30 Mayıs 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 14

İ İ a EE şk a la ra m kü 4 vk e ni iin İm a e ls gü e rinden kendileri inşa ederler, Hayat -— yeni yeni ev sahiplerinin türe- mesine ve bazan da bunların bu evler üzerinde speckülasyon yapmalarına hizmet etmiş olur- Jar, Harptenberi yeni bir tip in- şant kooperatifi inkişafa başla- mıştır. Bu tip inşaat kooperatif” leri Anglo-Saxon kooperatifle- olarak evlen bizzat İngiltere'de bu yeni tip inşaat kooperatiflerini tesis eden Meş- hur teşkilâtçı « Henri Wiwlan dır. Bu zatın inşaat kooperatifleri, eskilerine nispeten daha vasi gayeler takip edecek- lerdir. Hali gayrimakul ve şekilsizdir. Halkın fikrince, hazırın o şehirleri mesken şeraitini daha iyi esas- lara göre değiştirmek lâzımdır. Meskenlerin yeni bir tipi yaratık malıdır. Bu yeni tip, bahçeli ev- dir. Bu gayeye vasıl olmak için inşaat kooperetifleri bizzat ken- dileri, istedikleri evler inşa edeceklerdir. Bu evler için- dekilerin «eğil kooperitifin mal olacaktır. tarzda Hali hazırda İngiltere'de bu tip kooperatiflerden 18 tane var- dır, Bunların gayri menkul em: vali 900 bin İngiliz lirası kıyme- tindedir. Bu inşaat kooperatifle- ri, inşaat için arazi satın almakta ve bu arazi üzerinde muayyen bir plân dahilinde sılıhi ve bedii evler inşa etmekte ve bu evler arasında güzel parklar, tenis kortları, çocuk bahçeleri, ve sa- ire yapmaktadırlar. Bu kooperatifler bir dereceye kadar sermayedar (kapitalist) şirketlere yaklaşırlar. Hakiki GLA 1 addedilmezler. Koope- e ratifçilik prensiplerinden (1) ay- rıldıkları noktalar şunlardır: I- âzanın rey mikdarı, sahip olduğu hisse mikdarına tabidir. (bir el deki azami hisse mikdarı 10 dur). TH - Hisse başıma oldukça mühim bir kâr isabet etmektedir bu kâr yüzde 60 yi TI - Kooperatif mutavassıt hem de zengince tü- (mamafi geçmez). hem bakaların ihtiyaçlarına göre ev inşa etmektedir. Bu kooperatifler eskileri gibi, kendi sermayelerile iş görmezler. Hariçlen para tedarik ederler. Piyasaya çok suhuletle sürüle- bilen obligationlar ihraç ederler. Hisse mikdanrı kooperatifin emrindeki yabancı sermayesinin sermayenin yüzde 15 idir. İngiltere'deki inşaat koopera- tiflerinin hepsi şahsi teşebbüsle- re istinat ederler. Devletin veya (il Hayat mecmuasının 126 ınci nüsha- sında Kooperatilçiliğin esas prensiplerinden bahsetmiştik. Sayı: 131 belediyelerin muavenetine müra- Fakat sıhhati nazarından etmezler. noktal caat umumiye devletle şehir arasında sıkı bir rabıta vardır. Kooperatif yalnız başına mesken bulranile başa çıkamaz. o Kooperatif, mesken şeraitinin islâhına asıl muhtaç olan şehirlerin fakir halkını da teşkilâtlandırmalıdır. Diğer koo- peratiflerde olduğu gibi, bu fakir zümreler cüz'i kazançlarile, ce- sim sermayelere muhtaç olan inşaat kooperadiflerinden istifade edemezler. Bunun için hali hazır- da Avrupada inşaat kooperatik leri istiklâlleri baki kalmak şartile, devletin ve belediyelerin mali ve idari himayesi altında süratle inkişaf etmektedirler. Sevgili Ankaramızdaki mes- Ken bubranile mücadele etmek için böyle içtimai teavün teşki- lâtları vücude getirmek her hal- de zaruridir. İSMAİL HUSREV Yıllarımla Dünden geldin bugüne, gidiyorum yarına Düşünürken acrun ömrümün yıllarına ! O yıllar ki bir lâhza benimle bir olmadı, Ben yürüdüm o durdu; yoruldum, yorulmada. Bir aşılmaz dağ gibi herbiri yol üstümde, Belki bir yol verecek, bana biltiğim gimde! RİFAT NECDET e.