamlaştırmalarını istiyeceğiz. milli mevcudiyet mahza milli maişe- ti tanzim edeme letin ve milletin bütün uzuvlarının ha- işlerin dövizleri de tabii Heyeti Ve- keye düşürülmiyecektir. rice tediye ettiği, bütün vaandaşların kilenin kararile tatbik olunabilecektir. Aklı eren bütün vatandaşların şi mek yüzünden tehli- harice sattığı saay ve malın bedelini Gelecek sene için bu tedbirin tesiri urunu uyandırmak ve bu uğurda dev £ aşmayacaktır. Memleketin resmi ve hususi bütün ihtiyaçları ve bütün in- ne kadar mühim olacağını tasavvur etmek müşkül değildir. letin bütün kuvvetlerini harekete g© tirmek kat'i kararımızdır. #tmesisi olârak i