15 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 15 KÂNUNUEVEL 19 2 4 üÜnciü sene, No 1380 NUSHASI 5 KURUSTUR - Misafirimiz için İ —— .—— [ Rus-Sovyet Şuralar ittihadı Gazi Hz. A BUGÜN 2 1nci sahifede : 1— Ateş püskürüyorlar * 9— Araplar bitti, sıra yahu - S 5 dilere geldi 3- Son haberler / £ üncü sahifede: , 1-- Millet seferberliği hızını 6 Ki ERETARTA Höca sanavalasaneı”. we : Dülnrt aa e dpsumuu NO ATENEU'E buldu 2-Darülfünun ne olaĞ?'k iciye Komiseri Karahan bu latte Ankarada aramızda bu- uyor. Bundan duyduğumuz lüsusi memnuniyet Ve zevka lhayet yoktur. Aziz misafiri- Mizi en derin bir muhabbetle âmlarız. İki memleket ara- daki dostluk münasebetle- Ali karar heyetinin müddeti bitti mrsrür Gai Hz. srsss1 Reisicümhur Hz. Yalovadan avdet buyuruyorlar Ühin ne müşkül, — ne karanlık ğnlerde başladığını hep hatır- %eoruz. Böyle dostluğun kiy- 4 ti daha çoktur. Bugün her İki memleket te giriştiği müca- ı*.l_lede muvaffak olmuş vaziyet tedir. Onun için —-karanlık ve Müşkül olduğu nisbette şerefli Odlan bu tarihi günleri ve o gün- İkrde Rus-Türk — milletlerinin Samimi hisleri — üzerine kurul- Muç olan samimi teşriki mesa- i şimdi en yüksek bir gururla ; Heyet ressı bu gün İsmet Pş. Hz. 1le görü- şecek 90 dosya hakkında ne af ve ne de ipka kararı veri'miştir Bu dosyalar arasın: da büyük memu - riyetlerde bulun- muş zevat vardır Ankara, 14 Telefonla) — Âli karar heyeti bugün kanuni müd detini bitirmiştir. Heyet, son haftalar zarfında verdiği kararların tahririle meş gul olmak üzre bir kaç hafta da ha faaliyetine devam edecektir. İyi atırlıyabiliriz. Zaman ve ha- diseler bu dostluğu aslaâ sars- Madı; bilâkis — takviye etti. Türk-Rus dostluğu artık tarihi bir an'ane haline giriyor. İki Millet arasında teessüs eden bu '“îostl-uğuı bütün rabıtaları ile dame etmekte asla müşkülât Yoktur. — Çünkü her iki tarafım efkârı imumiyesinde, ruhlarında ayni temayüllerin, ayni hislerin ya- Şadığını görüyoruz. İki memle- ketin hükümetlerine ve harici- Ye işlerini — idare edenlere dü- $en vazife bu müsait zemin ü- 2erinde siyasi, iktisadi ve her devi münasebatı tanzim et- Nekten ibarettir. Memnuniye- & şayandır ki — her iki tarafın Heyetin müddeti temdit edi- lecek mi? Af ihtimalleri Ankara, 14 |Telefonlaj — Gazi hazretlerinin pazar- tesi günü hususi ivenle Ankaraya avdet buyur- maları — muhlemeldir . Reisicümhur — hazveileri & M. Karahan ceımplarınıt $ İ i burada kabu! edecekler- dir. İ Millt iktısat mücadelesi Gazi Hz. ile İsmet Pş. Hz.arasında te- ati edilen telgraflar MuvaH'akıyetîçîn kat'i hüccet Ankara, 14 (AJA,) — Başve Emin Paşa Bu temdide şu cihetten lü- zum görülüyor. Heyet elindeki dosyelerden 90 tanesini tetkik etmiş, fakat bunlar hakkında ne ret ve ne de ipka kararı vermiştir. - Heyet ., bunlar hakkında tet- kikatın tamikine lüzum görmüş tür. la meclisin itimadını kazanma- sı münasebetile de buyurmuşlardır. Başvekil İsmet paşa hazret- " lerine: t 2vlet adamları - bu yolda en alis bir arzu ile yürümektedir- M Bu zaman zarfında (100) ka- dar vesikanın kararnamelerini » tanzim edecektir. Süphe yokki —Ankara ile| — y skovanın samimi dostluk- ın teessüs — ve devamında Heyet reisi Emin paşa dediki: « — Heyeti mahsusa kararla rında re'ini kabil gördüklerimiz hakkında ref kararı vererek ik-! mali vaife eyledik,, | Diğer taraftan haber ıldı-ı ğımıza göre, Âli karar heyeti | ' Karahan birinci derecede . ramildir. Onun muhterem ahsını büu münasebetle de ay- ı yadetmeği kalbi bir vazife yarız. Bugüne —kadar Rus- ürk dostluğunun mahiyeti et- ifında akla gelmedik şayıalar, imnatlar ortaya atıldı, bize bu 2sriki mesai ile dünyada harbi & ihtilâli tesvik — ediyorsunuz enildi. Bu iddiaları nazari o- trak çürütmek — daima müm-| * ün ve kolay oldu, fakat bugün n ziyade görmek istemiyenle- in nazarında sabit oldu ki Sürk-Rus dostluğu - yalnız iki gemleketin değil büyük sulh Jealinin istikrarında da büyük ir amil olmuştur. En iyi siyasi —münaseb. inumi sulhün devamında, o- | dün takviyesinde faideli bir a- — nil olanlardır. Dostluğumuzun vu cephede de büyük bir kıy- Net ve kuvveti — vardır. Dost Devletin Hariciye Komiseri M, Reşat bey reisi yarın Başvekil paşa hazret lerine heyetin faaliyeti ve son va ziyet hakkında izahat verecek ve hükümet lüzum görürse heye- tin müddetini temdit- için mec- KRarahan gerek nutkunda ve gerek hususi konuşmalarında lise teklifte bulunacaktır. da büyük memu riyetlerde bulunmuş zevatın dos ar muhafaza yolunda hükfümetin yeleri de vardır. Ezcümle esbak Nafia nazırı Cemil paşa Abdullah Cevdet ve Nazif Sururi beyler bu meyan- dadır. Bu dosyeler hakkında ne mu- amele yapılacağı -hükümetin vereceği karar neticesinde taay- yün edecektir. Heyetin müdd ti temdit edilirse bu ayırlan (90) dosyenin de tetkikatı biti rilecek, aksi takdirde bunlar hak kında yapılacak muamele Bü- yük millet meclisince tekarrür edecektir. Ali karar heyeti he- nüz ilân edilmemiş 100 ref ka- rarını bir cetvel halinde mat- buata verecektir. Meclis mahafilinde hakim o- lan kanaate göre Âli karar he- yeti tarafından ref edilen karar lardan sonra geriye kalan bir kaç yüz vatandaş Hakkında mev cut heyeti mahsusa kararları adaleti tam surette temin etme- diği, bir çok suçlular hakkında hiç bir muamele yapılmadığı muhakkak olduğundan bütün bu kararların keenlemyekün ad dedilmesi suretile bir af ilânı zaruri addolunmaktadır. bu vesile ile de tecelli eden iti: sat mücadelemizde muvaffaki teşviktir efendim. Reiscumhur Gazi Mustafa Kemal ri cevaben atideki telgrafı ke şide buyurmuşlardır. Reiscumhur Gazi Mustafa Ke zurlarına hafazada ve milli iktisat müca duğunu bildiren telgrafnameni zi muvaffakıyetimiz için kat” büyük milli mesele Büyük Gaz nin rehberliği ile müspet neticeye ereceğinde şi mdiye kadar asla şüphe etme dim. Ati için de hiç tereddü. düm yoktur. Başvekil İsmet Türkiyede gördüğü muhabbe- tin, hararet ve — samimiyetini çok iyi hissetziğini ve bundan Çok mütehassis olduğunu ifade Dahiliye Vekili gitti Mektepliler 31 inci haftanın ediyor. Aziz misafirimize şu hakikati temin — edelim ki biz dostlarımıza karşı taşıdığımız. €n kuvvetli hisler bu nevi teza- hürat içinde ifade edemedikle- timizdir. Sözlerimizdeki, hare- ketlerimizdeki samimiyetin ku- Vveti daha ziyade yüreklerimi- Zzin içinde sezilebilir. Bu münasebetle dost millete ,Ve onun kıymetli mümessiline tekrar saadet ve muvaffakiyet dileriz. Vali'vekili de dün yalovaya - gitmiştir Bir kaç günden beri şehrimizde bulunan Dahiliye Vekili Şükrü Ka- ya Bey dün Yalova'ya gitmiştir. Vali Vekili Muhiddin Bey de Şük- rü Kaya Beyin refakatında Yalova'. ya gitmiştir. Siürt meb'usu MAHMUT Tevfik Kâmil Bey Muhtelit — mübadele komis- Yonu Türk heyeti reisi Tevfik Kâmil bey Ankaraya hareket et Miştir. Tevfik Kâmil bey vekâ- letle temas edecektir. Yarın Edebiyat sahifesi Şükrü Kaya Bey burada gazeteci- lere vaki olan beyanatında demiştir ki: “— İstanbula çocuklarımı görmek P için gelmiştim. ) Yalova'dan da Pazar günü (bu- gün) Ankara'ya hareketim kuyvetli- dir." | Sükrü Kaya B. Yalova tarikile Ankaraya gidiyor neticeleri Mektepliler ar n FUT AT Ai | kilimiz Büyük Millet Mec disin de iktısat mücadelesine dair i- rat ettikleri nutuklarının ittifak Reisicumhur hazretleri atideki telgrafı keşi- Milli paramıim kıymetini aldığı tedbirleriti iyi neticeler vermekte olmasından memnu- num. Büyük millet meclisinin madi ve bütün fili tasvibi iktı- yetimiz için-pek> kıymetli bir Başvekil İsmet paşa hazretle mal hazretlerinin yüksek hu- Milli paramızın kıymetini mul| »' delemizde yüksek alâka ve yük| ; sek rehberliğinizin en önde ol- bir hüccet telâkki ederim. Her behemehal müsabakası GÜT A ee 4 ilncü sahifede : 1— Felek 2-Roman 3- Hikâye i— Mahalle koopratifleri 2- acıklıbir cinayet 3-Mahkeme ehir haberleri, 2- Spor inci sahifede : ıncı sahifede : nkaraya avdet bu_yuruıoriar Gazi ve inkılâp ı“iiiii Yazan: Siirt Mebusu Mahmut J GAŞ J. ŞS kinci grup denilen zümre bir fesat havası uyandırmağa ; çalışıyordu Itilâf müzakeresi Şayanı memnuni- yet bir safhada —— ..1104 —— M. Mihalakopulos Bu gibiler, çok dürüst hareket eden birinci gruptan daima u- zak kaldılar. İkinci grup ve ona tâbi olun mürteciler mütemadi- yen vekillere taarruz -ederler, onları düşürmek isterler, ordu- yu tenkit ederlerdi. Zaman ol- du ki ordunun dahili işlerine ka- rışmak istediler, şöyle teklifler yaptılar: “Bu ordu ile hiç bir şey yapılamıyacak. Bari ordu- nun hiç olmazsa nısfını terhis edelim, diğer nısfını beklete- lim!” . Sonra da: (Ordu için Başku- dana lüzum yoktur!” Diyorlardı. Bunun için de men fi rey veriyorlardı. Onlar, daima hükümeti elle- rine almağa çalışıyorlardı. He- le Dahiliye vekâletini elde et- meğe bilhassa ehemmiyet veri- yorlardı. Eğer bu vekâleti elle- rine alırlarsa bütün teşkilâta hâkim olacaklar, intihabatta is- tedikleri ekseriyeti kazanacak- lar. . Böyle düşünüyorlardı. Fakat son günlerde bütün te- şebbüslerinde muvaffak olama- drlar, muvaffak olamıyacakları- nı da anladılar. Şimdiki halleri inhilâldir. Mevcutları yirmi üç kişiye inmiştir. . Oradan ayrılan lar da kendi kendilerine bitaraf | bir vaziyet almış, tö âr bir hale girmişlerdir. Suphi Nuri — Elliden yirmi M. Mihalokoputos ATİNA 14 (Apo) — Meclisi| ın dünkü içti da -ha | riciye nazırı M. Mihalakopulos Ankaradaı. gelen haberlerin 1 Türk müzakeratının inkişafını şayanı memnuniye: gösterdiği- ni M. Venizelosa tebliğ etmiş ve başvekil İsmet paşanın bir an evvel itilâf husulürü arzu et- tiğini ilâve etmiştir M. Mihala- kopulos İsmet paşanır dirayet ve kiyaseti müzakeratın pek ya- kında kuvvetli bir zaman teşkil ettiğini ve Ankaranın bu hüsnü niyetine ayni suretle mukabele edeceğini ilâve etmiştir. a E -| Zaimis Reisi — cümhu: öldü W, Venizelöos fıüwsını " üçe mi indi? OT TOYOR Gazi — Hayır, yetmiş dört- z ş ; / ten .. Aradaki ihtilâf, daha ziya de menfaat ve hissi şeylerden ||geliyordu. Fakat her ne suretle olursa olsun, bir ihtilâf noktası aramak istediler. Bugün bu efen & |dilere bazı hocalar da iltihak ' |etmiştir. Çünkü Hilâtet ve Sal- tanat yekdiğerinden ayrıldıktan sonra bazı hocaları büyük bir teessür kapladı. O kadar ki ken di dinlerinden ve imanlarından şüphe etmekte olduklarını söy- |lemeğe başladılar: Acaba bemn bu şerait dahilin- de Müslüman mıyım?.. Bu suretle hocaların en cahil- leri onlara iltihak etti. “Bina- en aleyh Halife böyle olmaz. Halifeye kuvvet, kudret lâzım- dır. Salâhiyet lâzımdır” deme- I Kaybedn M. Kafandaris ATİNA, 14 (Anek.) Ayan -| meb'usan meclisleri bugün toplana- -| rak yeni reisicümhuru intihap ede- -| ceklerdir. Hali hazırda M. Zaimiş ile : Kazanan > M. Zaimis ve M. K n fakat her ikisi do bu vazifeyi kabul için bazı kuyut dermeyan ediyorlar. Venizelos henüz ik: namzetten biri hakkında bir karar iş olmak-| - Kİ LESMENM. Zaimişi #WliR Gdeceği | L Dasladlilar: —e söyleniyor. Kendilerince müdafaalarına M. Venizelos inthaptan evvel Li-|esas olacak tezi de buldular. Di- tabilir. Fakat yarm çekildiği zaman veya öldüğü zaman mü- messil olarak yerine kimi geti- receğiz! Biz, biribirimizi çeke- meyiz. Böyle bir meclis bulama yız. Netice inhilâl olur. Binaen- aleyh o makamda (yani Millet Meclisi Riyasetinde) öyle bir zat bulunmalı ki böyle intihap- la, diğer bazı şeylerle takyit o- lunmasın. Bu zat kim olabilir? En münasip şekil, riyasette Halifenin bulunmasıdır. Halifeyi reis yaparız. Onu bir defaya mahsus olmak üzre intihap ederiz. Ondan sonra hiç bir şey düşünmeyiz. Orası öyle bir makam olur ki oraya herkes gözünü dikmez. Ona biz bir hak veririz ki Meclisin kanunlarını, hükümetin kararlarını tasdik e- der!” İşte bu adamlar böyle bir for mül ile, prensip ihtilâfı şeklinde arzı diyet etmiş bul yorlar. Değil mi Adnan Bey. Adnan Bey — Evet efendim. Gazi — Son şekil budur. Ya- ni meclisin bir kısmı vardır ki bu arzettiğim formül üzerinde uğraşıyorlar. Hatta bugün An- karadan bir telgrafname aldım. (telgrafnameyi okur). | “Bugün Ankarada (Hilâfeti İslâmiye ve Büyük Millc- Mec- lişi) namı altında bir risx'- neş- redjlmi;dr.Beş, kuruş fiatl sa- tılmaktadır. İmza sahibi — ara- hisarısahip meb'usu hoca İsma il Şükrü efendidir.Bu risale, ye- ni bir matbaa tesis edenm Tyab- zon meb'usu Ali Şükrü beyin matbaasında basılmıştır. Risalenin muhteviyatı, ma- lüm olan mevzu — hakkında olup Saltanatı — şahsiyenin ilgası hakkındaki 1 Teşrinisani 1338 tarihli Meclis kararının şeraite mugayir olmadığını bazı taraflarda ve matbuatça bu tarz da intihap olunan Halifenin kuvvetsiz ve hükümetsiz bulun- madığını, Halifenin kabulile o- nun İev olan hukul ve levazımı şeriatin de kabul & gilmiş olduğunu ifade etmekte- lir. Risalenin muhtelif mahalle- rinde aynen şu ibareler vazdır: Büyük Millet Meclisile Mec'lisin i_ııtihııp ve tesbit ettiği Halifei beral fırkasını içtimaa davet ederek tercih ettiği namzedi tebliğ edecek ve bilâkaydü şart bu mnamzede rey vermelerini istiyecek liberal meb'üus- lar buna itiraz ettikleri takdirde sa- yorlardı ki: “Biz bu tarzı hükümete, Mec lisin bu mahiyetaine muteriz değiliz. Fakat bugün o - salâhi- yetleri haiz olanın yerini tuta- | de bugw_'ekilelwn de_ğil ül?eyal fırkası riyı den de çekileceğini tebliğ e-| cak zat, makamı riyasette kim “Ne0A güne büyük bir alâka uy him haberi hangisidir? rediyoruz: 1.Galatasaraydan 1198 Ek- rem Hayri B. 2 — Darüşşafakadan 257 Fe hi Szai B. 3 — Darüşşafakadan 974 Fa .ris B. 4 — Galatasaraydan 960 Ra gıp B. rettin Bey. bu günden itibaren rak devam eden haftanın en mü- Müsabakasına ait 31 inci haf ta neticelerini sırasile bugün neş 5 — Galatasaraydan 228 Fah İsimleri yazılı olan bu beyler gazetemize ktir .Yeni vei intihap edilir edilmez derhal parlamentoda tahlifi yapılacaktır. Venizelosun tek- ise o olacaktır. Bugün için Mus- tafa Kemal paşa vardır. Belki ar hiç bir ayrı- lık ve gayrılik yoktur. Halife- nin kuvvet ve şevket sahibi ol- ması en büyük esası şer'idir.Bu- nunla beraber bugünkü hale gö- re hükümetimizin ve devletimi- zin bir reisi olması emri zaruri: dir. Bu hususta başka türlü bir lifi üzerine M. Kunduriyotise hide- | şeraiti hazırasile bu makamı tu- (Devamı var) matı ye tertibinden senevi 500 bin drahmi bir maaş bağlanacaktır. ATİNA, 13 A.A. — Riyaseti cüm hur için gösterilecek namzedi inti- hab için M. Venizelos memur - edil- miştir. ATİNA, 14 A.Â. — M. Zaimis, reisicümhur intihap edilmiştir. t | Nahiye reisleri Dün Halk fırkasında intihap edildi y ee — Halk fırkası nahiye kongreleri ta- mür tala kazandıkları ikra: miyeleri alabilirler. 32 inci hafta Sükrü Kı ç DS AU müzdeki perşembe günü akşa: Genç kalemlerin yazıları ha D batta tahliye edilecektir. İhsan Beyj ne gün tahliye ediliyor Ankara, 14 (Telefonla) — Sabık bahriye vekili İhsan bey 2 şu cak haberlerden en mühimini seçip gazetemiz müsabaka me- murluğuna bildiriniz. 32inci hafta başlamıştır. Önü mina kadar gazetemizde çıka- he ile bitmiş, dün Halk fırkası mer kezinde nahiye reisleri intihab olun- muştur. Bu hafta içinde kaza kongre lerinin aktine başlanacaktır. Ibrahim Tali bey Ankavrada ANKARA, 14 (Telefon) — İbrahim Tali B. bugün buraya geldi. anutuklarını İsmet Paşa Hazretleri Büyük millet meclisinde okurlarken e v AARMULTANŞADU GAREEARUR v AŞ SNEFLNN b